Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2024

«Ibelin» στο Netflix: Ένα συγκινητικό ντοκιμαντέρ για τη θεραπευτική πλευρά του gaming

ΠΑΡΑ ΤΟΝ ΟΓΚΟ ΤΗΣ παραγωγής και τις πολυάριθμες αγορές ταινιών τεκμηρίωσης, εκεί στο Netflix έχουν συμπληρώσει τρία χρόνια δίχως οσκαρική υποψηφιότητα στην κατηγορία του Καλύτερου Ντοκιμαντέρ. Φέτος έχουν αρκετές πιθανότητες να επιστρέψουν δυναμικά σε μια κατηγορία στην οποία έχουν σημειώσει θριάμβους στο παρελθόν, με επικρατέστερους διεκδικητές το «Will and Harper», το «Skywalkers: A Love Story» και, κυρίως, το «Remarkable Life of Ibelin», μια ταινία που προστέθηκε αθόρυβα στον κατάλογο της πλατφόρμας πριν από μερικές εβδομάδες και διακριτικά αυξάνει τον αριθμό των υποστηρικτών της.

Υπάρχει μια ιδιαίτερη απαξίωση του gaming από όσους βρίσκονται έξω από τον χορό. Οι αναφορές σε αυτό συνήθως συνοδεύονται από επιχειρηματολογία περί «αποβλάκωσης», περί αποσύνδεσης από την πραγματικότητα. Ο ανθρωπότυπος του gamer φέρει στίγμα για τους «κανονικούς» − οι λέξεις εντός εισαγωγικών αποκαλύπτουν αρκετά για την ιδεολογία όσων τις επικαλούνται. Πέρα από την ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων, όμως, το gaming μπορεί να βοηθήσει την επικοινωνία, την κοινωνικοποίηση και τη συναισθηματική ανάπτυξη, όπως διαπίστωσαν o Ρόμπερτ και η Τρουντ Στιν μετά τον θάνατο του γιου τους, του Ματς.

Ο Ματς έπασχε από μυϊκή δυστροφία Ντουσέν, μια ασθένεια που προκαλεί εκφύλιση των μυών, απώλεια κίνησης και σταδιακά οδηγεί στον θάνατο. Καθώς ο Ματς δυσκολευόταν να αντεπεξέλθει στις εξωτερικές δραστηριότητες, άρχισε να περνά περισσότερο χρόνο στις κονσόλες και στα video games. Όταν πέθανε, άφησε στους γονείς του τους κωδικούς για τον υπολογιστή του, για το blog του και για τον λογαριασμό του στο video game φαντασίας «World of Warcraft». Για όσους δεν γνωρίζουν, πρόκειται για ένα παιχνίδι με δύο βασικά χαρακτηριστικά.

Αφενός είναι ανοιχτού κόσμου, που σημαίνει ότι μπορείς να περιπλανηθείς στο ψηφιακό σύμπαν που έπλασαν οι δημιουργοί του δίχως να πρέπει, απαραίτητα, να εκτελέσεις κάποια αποστολή. Αφετέρου ανήκει στην κατηγορία του multiplayer online role-playing, που συνεπάγεται ότι παίζεις μέσω ίντερνετ ταυτόχρονα με άλλους ανθρώπους, ερχόμενους από όλες τις γωνιές του πλανήτη, και ενσαρκώνεις έναν χαρακτήρα που επιλέγεις και διαμορφώνεις εσύ ο ίδιος. Ο Ibelin του τίτλου είναι ο χαρακτήρας του Ματς στο παιχνίδι, έτσι λεγόταν το avatar του.

Μπαίνοντας, λοιπόν, στον λογαριασμό του Ματς, οι γονείς του άρχισαν να λαμβάνουν μηνύματα συμπαράστασης και συλλυπητηρίων από ανθρώπους για τους οποίους δεν είχαν ακούσει ποτέ. Τα mail τους είχαν ιστορίες για το πόσα σήμαινε ο γιος του γι’ αυτούς, ένας τους, μάλιστα, έστειλε το transcript με όλη τη δραστηριότητα του Ματς στον κόσμο του WoW, όπως αποκαλούν το παιχνίδι εν συντομία στην gaming κοινότητα. Και τότε συνειδητοποίησαν πως εκείνο που λογάριαζαν ως φυγή του Ματς από τη δύσκολη καθημερινότητά του ήταν μια ολόκληρη ζωή, με πίκρες, χαρές και συγκινήσεις.

Ο ντοκιμαντερίστας Μπέντζαμιν Λι έχει μια πολύ συγκεκριμένη δομή στο κεφάλι του. Πρώτα ξεκινά την αφήγηση της ζωής και της καθημερινότητας του Ματς, όπως τη βίωσαν οι γονείς του, καταλήγοντας στον θάνατό του. Έπειτα, μόλις οι γονείς του εισέλθουν στον υπολογιστή του, αφήνει τον Ματς να ξετυλίξει το κουβάρι της δικής του εμπειρίας, στην οποία νευραλγικό ρόλο έπαιξε το «Warcraft». Κι επειδή, μεταξύ άλλων, δομικό στοιχείο του παιχνιδιού είναι η συντροφικότητα, την αφήγηση έρχονται να συνδράμουν οι σύντροφοί του στο ψηφιακό στέκι που συνήθιζε να σουλατσάρει ως Ibelin.

Με την άδεια των δημιουργών του παιχνιδιού, animators αναπαριστούν τα πεπραγμένα του Mατς στο σύμπαν του Warcraft χρησιμοποιώντας τα γραφικά και την κινησιολογία του τελευταίου. Αισθητικά, αυτό ενδέχεται να έχει επίπτωση στην απόλαυση της ταινίας από τρίτους, μα αποτελεί απαραίτητο συναισθηματικό ξεκλείδωμα για τους απανταχού gamers, που δεν είναι απαραίτητα συναισθηματικά νεκροί, όπως αρκετοί μπορεί να πιστεύουν, απλώς χρειάζονται θεάματα που υιοθετούν και μιλούν τη γλώσσα τους για να εμπλακούν συναισθηματικά – στο κάτω κάτω, όλοι αυτό δεν χρειαζόμαστε;

Καθώς η αφήγηση προχωρά, συνειδητοποιούμε ότι μέσω του παιχνιδιού ο Ματς μπόρεσε να τρέξει σε αχανείς πεδιάδες από pixel, να ερωτευτεί, να πληγωθεί και να πληγώσει, να λάβει βοήθεια, αλλά και να βοηθήσει. Όταν οι γονείς συμπαίκτριάς του τής απαγόρευσαν την πρόσβαση στον υπολογιστή, κόβοντας ταυτόχρονα όλες τις ψηφιακές σχέσεις που ανέπτυξε μέσω αυτού, ο Ματς έστειλε επιστολή, όπου τους εξηγούσε τι ακριβώς της στέρησαν και πόση σημασία είχε για τον ίδιο η επαφή τους. Με αυτήν τη χειρονομία αποκατέστησε την πρόσβαση της φίλης του στο παιχνίδι, βοήθησε τις οικογενειακές της σχέσεις και, κατ’ επέκταση, βελτίωσε την καθημερινότητά της.

Για να σας προλάβουμε, το «Remarkable Life of Ibelin» δεν είναι ταινία προσποιούμενη πως όλα πηγαίνουν καλά στο βασίλειο της ψηφιακής Δανιμαρκίας. Η απουσία λογοδοσίας και η ασφάλεια της ανωνυμίας ευνοούν την ανάπτυξη της χειρότερης πλευράς μας και μετατρέπουν γωνιές του ψηφιακού σύμπαντος σε χωματερές. Ο Ματς μπαίνει στον πειρασμό να εκδηλώσει αυτή την πλευρά του και να εκτονώσει τη δυσφορία του για τις καθημερινές δοκιμασίες με επιθετικότητα προς τρίτους.

Έχουμε το κακό συνήθειο να ξεχνάμε ότι τα αισθήματα παραμένουν αληθινά, κι ας είναι οι εικόνες τεχνητές και η επικοινωνία ψηφιακή. Οι ψηφιακές πράξεις μας έχουν επιπτώσεις στον έξω κόσμο, στους ανθρώπους πίσω απ’ τις οθόνες. Ο Ματς το γνωρίζει καλύτερα από πολλούς, γι’ αυτό θα επανέλθει στον σωστό δρόμο και θα παραδεχτεί το λάθος των τρόπων του, αφήνοντας την αποτίμηση της μεταμέλειάς του στην καλοσύνη των άλλων. Και θα δικαιωθεί για το θάρρος και την ειλικρίνειά του.

Ίσως όλα τα παραπάνω να μη γίνουν κατανοητά σε ανθρώπους που διαβάζουν το «Her» του Σπάικ Τζόνζι (μόνο) ως προειδοποιητική αλληγορία. Ακόμα και γι’ αυτούς, όμως, η ταινία επιφυλάσσει προς το τέλος, στον μεγάλο αποχαιρετισμό, μια συλλογική χειρονομία που δύσκολα αφήνει μάτι στεγνό και καθιστά σαφές ότι δεν ήταν η εξολόθρευση των δράκων και ο διαμοιρασμός των artifacts εκείνο που σμίλεψε τη συντροφιά, αλλά όλες οι ώρες που, μέσω επιπόλαιων διαλόγων, σαχλαμαρισμών και μικρών εξομολογήσεων, έκαναν τον (εσωτερικό, αλλά ενίοτε και τον εξωτερικό) κόσμο όσων συμμετείχαν λίγο καλύτερο.




Η ταινία «The Remarkable Life of Ibelin» είναι διαθέσιμη στο Netflix.

Πηγή: LiFO 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου