Προσαρμογές στο σχολείο και τη δουλειά, εργοθεραπεία και ασκήσεις στο σπίτι μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τα συμπτώματα της δυσγραφίας σε παιδιά και ενηλίκους.
Αν το παιδί σας διαγνώστηκε μόλις τώρα με Δυσγραφία, μια Μαθησιακή Δυσκολία που επηρεάζει το γραφικό χαρακτήρα και τη λεπτή κινητικότητα, το επόμενο βήμα σας πρέπει να είναι οι προσαρμογές στο σπίτι και στο περιβάλλον του παιδιού. Ανάλογα με τον τύπο της Δυσγραφίας – χωρική, κινητική ή δυσλεξική- η εργοθεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει σημαντικά.
Δεν υπάρχει θεραπεία για τη δυσγραφία, ούτε φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν. Αλλά τα προβλήματα που σχετίζονται με το γράψιμο και τη λεπτή κινητικότητα μπορούν να βελτιωθούν, ιδίως αν η παρέμβαση ξεκινήσει νωρίς. Επιπλέον, γονείς, δάσκαλοι, αφεντικά και φίλοι που κατανοούν τις δυσκολίες του ατόμου μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην εκ νέου ανάπτυξη του κατεστραμένου αυτοσεβασμού/ αυτοεκτίμησης του ατόμου και στην παροχή της υποστήριξης που χρειάζονται τα άτομα με Δυσγραφία για να πετύχουν.
Ακαδημαϊκές παρεμβάσεις για τη Δυσγραφία.
Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορεί να κάνει το σχολείο του παιδιού σας για να βοηθήσει να διαχειριστεί/ αντιμετωπίσει τα συμπτώματα της Δυσγραφίας είναι να το απαλλάξει από το βάρος της γραφής, είτε ζητώντας του να γράφει λιγότερο είτε επιτρέποντας εναλλακτικές όπως η γραφή στον υπολογιστή ή οι προφορικές απαντήσεις.
Αλλαγές στην τάξη που μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τα παιδιά με δυσγραφία
- Δώστε στο μαθητή περισσότερο χρόνο κατά τις γραπτές εξετάσεις (test). Οι μαθητές με Δυσγραφία χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να σχηματίσουν λέξεις και γράμματα ή ακόμα και να κυκλώσουν τις σωστές απαντήσεις σε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Ο επιπλέον χρόνος θα μειώσει το άγχος του μαθητή και θα του επιτρέψει να δείξει καλύτερα όσα γνωρίζει.
- Να δίνετε φυλλάδια. Αντί να ζητάτε από τα παιδιά να αντιγράφουν τις ασκήσεις/τα προβλήματα από τον πίνακα – μια πρακτική που βάζει τους μαθητές με δυσγραφία σε μειονεκτική θέση. Μοιράστε σε όλη την τάξη φυλλάδια με τις ασκήσεις που έχετε γράψει ήδη εσείς.
- Αφαιρέστε «τα ωραία γράμματα», «το καθαρο/τακτικό γραπτό» από τα κριτήρια αξιολόγησής σας. Οι χαμηλοί βαθμοί εξαιτίας άσχημου γραφικού χαρακτήρα μπορεί να απογοητεύσει ένα παιδί με δυσγραφία και να το κάνει να θεωρήσει όι η προσπάθειά του δεν είχε αξία, νόημα. Αν ο γραφικός χαρακτήρας του παιδιού δεν γίνεται κατανοητός, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσει ηλεκτρονικό υπολογιστή και λογισμικό παραγωγής γραπτών κειμένων.
- Μειώστε την έκταση των γραπτών ασκήσεων (πχ παραγωγή μικρότερων παραγράφων). Σε μαθήματα όπως τα μαθηματικά ή η φυσική, αναθέστε στα παιδιά λιγότερα προβλήματα.
- Να παρέχετε στα παιδιά μια φωτοτυπία των σημειώσεων (που θε έπρεπε να αντιγράψουν από τον πίνακα ή να σημειώσουν καθ’ υπαγόρευση). Αν δεν είναι εφικτό κάτι τέτοιο, ενθαρρύνετε τα παιδιά να μοιράζονται τις σημειώσεις τους.
- Να επιτρέπετε στους μαθητές να αντικαθιστούν ολόκληρες προτάσειις με «λέξεις – κλειδιά» όπου είναι δυνατό. Έτσι κερδίζουν χρόνο και κουράζονται λιγότερο, ενώ μπορούν να έχουν την ευκαιρία να απαντήσουν σωστά την ερώτηση.
- Δημιουργείτε προφορικές εναλλακτικές για τις γραπτές ασκήσεις. Μπορείτε να εξετάζετε προφορικά αντί για γραπτά τους μαθητές σας ή να αντικαθιστάτε σύντομα φυλλάδια εργασιών με προφορική περίληψη στο τέλος του μαθήματος.
- Μην είστε αυστηροί με τα ορθογραφικά λάθη ή την παράλειψη/προσθήκη κάποιων γραμμάτων στις λέξεις. Αφήστε τα να χρησιμοποιούν λεξικό ή κάποιο πρόγραμμα αυτόματης διόρθωσης στον υπολογιστή όταν γράφουν.
- Χρησιμοποιείστε σωματικές/ φυσικές προσαρμογές όπως λαβές για το μολύβι, μολύβια ή στυλούς που σβήνουν, φύλλα γραφής με γραμμές έντονες και συγκεκριμένο πλάτος . Όλα αυτά τα μέσα βοηθούν το παιδί να βελτιώσει το γραφικό του χαρακτήρα. Φύλλα εργασίας που παρέχουν οπτική καθοδήγηση για το σχηματισμό γραμμάτων και αριθμών είναι επίσης βοηθητικό.
- Nα επιτρέπετε στους μαθητές να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό υπολογιστή με λογισμικά επεξεργασίας κειμένου, όπου είναι εφικτό. Σαν εναλλακτική, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιτρέπουν στους μαθητές να χρησιμοποιούν λογισμικά προγράμματα οργάνωσης και σχεδιασμού πριν αρχίσουν να γράφουν με το χέρι μακροσκελείς απαντήσεις.
Παρεμβάσεις για τη δυσγραφία στο σπίτι
Στις πρώτες τάξεις είναι πολύ σημαντικό να δουλεύετε παράλληλα με την ομάδα εκπαιδευτικών/θεραπευτών του παιδιού σας προκειμένου να βελτιωθεί η ικανότητα γραφής του. Πώς;
- Διδάξτε στα παιδιά σας να γράφουν στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή. Πρόκειται για μια σωτήρια στρατηγική για τα παιδιά με δυσγραφία. Επενδύστε σε ένα πρόγραμμα γραφής ειδικό για παιδιά (πχ στα αγγλικά κυκλοφορούν το Typing Instructor for Kids για παιδιά και το κλασικό Mavis Beacon Teaches Typing για εφήβους). Να επιβραβεύετε τα παιδιά σας όταν γράφουν στον υπολογιστή. Ακόμα και 10 λεπτά την ημέρα μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
- Βοηθήστε το παιδί σας να κρατάει σωστά το μολύβι ή το στυλό. Όταν δεν έχει τη δυνατότητα να γράψει στο πληκτρολόγιο είναι σημαντικό να κρατάει το μολύβι σωστά. Αν και το ίδιο μπορεί να μην καταλαβαίνει για ποιο λόγο θα πρέπει να πιάνει αλλιώς το μολύβι (γιατί να αλλάξει τη λαβή του), η σωστή τοποθέτηση των δαχτύλων και του χεριού θα μειώσει την κούραση του χεριού και την πίεση που ασκείται στο μολύβι. Πολλά είδη λαβών για μολύβια που κυκλοφορούν πλέον στην αγορά βοηθούν στην τριποδική λαβή που τα παιδιά πρέπει να έχουν. Το Grotto Grip Pencil Grasp Trainer (pathwaysforlearning.com) σχεδιασμένο και δοκιμασμένο από εργοθεραπευτές θεωρείται ένα από τα καλύτερα.
- Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να υπαγορεύουν τις προτάσεις σε κάποιο κασετόφωνο/ κινητό τηλέφωνο (ηχογράφηση) πριν τις γράψουν. Έτσι, εκμεταλλευόμενοι τις δεξιότητες προφορικού λόγου, θα μπορέσουν να εστιάσουν αποκλειστικά στο σχηματισμό των γραμμάτων χωρίς να παγιδεύονται σε σκέψεις για γραμματική και συντακτικό.
- Να είστε ένα «γραμματέας» για το παιδί σας. Σχεδόν όλα τα παιδιά με δυσγραφία αρνείται να κάνει στο σπίτι τις ασκήσεις που περιλαμβάνουν γράψιμο, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα ακόμα και οι απλές ασκήσεις να χρειάζονται ώρες ατελείωτες για να γίνουν. Για να αυξήσετε την επιθυμία του παιδιού να γράφει, μειώστε την πίεση που νιώθει, αναλαμβάνοντας να κάνετε λίγο από το γράψιμο και εσείς. Όταν πρέπει για παράδειγμα να γράψει μια παράγραφο, μπορείτε εσείς να γράφετε την πρώτη πρόταση της παραγράφου που σας υπαγορεύει, την επόμενη το παιδί και να συνεχίζετε έτσι εναλλάξ (γράφοντας μια ο ένας και μια ο άλλος) μέχρι να ολοκληρώσετε την εργασία. Έτσι μειώνεται ο χρόνος που γράφει το παιδί, μειώνεται το άγχος που νιώθει και μπορεί να συγκεντρωθεί για να σκεφτεί την επόμενη πρόταση που θέλει να γράψει (μπορεί δηλαδή να οργανώσει καλύτερα την σκέψη του).
- Ζητήστε / Παρακινήστε τα παιδιά σας να λένε τις λέξεις καθώς τις γράφουν. Η ακουστική ανατροφοδότηση ενεργοποιεί ποικίλες περιοχές του εγκεφάλου βοηθώντας τους μαθητές να μείνουν συγκεντρωμένοι και να έχουν έλεγχο τις προσπάθειές τους.
- Κάντε ασκήσεις για το σχηματισμό γραμμάτων. Τα γράμματα δεν χρειάζεται να είναι τέλεια. Πρέπει τουλάχιστον να διαβάζονται και να είναι σχετικά παρόμοιου μεγέθους. Να προσέχετε πάντα το παιδί σας να σχηματίζει τα γράμματα από πάνω προς τα κάτω – ένα συχνό λάθος των παιδιών με δυσγραφία.
- Να εμπλέκετε τα παιδιά σας σε πολυαισθητηριακές ασκήσεις/ δραστηριότητες. Ζητήστε από το παιδί σας να γράψει στον αέρα, στην άμμο, με μπογιά, χρησιμοποιώντας το δάχτυλό του. Με αυτό τον τρόπο, ένα παιδί που μαθαίνει καλύτερα μέσω απτικών ερεθισμάτων να «αισθανθεί το γράμμα» κα να σχηματίσει μια μνήμη που θα βασίζεται σε αυτό το σχήμα.
- Βοηθήστε το παιδί να γράφει μέσα στις γραμμές χρησιμοποιώντας φύλλα γραφής με συγκεκριμένες γραμμές (therapyshoppe.com). Αυτός ο τύπος χαρτιού (φιλικό προς τις αισθήσεις) θα βοηθήσει το παιδί σας να αποκτήσει την αίσθηση της απόστασης μεταξύ των γραμμών – κάτι που θα βοηθήσει το παιδί στο να γράψει σωστά πάνω στις γραμμές στο μέλλον.
- Σχηματίστε μνήμες των μυών στα δάχτυλα. Η Kendra Wagner, ειδικός της μάθησης, προτείνει αυτό το κολπάκι που χρησιμοποιούν οι εργοθεραπευτές: «Βάλτε το παιδί σας να περπατήσει τον αντίχειρα, το δείκτη και το μεσαίο δάχτυλο πάνω κάτω σε ένα ξυλάκι, το οποίο είναι τοποθετημένο σε επίπεδη επιφάνεια, όσο γίνεται πιο γρήγορα. Μόνο τα 3 δάχτυλα (που πιάνουν το μολύβι) θα πρέπει να αγγίζουν το ξυλάκι”.
Παρεμβάσεις στο χώρο εργασίας για τη δυσγραφία
Ακόμα και αν έχετε μάθει να αντισταθμίζετε τη δυσγραφία σας όταν φτάσετε στην ενηλικίωση, προσαρμογές – τροποποιήσεις στη δουλειά μπορούν να βελτιώσουν πολύ την παραγωγικότητά σας και το αίσθημα ικανοποίησης. Δείτε μερικές κατάλληλες προσαρμογές:
- Χρησιμοποιήστε υλικά αναφοράς όπως ένα μεγάλο λεξικό ή λογισμικό για διόρθωση λαθών στον υπολογιστή, θα κάνει πιο εύκολη την παραγωγή κειμένων και θα περιορίσει τα λάθη σας.
- Ζητήστε από κάποιον συνεργάτη ή ανώτερό σας να ελέγχει μια φορά τα σημαντικά έγγραφα που συντάσσετε πριν τα στείλετε. Αν στα κείμενα που στέλνετε υπάρχουν ορθογραφικά ή γραμματικά λάθη θα θεωρηθεί «μη επαγγελματική συμπεριφορά». Ο έλεγχος από κάποιον άλλο πριν την αποστολή/ παράδοση των κειμένων θα μπορέσει να μειώσει και το άγχος που νιώθετε κάθε φορά που πρέπει να γράψετε ένα κείμενο.
- Χρησιμοποιείστε λογισμικό παραγωγής γραπτού λόγου καθ΄ υπαγόρευση. Στα αγγλικά, κορυφαίο, θεωρείται το Read & Write Gold, το οποίο βοηθά τους εργαζόμενους να γράψουν email ή εκθέσεις αξιοποιώντας τις ανώτερες γλωσσικές τους δεξιότητες.
- Να επιτρέπετε στους εργαζομένους να απαντούν/ ανταποκρίνονται στις ερωτήσεις/οδηγίες προφορικά. Όπου είναι δυνατό, θα πρέπει να προτιμάται η προφορική επικοινωνία.
- Προμηθευτείτε βοηθήματα γραφής. Λαβές μολυβιών, χαρτιά με έντονες γραμμές ή άλλα εργαλεία που μπορούν να καταστήσουν πιο εύκολο το γράψιμο με το χέρι.
- Δημιουργήστε έτοιμες μορφές των φυλλαδίων/κειμένων που το άτομο καλείται να συμπληρώνει συχνά, αφήνοντας κενό στις πληροφορίες που αλλάζουν. Το άτομο μπορεί να εκτυπώνει το αρχείο αυτό και να γράφει με το χέρι μόνο κάποιες λέξεις/ στοιχεία που αλλάζουν.
Αντιμετωπίστε τη δυσγραφία μέσω θεραπειών.
Εσείς ή το παιδί σας μπορείτε να ωφεληθείτε πολύ από την βοήθεια ενός εργοθεραπευτή, ιδίως αν δυσκολεύεστε πολύ στις δεξιότητες λεπτής κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένου του γραψίματος. Η εργοθεραπεία χρησιμοποιείται πολύ για την αντιμετώπιση της δυσγραφίας στα παιδιά, αλλά πολλοί εργοθεραπευτές δουλεύουν και με ενήλικες.
Η εργοθεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ενασχόληση/ χειρισμό διαφόρων υλικών για την ανάπτυξη της δύναμης χεριού και καρπού, εξάσκηση στην απλή γραφή, εξάσκηση στην καλλιγραφία. Απλές επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως βγάζοντας τα μανταλάκια από μια απλώστρα και βάζοντάς τα ξανά στη θέση τους, μπορεί να βοηθήσουν ένα άτομο να δυναμώσει τα δάχτυλά του, κάτι που θα κάνει το γράψιμο πιο εύκολο και ευανάγνωστο.
Ενήλικες με δυσγραφία που δεν είχαν διαγνωστεί κατά την παιδική ηλικία έχουν συναισθήματα ντροπής και θυμού που σχετίζονται με την κατάστασή του και μπορούν να ωφεληθούν αν δουν ένα φυσιοθεραπευτή για να τους βοηθήσει με αυτά τα σύνθετα συναισθήματά τους. Ανεξάρτητα από την ηλικία, είναι πολύ σημαντικό για τα άτομα με δυσγραφία να κατανοήσουν ότι δεν είναι κάτι για το οποίο θα πρέπει να ντρέπονται και η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι πολύ βοηθητική για τα συναισθήματα θυμού και χαμηλής αυτοεκτίμησης.
Απόδοση του άρθρου How to Treat the Symptoms of Dysgraphia
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική παιδαγωγός - νηπιαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου