Ο γιος μου που πηγαίνει γυμνάσιο είναι ένα τυπικό παιδί της ηλικίας του. Όταν είναι σπίτι θα τον βρείτε πίσω από μια κλειστή πόρτα στο δωμάτιό του, μπροστά σε μια οθόνη βίντεο κάπου στο σπίτι ή στο σαλόνι να παλεύει με τον σκύλο. Μάλλον τα πηγαίνει καλύτερα με εμάς και τα αδέρφια του από τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας του.
Αλλά είναι επίσης και ένας νεαρός έφηβος με ΔΕΠΥ και το δράμα είναι το δεύτερο όνομά του. Ο γιος μου έχει την τάση να είναι συναισθηματικός. Αισθάνεται έντονα τα πράγματα, παίρνει αμυντική στάση για όλα και παλεύει για ελευθερία και ανεξαρτησία από τη μαμά και τον μπαμπά. Όπως τα περισσότερα παιδιά γυμνασίου με ΔΕΠΥ, παλεύει και με την αυτορρύθμιση.
Τώρα που οι ορμόνες της προεφηβείας αρχίζουν να παίρνουν το πάνω χέρι, διαπιστώνω ότι ένα απλό «όχι» ή «όχι τώρα» προκαλεί μια έντονη αντίδραση. Όταν προσθέτετε τις ορμόνες στην παρορμητικότητα και τη συναισθηματική ένταση ενός εγκεφάλου με ΔΕΠΥ, το αποτέλεσμα είναι εκρηκτικό– και οποιοσδήποτε γονέας ενός εφήβου γνωρίζει ότι οι εκρήξεις θυμού στα μεγαλύτερα παιδιά δεν είναι αστείο.
Έκανα πολλή εξάσκηση στην αντιμετώπιση των εκρήξεων. Ο γιος μου είναι το μικρότερο από τα τρία παιδιά μου με ΔΕΠΥ. Έτσι, σαν γονέας παιδιών με ΔΕΠΥ και έχοντας επαγγελματική εμπειρία ως προπονητής ΔΕΠΥ, έχω μερικά κόλπα να σας προτείνω:
Να περιμένετε ξεσπάσματα θυμού. Οι ορμόνες πραγματικά κάνουν τα παιδιά αυτής της ηλικίας λίγο τρελά. Σκεφτείτε την εμμηνόπαυση, αλλά χωρίς να έχετε χρόνια εμπειρίας στο να δαγκώνετε τη γλώσσα σας όταν οι άνθρωποι σας έχουν τρελάνει. Είναι υπέροχο να προσπαθείς να αποφύγεις τις εκρήξεις, αλλά είναι παράλογο να πιστεύεις ότι δεν θα συμβούν.
Μην παίρνετε προσωπικά τις υπερβολικές συναισθηματικές αντιδράσεις τους. Εφόσον ξέρουμε ότι τα παιδιά μας θα χάσουν την ψυχραιμία τους, δεν υπάρχει λόγος να θεωρούμε ότι είναι αγενή ή ανυπάκουα επειδή δεν μας σέβονται. Νιώθουν εκτός ελέγχου και δεν καταλαβαίνουν γιατί.
“Κανονικοποιήστε” την εμπειρία τους. Μην τρέφετε τον χειρότερο φόβο του παιδιού σας: ότι δεν θα μπορέσει να ελέγξει τη συμπεριφορά του. Αντίθετα, βοηθήστε το να δει ότι αυτό είναι ένα φυσιολογικό (αν και εντελώς ενοχλητικό) μέρος της ενηλικίωσης. Ειδική σημείωση: Μην θίγετε αυτό το ζήτημα ενώ το παιδί σας βρίσκεται σε κατάρρευση.
Εστιάστε στη διαχείριση και την ανάκαμψη. Αντί να θυμώνετε με το παιδί σας επειδή έχασε τον έλεγχο, εστιάστε στο να το βοηθήσετε να μάθει πώς να διαχειρίζεται τη συναισθηματική του ένταση με ασφάλεια και σεβασμό και να ανακάμπτει όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Και πάλι αυτή η συζήτηση δεν μπορεί να συμβαίνει όταν το παιδί έχει ξέσπασμα. Επιλέξτε στιγμές που είναι ήρεμο και επανέλθετε στο θέμα σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Δείξτε συμπόνια. Όταν είστε έτοιμοι να κάνετε μια συζήτηση, ξεκινήστε με την αναγνώριση των συναισθημάτων του. Εστιάστε πρώτα στην εμπειρία του παιδιού σας. Για παράδειγμα, πείτε του «Μπορώ να δω πόσο δύσκολο σου ήταν όταν είπα ότι δεν μπορείς να πας στο σπίτι του φίλου σου». Ή «Θυμάμαι όταν με εκνεύριζε ο μικρός μου αδερφός. Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να χειριστείς τέτοιες καταστάσεις μερικές φορές!». Το παιδί σας με αυτό τον τρόπο καταλαβαίνει ότι μερικές φορές κάποια γεγονότα στη ζωή μας προκαλούν έντονο θυμό.
Προσπαθήστε να μην ενεργοποιήσετε την άμυνα του παιδιού. Το παιδί σας είναι πιθανό να αντιδράσει λίγο στην αρχή, ακόμα κι αν ξεκινήσετε με συμπόνια. Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε τη λέξη «εσύ». Προτιμήστε τις φράσεις με το «εγώ» όπου είναι δυνατό πχ «Μπορώ να δω πόσο δύσκολο ήταν να μην θυμώσεις», αντί «Όταν θύμωσες, …»
Μην πείτε οτιδήποτε όσο είστε σε ένταση. Δώστε ο ένας στον άλλο χώρο για να ηρεμήσετε και συζητήστε όταν και οι δύο είστε ήρεμοι. Κάντε ό,τι σας βοηθάει για να ελέγξετε τα συναισθήματά σας πχ πάρτε βαθιές αναπνοές, κάντε push – ups ή ένα ντους.
Να θυμάστε ότι όταν το παιδί σας βρίσκεται στη μέση ενός δραματικού ξεσπάσματος, είναι πολύ δύσκολο - και πολύ σημαντικό - να παραμείνετε ήρεμοι. Όταν εσείς διατηρείτε την ψυχραιμία σας και διαχειρίζεστε τα συναισθήματά σας, λετουργείτε σαν μοντέλο προς μίμηση για το παιδί σας που κάποια στιγμή θα καταφέρει να συμπεριφερθεί έτσι και το ίδιο.
Απόδοση του άρθρου Defuse the Tween Drama
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου