Το "Science Journeys”, για παράδειγμα, ξεκίνησε το 2022 από το Children's National Research Institute και αποσκοπεί να παρέχει στα παιδιά και τις οικογένειες που βρίσκονται σε νοσηλευτικά περιβάλλοντα υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικές ευκαιρίες STEM. Τα άτομα που υποστηρίζουν την πρωτοβουλία αυτή οδηγούν τα νοσηλευόμενα παιδιά μέσα από πειραματικές/βιωματικές δραστηριότητες που αποσκοπούν στην ενίσχυση του επιστημονικού αλφαβητισμού, τη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας και να τα εφοδιάσει με τις δεξιότητες και τα εργαλεία που χρειάζονται για να ενισχύσουν την αυτονομία τους στο προσωπικό βίωμα που έχουν και αφορά την υγεία τους.
Για την υποστήριξη αυτών των στόχων, στην αρχή του έργου, πραγματοποιήθηκε μια ανασκόπηση της πρόσφατης ακαδημαϊκής βιβλιογραφίας σχετικά με την εκπαίδευση σε νοσοκομεία για παιδιά με σύνθετα, χρόνια προβλήματα υγείας. Εκτός από τη διευκρίνιση των κοινωνικών, ψυχολογικών και ακαδημαϊκών προκλήσεων που συνοδεύουν τη νοσηλεία, η ανασκόπηση έριξε φως στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η εκπαίδευση σε νοσοκομεία στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων — και στα είδη μαθησιακών δραστηριοτήτων που είναι πιο αποτελεσματικά για να διασφαλίσουν τη συνεχή ακαδημαϊκή πρόοδο των νοσηλευόμενων παιδιών.
Τι διαπιστώθηκε:
Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι πιο αποτελεσματικές μορφές εκπαίδευσης σε νοσοκομεία είναι αυτές που:
Διατηρούν την ταυτότητα των παιδιών ως μαθητών/τριων.
Οι ιατρικές παθήσεις που προκαλούν συχνές απουσίες από το σχολείο μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της ακαδημαϊκής επίδοσης. Τα νοσηλευόμενα παιδιά συχνά αισθάνονται ότι «μένουν πίσω» ακαδημαϊκά και η αποσύνδεσή τους από τα σχολικά περιβάλλοντα μάθησης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ενδιαφέροντος για μάθηση. Όλα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία των δραστηριοτήτων που διασφαλίζουν τη συνέχεια στην εκπαίδευση σε όλες τις εμπειρίες που σχετίζονται με την ασθένεια των παιδιών. Ενσωματώνοντας τη μάθηση στις πρακτικές υγειονομικής περίθαλψης, τα νοσοκομεία μπορούν να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση και το κίνητρο των παιδιών — δύο στοιχεία που αποτελούν προϋποθέσεις για την ακαδημαϊκή επίδοση.
Μεταδίδουν μια αίσθηση ομαλότητας
Οι χρόνιες ασθένειες και η θεραπεία τους μπορούν να κάνουν τα παιδιά να αναπτύξουν μια αρνητική εικόνα για τον εαυτό τους και ένα αίσθημα διαφορετικότητας. Εξαιτίας αυτού, τα νοσηλευόμενα παιδιά «χρειάζονται όσο το δυνατόν περισσότερες εμπειρίες ομαλοποίησης» — δηλαδή, πράγματα που τους δείχνουν ότι μπορούν να έχουν μια φυσιολογική ζωή παρά την ασθένειά τους. Προωθώντας μορφές μάθησης που υποστηρίζουν την «ενεργό συμμετοχή σε φυσιολογικές εμπειρίες ζωής», τα νοσοκομεία μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά με χρόνιες ασθένειες να αναπτύξουν μια θετική άποψη για τη ζωή και ένα θετικό αίσθημα αυτοεκτίμησης — όλα αυτά τα βοηθούν να διαχειριστούν τη ζωή γύρω από τις παθήσεις τους.
Επικεντρώνονται στην ψυχική υγεία και τη συναισθηματική ευεξία
Εκτός από το ότι επιβαρύνουν τρομερά τα σώματα των παιδιών, οι χρόνιες ασθένειες συχνά συνοδεύονται από ψυχολογικούς και συναισθηματικούς στρεσογόνους παράγοντες. Όταν οι άλλοι τα βλέπουν ως «άρρωστα», τα παιδιά μπορεί να χάσουν σημαντικές φιλίες και να βιώσουν κοινωνική απομόνωση. Η παρατεταμένη νοσηλεία μπορεί να συμβάλει σε έντονα αισθήματα μοναξιάς. Πράγματι, έρευνα που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1970 έχει δείξει ότι η κατάθλιψη και ο θυμός κατατάσσονται μεταξύ των πιο συνηθισμένων επιπτώσεων της μακράς νοσηλείας σε παιδιά σχολικής ηλικίας. Ωστόσο, η εκπαίδευση στο νοσοκομείο μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους, του φόβου και της θλίψης που αντιμετωπίζουν πολλά παιδιά με χρόνιες παθήσεις. Μια πρόσφατη έρευνα διαπίστωσε ότι η ενασχόληση με τη μάθηση κατά τη διάρκεια περιόδων νοσηλείας σχετίζεται με μια ισχυρότερη επιθυμία για επιβίωση, την ικανότητα να αποδεχτεί κανείς την κατάστασή του και με αισιόδοξη, που αποβλέπει στο μέλλον σκέψη.
Εφαρμογή!
Η μάθηση σε νοσοκομεία μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για τα παιδιά. Δείχνει ότι όσοι τα περιβάλλουν «είναι αφοσιωμένοι στο να τους παρέχουν το μέλλον που τους αξίζει, παρέχοντάς τους τις ευκαιρίες να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους». Πώς μπορούν οι εκπαιδευτικοί σε νοσοκομεία «να μετατρέψουν την αρνητική και επιβλαβή εμπειρία της ιατρικής πάθησης ενός παιδιού σε ένα διαμορφωτικό και ενδυναμωτικό ταξίδι στη ζωή»; Ακολουθούν τρεις προτάσεις για το πώς να εφαρμόσετε τα παραπάνω σημεία στην πράξη.
Δημιουργήστε εξατομικευμένες μαθησιακές εμπειρίες
Ιστορικά, η εκπαίδευση σε νοσοκομεία έχει επιδιώξει να αποτρέψει τα παιδιά από το να μένουν πίσω, δημιουργώντας ένα μαθησιακό περιβάλλον που μιμείται τα περιβάλλοντα της τάξης. Αυτή η σε μεγάλο βαθμό διορθωτική προσέγγιση στη μάθηση είναι συχνά τόσο μη πρακτική όσο και επιζήμια. Αντί να προσπαθούν να αναπαράγουν τα περιβάλλοντα της σχολικής τάξης, οι εκπαιδευτικοί μπορούν αντ' αυτού να αναζητήσουν τρόπους για να δημιουργήσουν εξατομικευμένες μαθησιακές εμπειρίες για τα νοσηλευόμενα παιδιά, σχεδιάζοντας προγράμματα και δραστηριότητες που σχετίζονται με τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους και που τις ικανοποιούν εκεί που βρίσκονται — «ανεξάρτητα από προηγούμενες μαθησιακές εμπειρίες». Προσαρμόζοντας τη διδασκαλία στο περιβάλλον τους και την κλινική τους πραγματικότητα, τα νοσοκομεία μπορούν να αναδείξουν την ταυτότητα των παιδιών ως μαθητών, αποτρέποντας έτσι την εμφάνιση αρνητικών στάσεων και διατηρώντας μια αίσθηση κανονικότητας.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να αναλάβουν τον έλεγχο της μάθησής τους
Εκτός από το να ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες των παιδιών, η εκπαίδευση που γίνεται στο νοσοκομείο θα πρέπει να τα ενθαρρύνει να αναλάβουν την ευθύνη της μάθησής τους. Ένα χρήσιμο πλαίσιο εδώ είναι αυτό της αυτορρυθμιζόμενης μάθησης (self-regulated learning - SRL), η οποία δίνει έμφαση στους τρόπους με τους οποίους τα παιδιά μπορούν να διαμορφώσουν και να συμβάλουν στη δική τους γνωστική ανάπτυξη. Αντί να επιδιώκει να εξοπλίσει τα παιδιά με συγκεκριμένες γνώσεις, ο στόχος της αυτορρυθμιζόμενης μάθησης είναι να ενθαρρύνει την απόκτηση μεταβιβάσιμων δεξιοτήτων - δηλαδή, δεξιοτήτων που είναι χρήσιμες σε όλα τα μαθήματα, όπως ο καθορισμός στόχων, η διαχείριση χρόνου, η επίλυση προβλημάτων ή η αυτοκριτική. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι προσεγγίσεις που βασίζονται στην αυτορρυθμιζόμενη μάθηση στην εκπαίδευση στο νοσοκομείο είναι αποτελεσματικές όχι μόνο στην απόσπαση της προσοχής των παιδιών από τις παθήσεις τους, αλλά και στο να τα βοηθήσουν να κατακτήσουν νέες δεξιότητες.
Δώστε προτεραιότητα στην ψυχολογική και συναισθηματική ευεξία έναντι της ακαδημαϊκής επίδοσης
Για τους γονείς, τους φροντιστές και τα νοσηλευόμενα παιδιά, μια από τις μεγαλύτερες ανησυχίες που συνδέονται με τις χρόνιες ασθένειες είναι η απώλεια μάθησης. Για να αποφευχθεί αυτό, αυτό που χρειάζεται είναι μια μορφή εκπαίδευσης που μειώνει τα συναισθήματα απομόνωσης, άγχους και την αίσθηση διαφορετικότητας που νιώθουν πολλά νοσηλευόμενα παιδιά. Σχεδιάζοντας μαθήματα και δραστηριότητες που τους επιτρέπουν «να κάνουν πράγματα όπως θα έκαναν εκτός του νοσοκομειακού περιβάλλοντος», οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ομαλοποιήσουν τις εμπειρίες των παιδιών στο νοσοκομείο και να τα εμποδίσουν να αισθάνονται ότι «χάνουν κάτι». Γι' αυτόν τον λόγο, πολλές έρευνες προτείνουν τη χρήση φορητών υπολογιστών και άλλων ψηφιακών συσκευών εντός των νοσοκομείων. Οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας, όπως το email, η βιντεοκλήση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα διαδικτυακά προγράμματα μάθησης, μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της συναισθηματικής ευεξίας των νοσηλευόμενων παιδιών και οι υπάρχουσες μελέτες υποστηρίζουν την ενσωμάτωσή τους στον εκπαιδευτικό προγραμματισμό που βασίζεται στο νοσοκομείο.
Απόδοση του άρθρου Hospitals as Alternative Learning Spaces: A Literature Review
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου