Οι ώρες μετά το σχολείο είναι μία ανάπαυλα για τα παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής (ΔΕΠΥ/ ΔΕΠ). Μετά από ένα πρωινό μέσα στην τάξη όπου αισθάνονται άβολα, αγχωμένα και νιώθουν ότι κανείς δεν τα καταλαβαίνει, οι ώρες μετά το σχολείο τούς δίνουν τη δυνατότητα να χαλαρώσουν και να είναι ο εαυτός τους. Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος της μάθησης που «μπήκε» στο μυαλό του παιδιού σας στο σχολείο, μπορεί να χαθεί αν δεν ενισχυθεί στο σπίτι αποκτώντας οπτική μορφή, μια μορφή που τα παιδιά με ΔΕΠΥ μπορούν εύκολα να «πιάσουν».
Γενικά, τα παιδιά με ΔΕΠΥ χρησιμοποιούν κατά τη μάθηση πολύ το δεξί τους εγκεφαλικό ημισφαίριο. Προτιμούν να μαθαίνουν με οπτικό τρόπο – παρακολουθώντας ή κάνοντας τα ίδια ένα έργο (ενεργώντας, συμμετέχοντας σωματικά) και όχι ακούγοντας διαλέξεις, κάνοντας ασκήσεις ή μαθαίνοντας απέξω.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να υλοποιήσουμε την οπτική μάθηση έξω από την τάξη. Δείτε πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο.
Κάντε τη μελέτη ευκολότερη δίνοντάς της οπτικό χαρακτήρα.
Οι οπτικοί τύποι χρειάζονται νοητικές εικόνες του υλικού που διδάσκονται. Όταν ανακαλούν πληροφορίες καθώς διαβάζουν ή γράφουν τεστ, στην πραγματικότητα θυμούνται αποθηκευμένες εικόνες της πληροφορίας. Δοκιμάστε μερικές από αυτές τις οπτικές στρατηγικές στο σπίτι.
1) Βάλτε το παιδί σας να σχεδιάζει/ζωγραφίζει όσα μαθαίνει. Αν μαθαίνει για τον κύκλο ζωής των φυτών, βάλτε το να σχεδιάσει κάθε βήμα της διαδικασίας. Οι εικόνες που θα δημιουργήσει θα το βοηθήσουν αργότερα να θυμηθεί το υλικό/ τις πληροφορίες.
2) Βάλτε το να κρατήσει σημειώσεις. Η σωματική/φυσική διαδικασία της καταγραφής πληροφοριών σε μορφή σημειώσεων εμπλέκει χέρια και μυαλό στη διαδικασία της μάθησης. Επίσης, δημιουργεί και νοητικές εικόνες έτσι ώστε το παιδί να μπορεί να θυμάται και να ανακαλεί τις πληροφορίες ευκολότερα.
3) Προσθέστε χρώμα για να τονίσετε τα βασικά σημεία (σημεία – κλειδιά). Στα μαθήματα που περιλαμβάνουν νέο λεξιλόγιο ή σημαντικά θέματα, βάλτε το παιδί σας να γράψει λέξεις ή φράσεις με διαφορετικό χρώμα κάθε φορά που εμφανίζονται στις σημειώσεις του. Η χρήση χρωμάτων κάνει τις ασκήσεις για το σπίτι πιο διασκεδαστικές και το βοηθά να ανακαλεί πληροφορίες.
4) Δείξτε στα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας πώς να οργανώνουν σύνθετες πληροφορίες δημιουργώντας διαγράμματα/ γνωστικούς κάρτες για όσα μαθαίνουν ή διαβάζουν. Αρχίστε γράφοντας μια λέξη ή ζωγραφίζοντας μια εικόνα για να αναπαραστήσετε το βασικό θέμα ή την κεντρική ιδέα, όπως πχ το «διάστημα». Μετά προσθέστε διακλαδώσεις στο χάρτη, με κάθε διακλάδωση να έχει μια επικεφαλίδα μια σχετική λέξη – κλειδί ή μια εικόνα, όπως πχ «πλανήτες» και «μετεωρίτες». Προσθέστε νέες διακλαδώσεις κάτω από τις προϋπάρχουσες βάζοντας λέξεις κλειδιά που ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία βοηθώντας τους οπτικούς τύπους στην κατανόηση των ασκήσεων που έχουν για το σπίτι.
Για να υποστηρίξετε ένα οπτικό στυλ μάθησης, θα πρέπει να βοηθήσετε τα παιδιά να αποκτήσουν δεξιότητες οργάνωσης. Τα παιδιά με κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο, τα παιδιά που έχουν καλές οπτικοχωρικές ικανότητες, συχνά έχουν έναν καταιγισμό σκέψεων να περνούν από το μυαλό τους. Αυτό τα κάνει δημιουργικά, αλλά παράλληλα τα εμποδίζει να είναι απόλυτα συγκεντρωμένα και οργανωμένα. Να είστε υπομονετικοί. Είναι κάτι που δεν ελέγχουν τα ίδια.
Δείτε μερικές στρατηγικές οργάνωσης που μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να βγάλει άκρη με τις ασκήσεις στο σπίτι.
1) Βοηθήστε το παιδί σας να οργανώσει τις ασκήσεις του και να σχεδιάσει την σειρά με την οποία θα τις πραγματοποιήσει. Γράψτε σε μικρά χαρτάκια (σημειώσεων) τα καθήκοντα. Βάλτε μια άσκηση/ έργο σε κάθε χαρτάκι. Τοποθετήστε τα χαρτάκια στη σειρά με βάση τον βαθμό σημαντικότητάς τους. Κάθε φορά που ολοκληρώνεται κάτι, το αντίστοιχο χαρτάκι πετιέται στα σκουπίδια για να μπορεί το παιδί να βλέπει τις προτεραιότητες και την πρόοδό του.
2) Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας καταλαβαίνει τι περιμένετε από αυτό και εξηγήστε του αν το κρίνετε αναγκαίο.
3) Βάλτε τις οδηγίες σε σύντομες και απλές κουκίδες (bullet points) όπου είναι δυνατό.
4) Δημιουργήστε λίστες με τα όσα πρέπει να γίνουν. Κρατήστε τις λίστες αυτές σύντομες και απλές. Σβήνετε όσα πράγματα ολοκληρώνονται.
5) Ελέγχετε την πρόοδο τους παιδιού καθώς δουλεύει πάνω σε σύνθετες ασκήσεις. Σπάστε τα βήματα μιας μεγάλης εργασίας σε άλλα μικρότερα και γράψτε τα το ένα κάτω από το άλλο σε μια λίστα ή γράψτε τα σε post-its (1 βήμα σε κάθε χαρτάκι).
Αντιμετωπίζοντας τις γραπτές εργασίες με οπτικό τρόπο
Οι ασκήσεις του σχολείου έχουν δύσκολη γλώσσα και μπορεί να επιβραδύνουν ή ακόμα και να σταματούν την διαδικασία μάθησης. Όταν ένα παιδί καθίσει για να κάνει τις ασκήσεις του, μπορεί να μπερδευτεί ή να νιώσει ότι βομβαρδίζεται, αλλά ευτυχώς υπάρχουν τρόποι για να το βοηθήσετε.
1) Μιλήστε με το παιδί για τις ασκήσεις που έχει (πχ το κείμενο που πρέπει να γράψει) για να το βοηθήσετε να «κατεβάσει» ιδέες.
2) Βάλτε το να ζωγραφίσει μια εικόνα από αυτό που σκέφτεται πριν αρχίσει να γράφει. Αν πρέπει να γράψει ένα κείμενο για ένα βιβλίο ή μια ταινία, βάλτε το αρχικά να ζωγραφίσει μια εικόνα της κεντρικής ιδέας του βιβλίου ή της ταινίας για να βοηθηθεί να σκεφτεί ιδέες για το επόμενο βήμα της συγγραφής.
3) Βάλτε το να γράφει μεμονωμένες λέξεις, φράσεις ή ιδέες σε μικρά χαρτάκια ή σε ένα σημειωματάριο καθώς τα σκέφτεται. Μην σας προβληματίζει η σειρά. Αφήστε τις ιδέες να του έρθουν.
4) Για μεγαλύτερες ασκήσεις, μπορείτε να σημειώνετε εσείς λέξεις ή φράσεις καθώς το παιδί σας μιλάει για να το βοηθάτε να θυμάται όσα θέλει να γράψει/ αναφέρει.
5) Δουλέψτε με το παιδί σας βάζοντας τις ιδέες και τα χαρτάκια του στη σειρά, δημιουργώντας έναν οπτικό σκελετό το οποίο θα ακολουθήσει στο γράψιμο της εργασίας.
Τα παιδιά με κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο, όπως τα παιδιά με ΔΕΠΥ, μαθαίνουν καλύτερα με εργαλεία που ταιριάζουν/ απευθύνονται στα δυνατά τους σημεία. Εξασφαλίζοντας ότι το παιδί σας συνεχίζει και ενισχύει τη σχολική μάθηση και στο σπίτι μέσω οπτικών στρατηγικών, το βοηθάτε να σχηματοποιήσει, να ισχυροποιήσει και να εμπλουτίσει την οπτικο-χωρική διάσταση του εγκεφάλου του (με βάση την οποία λειτουργεί). Και στα παιδιά με ΔΕΠΥ κάτι τέτοιο μπορεί να τους δώσει την ώθηση που χρειάζονται για να τα καταφέρουν στο σπίτι και το σχολείο.
Απόδοση του άρθρου See It, Learn It: Make Homework Come Alive for Visual Learners (αναδημοσίευση)
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου