Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2022

Πόρισμα ΣτΠ: Προσκόμματα στην εκπαιδευτική ένταξη μαθητριών και μαθητών και αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Προσκόμματα στην εκπαιδευτική ένταξη μαθητριών και μαθητών και αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, διαπιστώνει σε σχετικό πόρισμά του ο Συνήγορος του Πολίτη.

Ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του κατά το άρθρο 103 § 9 του Συντάγματος και το ν. 3094/2003, έχει ασχοληθεί εκτενώς και επί σειρά ετών με τα προβλήματα και ελλείμματα που παρατηρούνται στο πεδίο της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ), ιδίως όσον αφορά στην παροχή των προβλεπόμενων μέτρων υποστήριξης της φοίτησης μαθητών/τριών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (εφεξής: αναπηρία/ε.ε.α) σε γενικά σχολεία, (παράλληλη στήριξη, φοίτηση σε Τμήμα Ένταξης και στήριξη από ΕΒΠ ή Σχολικό Νοσηλευτή). Έχοντας δεχτεί ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό αναφορών για τα παραπάνω κατά το σχολικό έτος 2021-22, ο Συνήγορος συντάσσει το παρόν πόρισμα με τις διαπιστώσεις και προτάσεις του, σε συνέχεια παρατηρήσεων και προτάσεων που έχει διατυπώσει και παλαιότερα, σε έγγραφα προς το αρμόδιο Υπουργείο, σε ετήσιες εκθέσεις και σε προηγούμενα πορίσματα.

Συνοπτική παρουσίαση του προβλήματος

Κατά το σχολικό έτος 2021-22, ο Συνήγορος έλαβε - όπως κάθε έτος - μεγάλο αριθμό αναφορών με θέμα την μη παροχή παράλληλης στήριξης σε μαθητές/τριες με αναπηρία/ε.ε.α. για τους οποίους υπήρχαν αντίστοιχες διαγνώσεις και εγκεκριμένα αιτήματα, ή την παροχή του μέτρου σε μερική βάση, ανεπαρκή για την κάλυψη των αναγκών τους. Η Αρχή εξέτασε, επίσης, αναφορές σχετικά με την αναστολή ή την καθυστέρηση έναρξης λειτουργίας τμημάτων ένταξης από την αρχή του σχολικού έτους, λόγω μη στελέχωσής τους.

Ως προς την παροχή παράλληλης στήριξης, εξακολουθεί το πρόβλημα της ανεπάρκειας αναγκαίων πιστώσεων για προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών, με συνέπεια την μη υλοποίηση εγκεκριμένων αιτημάτων ή την μερική παροχή του μέτρου στην πλειονότητα των μαθητριών/μαθητών που, βάσει της εισήγησης των αρμοδίων ΚΕΔΑΣΥ, χρήζουν και δικαιούνται παράλληλης στήριξης πλήρους ωραρίου.

Σημειώνεται ότι, σε κάποιες περιπτώσεις, η υποστήριξη είναι τόσο ανεπαρκής που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ανταποκρίνεται στους σκοπούς του θεσμού της παράλληλης στήριξης. Γενικότερα, προβλήματα όσον αφορά την ανεπαρκή παροχή του μέτρου διαπιστώνονται σε ποικίλες περιπτώσεις, όπου το ωράριο του εκπαιδευτικού μοιράζεται συνήθως μεταξύ 2 ή 3 μαθητών που φοιτούν σε διαφορετικές τάξεις μιας σχολικής μονάδας, ή ακόμη και διαφορετικών σχολικών μονάδων, ενώ ακόμη και σε περιπτώσεις όπου μαθητές φοιτούν στο ίδιο τμήμα, οι ανάγκες τους μπορεί να διαφέρουν σημαντικά και, συνεπώς, να μην είναι εφικτό να καλυφθούν ταυτόχρονα από τον ίδιο εκπαιδευτικό. Ενδεικτικά, σε υπόθεση που εξέτασε η Αρχή, ένας αναπληρωτής εκπαιδευτικός τοποθετήθηκε σε σχολική μονάδα του Ν. Χανίων όπου φοιτούσαν 6 μαθητές για τους οποίους υπήρχαν εγκεκριμένα αιτήματα για στήριξη πλήρους ωραρίου4, με συνέπεια να αντιστοιχούν 4 ώρες υποστήριξης την εβδομάδα για καθένα από αυτούς.

Επιπλέον, κατά το σχολικό έτος 2021-22, ο Συνήγορος έλαβε ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό αναφορών σχετικά με την μη υλοποίηση αιτημάτων εξειδικευμένης υποστήριξης μαθητών/τριών από Σχολικό Νοσηλευτή και, σε μικρότερο βαθμό, από ΕΒΠ.

Το πρόβλημα, ιδίως, της έλλειψης Σχολικών Νοσηλευτών για την κάλυψη των υφιστάμενων αναγκών, βάσει των αναφορών που έχει εξετάσει η Αρχή και των στοιχείων που τέθηκαν υπόψη της από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΑΙΘ, εμφανίζεται οξύτερο, μολονότι ήταν ήδη αισθητό κατά τα προηγούμενα έτη σε όλη την επικράτεια. Η πλειονότητα των περιπτώσεων που απευθύνθηκαν στον Συνήγορο αφορά σε παιδιά με σοβαρές, χρόνιες παθήσεις, όπως επιληψία, σακχαρώδη διαβήτη. κ.ά., που χρήζουν νοσηλευτικής φροντίδας και πρώτων βοηθειών ή συνδρομής στην διαδικασία χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής, και των οποίων η σχολική φοίτηση χωρίς την παρουσία νοσηλευτή καθίσταται αδύνατη, καθώς ενέχει κινδύνους ακόμη και για τη ζωή τους. Κατά συνέπεια, ένας από τους γονείς ή άλλα συγγενικά πρόσωπα αναγκάζονται να παραμένουν καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού ωραρίου στον χώρο του σχολείου, ή ακόμη και εκτός αυτού, προκειμένου να κληθούν για να παράσχουν στα παιδιά πρώτες βοήθειες αν παραστεί ανάγκη. Σημειώνεται ότι, πέραν της ανησυχίας των ίδιων των γονέων για τα παιδιά τους, στις περισσότερες περιπτώσεις οι διευθυντές των σχολικών μονάδων δηλώνουν ότι αδυνατούν να αναλάβουν ευθύνη για το πρόβλημα ή ακόμη και να δεχτούν τους/τις μαθητές/τριες στο σχολείο αν δεν συνοδεύονται, χωρίς να παρέχεται κάποια εναλλακτική λύση. Περαιτέρω, εκτός των ελλειμμάτων στην εξειδικευμένη υποστήριξη μαθητών/τριών σε σχολικές μονάδες γενικής εκπαίδευσης, διαπιστώνεται ότι και αρκετές ΣΜΕΑΕ δεν διαθέτουν Σχολικό Νοσηλευτή επί σειρά ετών, μολονότι σε αυτές φοιτά σημαντικός αριθμός μαθητών/τριών με σοβαρά προβλήματα υγείας.

Τέλος, ιδιαίτερο πρόβλημα αποτελεί η μη αντικατάσταση προσληφθέντων αναπληρωτών εκπαιδευτικών, ΕΒΠ και Σχολικών Νοσηλευτών που αποχωρούν για προσωπικούς λόγους (συνήθως με άδειες κύησης ή λοχείας) για μεγάλο χρονικό διάστημα ή και για ολόκληρο το σχολικό έτος, με συνέπεια οι ενδιαφερόμενοι μαθητές/τριες να μένουν χωρίς την αναγκαία υποστήριξη, μολονότι τυπικά αυτή εμφανίζεται σα να τους παρέχεται.

Μπορείτε να διαβάσετε το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη με θέμα "Προσκόμματα στην εκπαιδευτική ένταξη μαθητριών και μαθητών με αναπηρία ή /και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες" εδώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου