Το πάθος μου είναι να ενδυναμώνω τα παιδιά με ειδικές ανάγκες και τις οικογένειές τους με δεξιότητες και γνώσεις που βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής τους. Για αυτό είμαι πολύ ενθουσιασμένη που θα μοιραστώ μαζί σας συμβουλές και στρατηγικές που θα κρατήσουν το παιδί σας ασφαλές στο δρόμο.Το να μάθει κανείς να κυκλοφορεί στον πραγματικό κόσμο περιλαμβάνει πολλές σύνθετες δεξιότητες που μερικές φορές θεωρούμε δεδομένες. Για παράδειγμα, το να μάθουμε να αποφασίζουμε αν είναι ασφαλές να διασχίσουμε το δρόμο προϋποθέτει την ικανότητα να προσέχει κανείς όσα συμβαίνουν γύρω του, την ικανότητα να διακρίνει τα κινούμενα από τα ακίνητα οχήματα, την ικανότητα να αναγνωρίζει τα φανάρια στην διάβαση που σου δείχνουν ότι μπορείς να περάσεις και πολλά άλλα. Σε μερικές περιπτώσεις απαιτείται ακόμα πιο αναπτυγμένη ικανότητα επίλυσης προβλημάτων καθώς το φανάρι λέει ότι μπορείς να περάσεις, αλλά ένας μοτοσικλετιστής εξακολουθεί να κινείται προς το μέρος σου και θα πρέπει να αναγνωρίσεις ότι το κινούμενο όχημα σε πλησιάζει και θα πρέπει να σταματήσεις και να περιμένεις να περάσει. Επομένως, από πού αρχίζουμε;
Συμβουλή 1: ο εκπαιδευόμενος δεν είναι ποτέ λάθος.
Λατρεύω τη φράση «ο εκπαιδευόμενος δεν είναι ποτέ λάθος» για αυτό που υπονοεί. Όποτε θέλουμε να διδάξουμε μια νέα δεξιότητα σε ένα παιδί ή μαθητή πρέπει να εστιάζουμε στα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες του συγκεκριμένου παιδιού. Που πρέπει να αναπτύξει δεξιότητες και τι γνωρίζει έτσι ώστε να στηριχθούμε σε αυτά τα δυνατά σημεία. Πριν βγείτε έξω για να διδάξετε στο παιδί σας με αυτισμό πώς να περνάει το δρόμο με ασφάλεια, θα πρέπει να έχει αναπτύξει δεξιότητες μίμησης, να είναι ικανό να αντιδρά σε οδηγίες και να αγνοεί ερεθίσματα που διασπούν την προσοχή (πχ αυτοκίνητα, ήχοι και πεζοί). Μόλις βεβαιωθείτε ότι είναι έτοιμα να μάθουν αυτή τη σημαντική δεξιότητα, πρέπει να σκεφτείτε πώς να χρησιμοποιήσετε πράγματα που τα ενδιαφέρουν και που ξέρετε ότι ταιριάζουν με το μαθησιακό τους στυλ. Πχ αν είναι οπτικοί τύποι πρέπει να βρείτε πώς μπορείτε να συμπεριλάβετε οπτικά βοηθήματα στη διδασκαλία σας.
Συμβουλή 2: Απλοποιήστε τις σύνθετες δεξιότητες.
Πολλές από τις δεξιότητες που χρησιμοποιούμε είναι σύνθετες και έχουν στην πραγματικότητα πολλά συστατικά στοιχεία. Σε αυτή την περίπτωση, η διδασκαλία του πώς να περνάς με ασφάλεια τον δρόμο περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:
Α) Σταματάμε στο πεζούλι του πεζοδρομίου της διάβασης
Β) Κοιτάζουμε το φανάρι
Γ) Αποφασίζουμε αν είναι ασφαλές να περάσουμε (πχ είναι πράσινο ή κόκκινο)
Δ) Αν είναι πράσινο, κοιτάζουμε και από τις 2 πλευρές
Ε) Αποφασίζουμε αν είναι ασφαλές (πχ υπάρχει κάποιο αμάξι που κινείται ή όχι ;)
Στ) Περπατάμε με ασφάλεια διασχίζοντας τον δρόμο (περπατάμε, δεν τρέχουμε, ίσως κρατώντας το χέρι κάποιου ενήλικου).
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι αυτά τα βήματα είναι απλώς ένα παράδειγμα για αυτά που θα πρέπει να διδάξετε. Θα πρέπει να τα προσαρμόσετε με βάση το περιβάλλον που ζείτε (πχ υπάρχει φανάρι ή όχι) και τις προσδοκίες που έχετε σαν οικογένεια (πχ να μετακινείται στο δρόμο χωρίς να σας πιάνει από το χέρι). Διδάξτε τα όλα αυτά χρησιμοποιώντας εργαλεία που γνωρίζετε ότι είναι αποτελεσματικά για το παιδί σας. Πχ μπορεί να θεωρήσετε σκόπιμο να τυπώσετε μια οπτική περιγραφή για κάθε ένα από αυτά τα βήματα και να του το δείχνετε καθώς κάνετε εξάσκηση. Αυτό εξαρτάται από το στυλ διδασκαλίας που ταιριάζει στο παιδί σας. Όπως και με κάθε δεξιότητα που διδάσκουμε, δεν είναι ποτέ αρκετό απλά να λέμε ή να δείχνουμε σε κάποιον πώς πρέπει να το κάνει. Πρέπει απλά να βγούμε έξω και να κάνουμε εξάσκηση.
Συμβουλή 3: Εξάσκηση, εξάσκηση, εξάσκηση
Να εκμεταλλεύεστε κάθε ευκαιρία που έχετε για να βγαίνετε έξω και να κάνετε εξάσκηση σε αυτή την πολύ σημαντική δεξιότητα. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε τα οπτικά βοηθήματα που έχετε τυπώσει και να τσεκάρετε βήμα βήμα ενώ είστε έξω. Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας δυσκολεύεται σε ένα συγκεκριμένο βήμα, κάντε εξάσκηση σε αυτό στο σπίτι ακόμα παραπάνω. Πχ αν το παιδί σας δεν δίνει σημασία στο φανάρι όταν είναι στο δρόμο, κάντε εξάσκηση στη συγκεκριμένη δεξιότητα πολλές φορές στο σπίτι.
Συμβουλή 4: Καταγράψτε την πρόοδο του παιδιού.
Για να δείτε πώς τα πηγαίνει το παιδί σε κάθε ένα από αυτά τα βήματα είναι καλή ιδέα να καταγράφετε τις επιδόσεις του. Μπορείτε να κάνετε μια λίστα ελέγχου (checklist) με κάθε ένα από τα βήματα να μοιάζει κάπως έτσι: μπορείτε να μετρήσετε τον αριθμό των βημάτων συνολικά (πχ 6) και στη συνέχεια να καταγράψετε τον αριθμό των βημάτων που ολοκληρώνει ικανοποιητικά κάθε φορά (πχ 5/6), σημειώνοντας σε ποια βήματα δεν τα κατάφερε. Έτσι μπορείτε να δείτε πού ακριβώς χρειάζεται λίγη παραπάνω εξάσκηση.
Συμβουλή 5: Να αναφέρετε στο παιδί πού τα πήγε καλά.
Η ανατροφοδότηση είναι πολύ σημαντική όταν διδάσκετε μια νέα δεξιότητα. Αλλιώς πώς θα ξέρει πώς τα πηγαίνει; Αυτό σημαίνει ότι όταν κάνει κάτι σωστά θα πρέπει να το τονίζετε και να είστε συγκεκριμένοι ως προς το τι έκανε σωστά. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε και τα οπτικά βοηθήματα που έχετε κατασκευάσει για την διδασκαλία. Μπορείτε να πείτε κάτι του τύπου «Μου αρέσει πολύ ο τρόπος που ακολούθησες όλα τα βήματα που είπαμε για να διασχίσεις με ασφάλεια τον δρόμο ! Σταμάτησες στην άκρη του πεζοδρομίου, κοίταξες το φανάρι κτλ». Μπορείτε να δείχνετε και τις αντίστοιχες εικόνες – φωτογραφίες καθώς τα εξηγείτε. Αν ξέχασε ένα βήμα εξηγήστε του ότι την επόμενη φορά θα πρέπει να το θυμηθεί. Κάθε φορά που κάνει κάποιο βήμα αυθόρμητα (από μόνο του και χωρίς προτροπή- καθοδήγηση) να το επαινείτε. Καθώς περνάει ο καιρός μπορούμε να επαινούμε με μικρότερη συχνότητα και ενθουσιασμό, αλλά στην αρχή μιας νέας δεξιότητας ο έπαινος είναι πρωταρχικής σημασίας.
Απόδοση του άρθρου της Sarah Kupferschmidt, 5 Tips on Teaching Safety Skills to Children with Autism
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου