Οι Δραματικές Σχολές άβατο για τους ανάπηρους

Ο Μιχάλης Ταμπούκας με τον Πάνο Ζουρνατζίδη

Φωτ.: Γεωργία Σιέττου, Στέλιος Δανιήλ

Για να σπουδάσεις ηθοποιός πρέπει να είσαι αρτιμελής! Το «Θε.Αμ.Α.» απευθύνεται κυρίως σε άτομα με κινητικά προβλήματα και ανεβάζει αξιόλογες παραστάσεις, όπως η πρόσφατη με το «Zoo» του Αλμπι. Δέχεται, όμως, και μη ΑμεΑ προωθώντας την αλληλεπίδραση κι ένα θέατρο που είναι πέρα από την αναπηρία.

Της Νόρας Ράλλη

Είναι μια λέξη που χρησιμοποιείται ευρέως και όχι πάντα με θετικό πρόσημο. Θέαμα… «φαντασμαγορικό θέαμα», «ένα θέαμα εντυπώσεων», «γίναμε θέαμα»… Η λέξη επανακαθορίζεται από το ομώνυμο Θέατρο Ατόμων με Αναπηρία, «Θέ.Αμ.Α.». Απευθύνεται κυρίως σε άτομα με κινητικά προβλήματα και φιλοδοξεί στην ίδρυση της πρώτης Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης γι΄ αυτά, συμπεριλαμβάνοντας και άλλες παθήσεις. Ουσιαστικά, πρόκειται για το μοναδικό επαγγελματικό θέατρο στην Ελλάδα, με ηθοποιούς με κινητικές αναπηρίες στην κύρια σύνθεσή του. Αμφισβητεί, έτσι, με τον πιο γόνιμο τρόπο την προϋπόθεση της αρτιμέλειας, ως βασικό κριτήριο που έχει θεσπίσει το υπουργείο Πολιτισμού για την εισαγωγή στις Ανώτερες Σχολές Δραματικής Τέχνης (Π.Δ. 370/1983, Αρθρο 8, γ παρ.).

Παρότι τα ΑμεΑ ξεπερνούν το 9% του πληθυσμού της χώρας, παρότι έχουν ίσες υποχρεώσεις με όλους, δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο και με τα δικαιώματα. Από το να μην μπορούν να κινηθούν με ευκολία στους δρόμους μέχρι το να στερούνται της δυνατότητας να γίνουν επαγγελματίες ηθοποιοί. Κάτι, που στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες του εξωτερικού είναι γεγονός. Για να καλυφθεί η σοβαρή αυτή ανάγκη, δημιουργήθηκε το θεατρικό εργαστήρι «Θέ.Αμ.Α.». Απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξή του είναι η συμμετοχή στα τμήματα του εργαστηρίου και μη ΑμεΑ (σε ποσοστό έως 30%), προωθώντας με τον τρόπο αυτό την ομαλή ένταξη προς την κοινωνική συμμετοχή μέσω της αλληλεπίδρασης ΑμεΑ και μη, και ταυτόχρονα την παιδαγωγικά ορθή μέθοδο θεατρικής διδασκαλίας και αγωγής.

Εμπνευστής της ιδέας και υπεύθυνος της ομάδας είναι ο Βασίλης Οικονόμου (ηθοποιός ΑμεΑ – σκηνοθέτης), που, αγνοώντας τον κανόνα περί αρτιμέλειας, έδωσε πριν χρόνια το «παρών» στις εισαγωγικές εξετάσεις Ανώτερων Σχολών Δραματικής Τέχνης του υπουργείου Πολιτισμού και με την επιτυχία του έδωσε και τα πρώτα ψήγματα γόνιμης αμφισβήτησης αυτού του κανονισμού. Η δουλειά του είναι διεθνώς αναγνωρισμένη με ομιλίες για τη σύγχρονη θεατρική πραγματικότητα σε διεπιστημονικά συνέδρια και master classes (πέρυσι, προσκεκλημένος στο θέατρο Taganka της Μόσχας έδωσε master class υποκριτικής με θέμα «Ο χώρος και ο χρόνος στην Αρχαία Ελληνική Τραγωδία»).

Ηδη από το 2010 η ομάδα έχει παρουσιάσει τη «Λάμια» της Λίνας Αμπντελχαμίντ, την παράσταση «Ηρωες και Μύθοι», βασισμένη σε θεατρικά του Τενεσί Ουίλιαμς και το «Κ. Π. Καβάφης: Επάγγελμα Ποιητής», δραματοποίηση κειμένων και πεζών ποιημάτων του Αλεξανδρινού. Φέτος παρουσίασε το πρώτο θεατρικό (1958) του Εντουαρντ Αλμπι, «Η Ιστορία του Ζωολογικού Κήπου», που μεταφέρθηκε και στη συμπρωτεύουσα. Οι παραστάσεις ολοκληρώνονται σήμερα στο θέατρο «Ανετον».

Το έργο πραγματεύεται τις σχέσεις εξουσίας. Δύο άνδρες, οι Πίτερ και Τζέρι, ανταμώνουν σ΄ ένα «παγκάκι» στη Νέα Υόρκη. Ο Τζέρι έχει αυταρχική συμπεριφορά και στόχο να υποδουλώσει τον Πίτερ. Η ομάδα «Θε.Αμ.Α.» προσπαθεί να αναδείξει τη διεκδίκηση δικαιωμάτων και εξουσιών από τα άτομα με αναπηρία, μετεγγράφοντας σκηνοθετικά το παγκάκι σε αναπηρικό αμαξίδιο με τη συμβολική προέκτασή του σε… «καρέκλα», δηλαδή εξουσία.

«Είναι μια μάχη με έπαθλο το δικαίωμα», εξηγεί ο πρωταγωνιστής της παράστασης, Μιχάλης Ταμπούκας (Τζέρι) – από τα μη ΑμεΑ μέλη του θιάσου. Είχε σκηνοθετήσει το 2009 τη μικρού μήκους ταινία «Γιγάντιοι Βηματισμοί», που προβλήθηκε στο 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ και Αναπηρία – Emotion Pictures και ξέρει καλύτερα από εμάς πως «όταν χρησιμοποιείται η λέξη «διαφορετικό» για την αναπηρία, είναι εντελώς άστοχο. Διαφορετικό σημαίνει μοναδικό, όχι αναπηρία». Μιλώντας εξ ονόματος όλου του θιάσου, επεξηγεί: «Η αναπηρία δεν είναι απλώς μέρος της ζωής μας, αλλά οργανικό κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης. Ετσι και στο θέατρο. Το θέμα είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται πάνω στη σκηνή και όχι αν και κατά πόσο μπορεί να κουνά τα χέρια ή τα πόδια του. Είναι πέρα από την αναπηρία. Οπως και πέρα από την αναπηρία είναι το ίδιο το «Θε.Αμ.Α.»».

* INFO: Θέατρο «Ανετον» (Παρασκευοπούλου 42 & Κωνσταντινουπόλεως, Θεσσαλονίκη, 2310869869 / 6939 308409). Πληροφορίες: http://theatern-disability.blogspot.gr

n.ralli@efsyn.gr

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών