Αν υπάρχουν δύο λέξεις που σιχαίνομαι είναι «κανονικό»/«φυσιολογικό». Δεν ήταν πάντα έτσι (παλιότερα σιχαινόμουν την λέξη «τυρί» για καθαρά γευστικούς λόγους). Από τότε όμως που μπήκα στον κλάδο της εκπαίδευσης (και της ειδικής αγωγής), η λέξη «φυσιολογικό» με κυνηγάει καθημερινά.
«Τι δουλειά κάνεις;»
«Ειδική παιδαγωγός».
«Α!» με το απόλυτο κενό στο βλέμμα.
«Δασκάλα για παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και αναπηρία», εξηγώ μπας και συννενοηθούμε.
«Α, δεν είσαι δηλαδή κανονική δασκάλα».
«Πώς! Έχω και πτυχίο. Δύο για την ακρίβεια».
«Ναι, αλλά δεν είσαι για κανονικά παιδιά.»
«Για κανονικά παιδιά είμαι», εδώ το απόλυτο κενό στο βλέμμα ήταν το δικό μου τις πρώτες φορές, αφού δεν ήξερα και δεν μπορούσα να καταλάβω ότι υπάρχουν και «ακανόνιστα» παιδιά.
«Όχι. Εννοώ ότι δεν είσαι για φυσιολογικά παιδιά».
«Για φυσιολογικά παιδιά είμαι. Για φυσιολογικά παιδιά με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες».
Και εδώ είναι που το παιχνίδι της επικοινωνίας συνήθως χάνεται τελείως, καθώς ο συνομιλητής με κοιτάζει σαν να του είπα μόλις ότι η γη είναι τετράγωνη και κρέμεται από ένα κομμάτι τυρί.
Μα υπάρχει μη κανονικό ή μη φυσιολογικό παιδί; Μπορεί κανείς βλέποντας ένα πιτσιρίκι να παίζει, να γελάει, να βγάζει την γλώσσα του από το ζόρι όταν προσπαθεί να γράψει, να σκεφτεί έστω και για μια στιγμή ότι μπροστά του δεν έχει ένα μικρό θαυματάκι; Ένα φυσιολογικότατο πλασματάκι; Γιατί; Επειδή είναι διαφορετικό; Επειδή έχει Σύνδρομο Down; Επειδή κινείται με αμαξίδιο; Επειδή επικοινωνεί με τη νοηματική;
Όλοι οι άνθρωποι κανονικοί είμαστε. Και φυσιολογικοί. Το μόνο μη κανονικό/μη φυσιολογικό είναι οι σκέψεις κάποιων που θεωρούν τους εαυτούς τους (και όσους τους μοιάζουν) ανώτερους και απορρίπτουν τους διαφορετικούς ως «κατώτερους», «λάθη της φύσης», «μη φυσιολογικούς» .
Φταίμε βέβαια και εμείς. Ανοίγεις επιστημονικό βιβλίο και βλέπεις ακόμα τα φοβερά και τρομερά εισαγωγικά στη λέξη «φυσιολογικό»... «Τα νοητικά καθυστερημένα άτομα μπορούν να εκπαιδεύονται στις κανονικές τάξεις με τα «φυσιολογικά» παιδιά...» Λες και δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να μιλήσουμε για όσους δεν έχουν νοητική καθυστέρηση. Ε, όχι. Υπάρχουν λέξεις για όλα. Ιδίως στην ελληνική γλώσσα που είναι τόσο πλούσια, θα ήταν πολύ παράξενο να μην υπήρχαν. Υπάρχουν οι κωφοί και οι ακούοντες (όχι οι φυσιολογικοί), οι τυφλοί/ αμβλύωποι και οι βλέποντες (όχι οι φυσιολογικοί), οι νοητικά καθυστερημένοι και οι τυπικώς αναπτυσσόμενοι και ούτω καθεξής. Και σε τελική ανάλυση, αν κάποιος δεν ξέρει τον όρο, ας χρησιμοποιήσει τις μαγικές λεξούλες με/ χωρίς (άτομα με και χωρίς νοητική καθυστέρηση).
Φυσιολογικοί είμαστε όλοι μας. Ας πάψουμε να δηλητηριάζουμε τον τρόπο σκέψης των παιδιών μας με τις συγκεκριμένες εκφράσεις που αντανακλούν λανθασμένες και επικίνδυνες απόψεις περί φυσιολογικότητας, αναπηρίας και διαφορετικότητας. Γιατί η γλώσσα, δυστυχώς, έχει τη δύναμη να διαμορφώνει συνειδήσεις και να καταστρέφει ζωές.
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου