Σύμφωνα µε την παλαιοντολογία και παλαιογενετική, ο άνθρωπος ανήκει στα πρωτεύοντα θηλαστικά που έχουν ιστορική εξέλιξη περίπου 60 εκατομμυρίων χρόνων. Ο πιο κοντινός του επιζών συγγενής είναι ο χιμπατζής, από τον οποίο αποχωρίστηκε πριν από περίπου έξι εκατομμύρια χρόνια, και με τον οποίο μοιράζεται σχεδόν 97% του γονιδιώματός του. Παρά τη γενετική τους ομοιότητα, όμως, η διαφορά των δύο ειδών αποτελεί ένα τεράστιο εξελικτικό χάσμα, με τον άνθρωπο να έχει ιδιότητες που τον ξεχωρίζουν ποιοτικά από τον χιμπατζή και όλα τα άλλα ζωντανά όντα του πλανήτη. Αυτές είναι η λογική σκέψη, ο λόγος, η σχετικά ελεύθερη βούληση, η φαντασία –δηλαδή, η ικανότητα να ταξιδεύει κάποιος στον χώρο και στον χρόνο–, η ικανότητα αναμονής μιας καθυστερημένης απόλαυσης και η έντονη ενσυναίσθηση, δηλαδή η αυτόματη ικανότητά του να προσπαθεί αυτόματα να καταλάβει πώς ο διπλανός του σκέφτεται και πώς αισθάνεται, δηλαδή, αντίστοιχα, οι ιδιότητες που ονομάζουμε γνωστική και συναισθηματική ενσυναίσθηση. Η τελευταία είναι και η βάση πάνω στην οποία βασίστηκε η αγάπη, το έμφυτο ηθικό συναίσθημα, και, εμμέσως, η δικαιοσύνη.