Άρθρο της Γιούλης Χωματίδου στον ιστότοπο Your Psychology
Η παιγνιοθεραπεία είναι ένα μέσο έκφρασης και επεξεργασίας των τραυματικών εμπειριών που βιώνει το παιδί.
Το παιδί μέσα στο νοσοκομείο επηρεάζεται από την ατμόσφαιρα που επικρατεί και έτσι αυξάνεται το άγχος και ο πανικός του. Καθώς το προσωπικό υγείας μερικές φορές νιώθει πίεση από το φόρτο εργασίας που έχει να αντιμετωπίσει, γίνεται απρόσωπο και απότομο στην επαφή του με τον ασθενή. Οι γονείς όντας συναισθηματικά φορτισμένοι, γίνονται επιθετικοί και συχνά απαιτητικοί λόγω του άγχους τους.
Σ' αυτές τις συνθήκες, το παιδί βιώνει έντονες και συχνά τραυματικές εμπειρίες, γι' αυτό και είναι απαραίτητο να του δίνεται η ευκαιρία να τις εκφράσει και να τις επεξεργαστεί μέσα από το παιχνίδι. Το παιδί εκφράζεται με τη γλώσσα που του είναι προσιτή. Και η γλώσσα αυτή, τουλάχιστον για παιδιά κάτω των δέκα ετών, είναι αυτή του παιχνιδιού. Το παιχνίδι είναι η παγκόσμια γλώσσα των παιδιών. Μέσα από αυτό μπορούν να εκφράζονται πιο ευέλικτα, σωστά και πολύπλευρα απ' ότι με τον προφορικό λόγο. Πολλοί είναι αυτοί που έχουν τονίσει, πως το παιδί με το παιχνίδι του δείχνει τη σωματική, συναισθηματική και κοινωνική του εξέλιξη, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο προσπαθεί να χειριστεί την πραγματικότητά του. Επίσης έχει επισημανθεί η λυτρωτική λειτουργία του παιχνιδιού με το οποίο το παιδί μπορεί να εκτονώνει την έντασή του.
Έτσι, κάθε παιδιατρικό νοσοκομείο, πρέπει να διαθέτει ένα Τμήμα Παιγνιοθεραπείας, όπου θα υπάρχει ένα ειδικά διαμορφωμένο θεραπευτικό δωμάτιο (playroom), πλαισιωμένο από εξειδικευμένο προσωπικό που παρέχει τη δυνατότητα δημιουργικής, ψυχαγωγικής και θεραπευτικής απασχόλησης μέσα από το παιχνίδι. Ο χώρος αυτός πρέπει να είναι εξοπλισμένος με παιχνίδια και γενικότερα υλικό που δίνει στο παιδί τη δυνατότητα να εκφράσει τις ενορμήσεις, τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις φαντασιώσεις του. Αμμοδόχοι, παιχνίδια με τα οποία το παιδί μπορεί να σκηνοθετήσει κάθε είδους καθημερινές καταστάσεις, επιτραπέζια παιχνίδια, μπάλες, μπογιές, πλαστελίνες κλπ. προσφέρονται επίσης για τη παιγνιοθεραπεία.
Στον ασφαλή κόσμο του παιχνιδιού, το παιδί μεταφέρει τις εμπειρίες και τα συναισθήματά που βιώνει καθημερινά στα πλαίσια του νοσοκομείου. Εκφράζει ελεύθερα το θυμό, το φόβο, τις αγωνίες και τη χαρά που συχνά διστάζει να εξωτερικεύσει. Το παιχνίδι του επιτρέπει να αναβιώσει και να αναπαραστήσει τραυματικές εμπειρίες που αντιμετώπισε ή που το προβληματίζουν. Μ' αυτό τον τρόπο ελέγχει τους φόβους του και αντλεί δύναμη για να αντιμετωπίσει καταστάσεις που το απειλούν. Δεν είναι σπάνιες οι φορές που ανάμεσα στις προτιμήσεις των νοσηλευόμενων παιδιών συμπεριλαμβάνεται και το «παιχνίδι του γιατρού», μέσα από το οποίο επεξεργάζονται τρία βασικά θέματα: μια τραυματική εμπειρία εξαιτίας της αιφνίδιας εισαγωγής του παιδιού στο νοσοκομείο και της απομάκρυνσής του από το οικείο περιβάλλον του, την εμπειρία της υποβολής του σε θεραπευτικές διαδικασίες κα την περιέργεια και διερεύνηση του σώματος και της σεξουαλικότητας.
Και στις τρεις περιπτώσεις, μέσα από το «παιχνίδι γιατρού», το παιδί επιδιώκει να ελέγξει τους φόβους και να επιβεβαιώσει την κυριαρχία του στις εμπειρίες που το απειλούν ή το κατακλύζουν. Η συμβολική γλώσσα του παιχνιδιού αποτελεί ένα διαγνωστικό μέσο της ψυχικής του κατάστασης και μπορεί να βοηθήσει το ευαισθητοποιημένο προσωπικό υγείας να κατανοήσει και να επικοινωνήσει αποτελεσματικότερα με το άρρωστο παιδί. Επιπλέον, το παιχνίδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ειδικούς (ψυχολόγους και ψυχιάτρους) ως θεραπευτικό μέσο για την επεξεργασία τραυματικών ή οδυνηρών εμπειριών που το παιδί βιώνει μέσα στο νοσοκομείο. Αναμφισβήτητα, η χρήση της παιγνιοθεραπείας συμβάλλει στη μείωση των συναισθηματικών δυσκολιών που προκύπτουν τόσο κατά τη διάρκεια της νοσηλείας, όσο και μετά την έξοδο από το νοσοκομείο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Παπαδάτου, Δ. & Αναγνωστόπουλος, Φ. (1999). Η ψυχολογία στο χώρο της υγείας (5η Έκδ.) Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
Σαλπιστής, Σ. (1992). Η παιγνιοθεραπεία στα πλαίσια ενός παιδοψυχιατρικού τμήματος. Ανακοίνωση στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κοινωνικής Παιδιατρικής, Θεσσαλονίκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου