Πώς να κάνετε τις σχολικές παραστάσεις φιλικές για τα παιδιά με κώφωση

Πριν λίγα χρόνια,  σχολιάσαμε πόσο απλή μπορεί να είναι η λύση ενός προβλήματος, όταν εστιάζουμε σε αυτή, διαβάζοντας για το περιστατικό που έγινε στα γυρίσματα της σειράς Eternal τής Marvel. Όταν η κωφή ηθοποιός Lauren Ridloff ήταν γυρισμένη προς τον τοίχο, δεν είχε κάποιο οπτικό σημάδι ότι ξεκινούσε το γύρισμα, τις οδηγίες του σκηνοθέτη, τον διάλογο των ηθοποιών κλπ. Μοιράστηκε τον προβληματισμό της με τη συμπρωταγωνίστριά της, Angelina Joli, η οποία πρότεινε τη χρήση συνθημάτων με laser, τα οποία στο μοντάζ μπορούν να διαγραφούν πολύ εύκολα. 

Με αφορμή το παραπάνω γεγονός, αναζητήσαμε μερικές ιδέες που μπορούν να βοηθήσουν τα κωφά παιδιά να συμμετέχουν πραγματικά στις σχολικές παραστάσεις, διασκεδάζοντας ταυτόχρονα και απολαμβάνοντας όλα τα θετικά της συμμετοχής ενός παιδιού σε σχολικές παραστάσεις. 

Ακολουθεί η απόδοση του άρθρου Make school plays deaf-friendly για το πώς μπορείτε να κάνετε τις σχολικές παραστάσεις φιλικές για τα παιδιά με κώφωση.

Α) Δίνοντας κατευθύνσεις/ οδηγίες:

- Να στέκεστε σε ένα μέρος. Είναι πολύ δύσκολο για το παιδί να κάνει χειλεανάγνωση ενώ κινείστε στο χώρο και δεν μπορεί να δει το πρόσωπό σας.

- Να κάθεστε κάπου κεντρικά έτσι ώστε όλοι να μπορούν να σας δουν – ένας κύκλος ή μια διάταξη σε σχήμα υ (πετάλου) βολεύουν περισσότερο.

- Να βεβαιώνεστε ότι ο χώρος φωτίζεται καλά και ότι δεν υπάρχει φως/φωτεινή πηγή πίσω σας.

-Να κερδίζετε την προσοχή του κωφού παιδιού κουνώντας το χέρι, αναβοσβήνοντας το φως ή χτυπώντας τα πόδια του στο πάτωμα όταν θέλετε να πείτε κάτι.

- Να κλείνετε κάθε μουσική που υπάρχει όταν αρχίζετε να μιλάτε.

Β) Επικοινωνία/ σήματα οργάνωσης

-Τα περισσότερα κωφά παιδιά βασίζονται περισσότερο σε οπτικά σήματα παρά σε ηχητικά. Ωστόσο, δεν αποκλείεται κάποιο παιδί να μπορεί να αξιοποιήσει και ηχητικά σήματα.

- Έχετε κάποιο άτομο κοντά στο κωφό παιδί προκειμένου να το ενημερώνει πότε πλησιάζει και πότε φτάνει η ώρα να παίξει το δικό του ρόλο.

- Αφήστε τα να έχουν μαζί τους στις πρόβες το σενάριο έτσι ώστε να μπορούν να παρακολουθούν τι λέει οι υπόλοιποι ηθοποιοί και σε ποιο σημείο του έργου βρίσκονται. Σε περίπτωση που «χάσουν» το σημείο που βρίσκονται, μπορεί να τους το υποδείξει κάποιος συμμαθητής τους.

Γ) Κοστούμια

- Βεβαιωθείτε ότι τα κοστούμια όλων των ατόμων που συμμετέχουν στο έργο δεν σκεπάζουν το πρόσωπό τους και ιδιαίτερα την περιοχή τους στόματος, καθιστώντας αδύνατη την χειλεοανάγνωση.

- Βεβαιωθείτε ότι τα αυτιά του παιδιού με κώφωση δεν καλύπτονται από ύφασμα. Τα καπέλα ή τα άλλα αξεσουάρ μπορεί να αλλοιώνουν τον ήχο των ακουστικών βοηθημάτων που χρησιμοποιεί το παιδί κάνοντας τη διάκριση/ αντίληψη των ήχων ακόμα πιο δύσκολη.

Δ) Συμπεριλαμβάνοντας τα κωφά παιδιά

- Να συμπεριλαμβάνετε στις θεατρικές παραστάσεις τους κωφούς μαθητές σας στην ίδια συχνότητα και ένταση με τους ακούοντες συμμαθητές τους.

- Να ενθαρρύνετε τα παιδιά να συμμετέχουν – κάποια διστάζουν επειδή δεν μπορούν να ακούσουν.

- Οι πρωταγωνιστικοί/ μεγάλοι ρόλοι βοηθούν το παιδί να παρακολουθεί καλύτερα και να συμμετέχει πιο άνετα στο έργο σε σχέση με τους μικρότερους ρόλους.

- Βεβαιωθείτε ότι το παιδί έχει ένα συμμαθητή του για να το βοηθά στις πρόβες και να το ενθαρρύνει.

Δ) Σβήσιμο των φώτων

Αν το έργο περιλαμβάνει σβήσιμο των φώτων:

- Ρωτήστε το παιδί αν αισθάνεται άνετα με κάτι τέτοιο ή αν τι αγχώνει/ φοβίζει

- Εξηγήστε στο παιδί πόσες φορές θα συμβεί, πότε και για πόσο περίπου χρόνο

- Μπορείτε να έχετε μια λάμπα στα παρασκήνια ή να υπάρχει κάποιο άτομο κοντά του όσο τα φώτα είναι σβηστά.

- Προσέξτε τον φωτισμό κατά τη διάρκεια της παράστασης. Εκτυφλωτικά σποτάκια, φώτα που αναβοσβήνουν μπορεί να κουράσουν και να δυσκολέψουν πολύ τα κωφά παιδιά που στηρίζονται κυρίως στην όρασή τους για την πρόσληψη των ερεθισμάτων.

Ε) Πώς μπορεί να βοηθήσει η τεχνολογία.

- Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο που αλληλοεπιδρούν τα ακουστικά βοηθήματα του παιδιού με τυχόν μικρόφωνα και ενισχυτές ήχων. Βεβαιωθείτε ότι οι ήχοι προσλαμβάνονται σε σωστή ένταση.

- Εκτιμήστε κατά πόσο η χρήση ενός μικροφώνου θα μπορούσε να βοηθήσει στην προστασία της φωνής του παιδιού αν αυτό συγκεντρώνεται για να μιλήσει καθαρά.

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)

Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)

MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση