Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023

ΗΠΑ: Απειλείται η ακαδημαϊκή ελευθερία

Πολλοί είναι εκείνοι που δικαίως ένιωσαν αποτροπιασμό από τις επικρίσεις της κοινοβουλευτικής επιτροπής του Κογκρέσου για την απόφαση των Κόρνμπλαθ, Μαγκίλ και Γκέι να μην εξασφαλίσουν την τιμωρία φοιτητών για αντισημιτικές δηλώσεις και εκκλήσεις για γενοκτονία των Εβραίων. Το πραγματικό πρόβλημα, όμως, έγκειται στο ότι καμία από τις τρεις προέδρους πανεπιστημίων δεν έθεσε με ξεκάθαρο τρόπο τις αξίες των ιδρυμάτων τους. Οταν λοιπόν επικαλούνται την ακαδημαϊκή ελευθερία, τα λόγια τους ακούγονται υποκριτικά. Τα ιδρύματά τους απέτυχαν επανειλημμένα να προστατεύσουν την ελευθερία του λόγου δικών τους πανεπιστημιακών, οι οποίοι έχουν υποστεί διωγμούς και «ακύρωση» για τις συχνά ιδεολογικά ήπιες θέσεις τους.

Τα πανεπιστήμια πληρώνουν τώρα το τίμημα τέτοιων ατοπημάτων. Αν στηρίζουν την ελευθερία της έκφρασης, πρέπει να το κάνουν συστηματικά. Αυτό που δεν μπορούν να κάνουν είναι να προβαίνουν σε επιλεκτική εφαρμογή των κανόνων, προσφέροντας σε μία μορφή μίσους –εκείνη που στηρίζει τη Χαμάς και τις αντιεβραϊκές θέσεις– τη σφραγίδα έγκρισης του ιδρύματος.

Το 2021, ο κλιματολόγος Ντόριαν Αμποτ υποχρεώθηκε να ακυρώσει διάλεξή του στο ΜΙΤ εξαιτίας άρθρου που είχε γράψει κατά της πολιτικής θετικών διακρίσεων υπέρ των μελών μειονοτήτων. Την ίδια χρονιά, η βιολόγος Κάρολ Χούβεν εγκατέλειψε το Χάρβαρντ ύστερα από δήλωσή της σε τηλεοπτική εκπομπή ότι πιστεύει στην ύπαρξη δύο μόνο φύλων: ανδρικού και γυναικείου. Μεταπτυχιακοί φοιτητές κατηγόρησαν την καθηγήτρια για «τρανσφοβική στάση και εχθροπάθεια», οι συνάδελφοί της έπαψαν να της μιλούν, η διοίκηση σταμάτησε να τη στηρίζει και οι φοιτητές της άρχισαν να την εκφοβίζουν. Λίγους μήνες αργότερα, η Χούβεν παραιτήθηκε. Στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια «Πεν», η καθηγήτρια Εϊμι Ουάξ εξέφρασε απόψεις που πολλοί –μεταξύ τους και εγώ– θεώρησαν προσβλητικές. Υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ θα έπρεπε να επιλέγουν μετανάστες βάσει των πολιτιστικών τους καταβολών, λέγοντας ότι «η χώρα θα ωφελούνταν από περισσότερους λευκούς και λιγότερους έγχρωμους». Ακόμη και αυτό, όμως, απέχει πολύ από τις εκκλήσεις για γενοκτονία. Παρ’ όλα αυτά, το πανεπιστήμιο προσπαθεί τώρα να εξασφαλίσει την παραίτηση της Ουάξ.

Τα περιστατικά αυτά δεν είναι μεμονωμένα, η αποτυχία είναι συστημική. Τα τρία πανεπιστημιακά ιδρύματα βρίσκονται πολύ χαμηλά στην κατάταξη της ελευθερίας της έκφρασης.

Οι οξείες αντιδράσεις για την τραγική εμφάνιση των τριών προέδρων στην κατάθεσή τους ενώπιον του Κογκρέσου υποχρέωσαν τις τρεις πανεπιστημιακούς σε επείγουσα διαχείριση της κρίσης. Το Χάρβαρντ δημοσίευσε δήλωση της Γκέι, στην οποία η πρόεδρος επέμενε ότι οι επικριτές της την παρεξήγησαν. Το Πεν κυκλοφόρησε βίντεο, στο οποίο η πρόεδρος Μαγκίλ επιμένει ότι η πολιτική του πανεπιστημίου καθοδηγείται από το σύνταγμα και τους νόμους, για να δεσμευθεί ότι το πανεπιστήμιο θα επανεξετάσει τους κανόνες.

Αντί να προβαίνουν σε σπασμωδικές πρωτοβουλίες για την αδυναμία τους να ομολογήσουν παλαιότερα σφάλματα και ολιγωρίες προστασίας της ελεύθερης έκφρασης, οι επικεφαλής των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων οφείλουν να ακολουθήσουν τη συμβουλή αυτών που νοιάζονται και αντιλαμβάνονται καλύτερα την ακαδημαϊκή ελευθερία. Οι πρόεδροι των ιδρυμάτων θα πρέπει να προστατεύσουν όσους εκφράζουν αμφιλεγόμενες απόψεις, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό τους. Θα πρέπει να τιμωρήσουν φοιτητές για απαγορευμένες συμπεριφορές, οι οποίες διαταράσσουν το εκπαιδευτικό έργο και παραβιάζουν το δικαίωμα άλλων να εκφράζονται ελεύθερα και πρέπει να εμποδίσουν τα ιδρύματά τους να παίρνουν θέση πάνω σε πολιτικά γεγονότα.

Γιάσα Μουνκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς και συνεργάτης του ινστιτούτου Council on Foreign Relations
THE NEW YORK TIMES

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου