Ένα θεμελιώδες ζήτημα που χωρίζει εμάς τους Ελλαδίτες από την υπόλοιπη Ευρώπη είναι η πολιτική κουλτούρα. Με αποτέλεσμα να μιλάμε άλλη γλώσσα, να χρησιμοποιούμε διαφορετικό κώδικα – όπως, περίπου, οι αρματολοί και οι κλέφτες έναντι των Βαυαρών.
Προχθές επισκέφτηκα ένα λύκειο όπου διαπίστωσα ότι, στο μάθημα της πολιτικής αγωγής, ο καθηγητής ανέλυε ως ιδανικό πολίτευμα την «άμεση δημοκρατία» απορρίπτοντας την υπάρχουσα αντιπροσωπευτική δημοκρατία ως «προσωπείο» και «απάτη». Ο καθηγητής, με ύφος αγκιτάτορα, έκανε λόγο για το «κράτος ως κατασταλτικό μηχανισμό» υπονοώντας ότι η κατάργησή του εξασφαλίζει την ανθρώπινη ελευθερία. Για να υπογραμμίσει αυτή τη θέση, στη διάρκεια του μαθήματος, σε κάθε μικρή απόφαση που έπρεπε να ληφθεί, καλούσε τους μαθητές να ψηφίσουν δι’ ανατάσεως της χειρός. Αυτό άρεσε στα παιδιά και χειροκροτούσαν ενθουσιασμένα. Η εικόνα δίνει, νομίζω, πολλές πληροφορίες για την τροπή που έχει πάρει η παιδεία, καθώς και για άγνοια, τις παραμορφώσεις και το χάσμα της επικοινωνίας τόσο μεταξύ μας όσο και σε μακρο-επίπεδο με τις δημοκρατικές χώρες.