Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2020

Αυτισμός, Σύνδρομο Asperger και Αθλήματα

Επειδή τα άτομα στα Φάσμα του Αυτισμού έχουν σημαντικές δυσκολίες στο συντονισμό, πολλοί υποθέτουν ότι αποκλείονται από τα αθλητικά επιτεύγματα. Ωστόσο, αυτή η πεποίθηση είναι λανθασμένη, καθώς: 

- Δεν έχουν όλα τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού τέτοιες δυσκολίες (υπολογίζεται ότι ο φτωχός κινητικός συντονισμός εμφανίζεται στο 50-90% των περιπτώσεων). 

- Τα άτομα με φτωχό κινητικό συντονισμό μπορούν να βελτιωθούν σημαντικά στον συγκεκριμένο τομέα αν συμμετέχουν σε θεραπευτικά προγράμματα κίνησης ή σε αθλητικές δραστηριότητες που επιλέγουν τα ίδια. 

- Πολλά αθλητικές δραστηριότητες απαιτούν περισσότερο δύναμη και αντοχή και λιγότερο κινητικό συντονισμό. 

- Η έντονη εστίαση και η προσκόλληση σε ρουτίνες- στοιχεία κοινά στα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού – καθιστούν τα άτομα αυτά κατάλληλα για συγκεκριμένα αθλήματα. 

Γιατί τότε τόσα πολλά άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού καταλήγουν να αποφεύγουν τις αθλητικές δραστηριότητες; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα συνήθως βρίσκεται στις αρνητικές εμπειρίες που είχαν στο σχολείο. Τα περισσότερα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού έχουν να θυμούνται την υποχρεωτική συμμετοχή τους σε δραστηριότητες στις οποίες δεν είχαν καμία ικανότητα και για τις οποίες δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον, με όλες τις αρνητικές εμπειρίες που είχαν αναπόφευκτα ως αποτέλεσμα. Τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού δυσκολεύονται στη βλεμματική επαφή και στην κατανόηση των εκφράσεων του προσώπου και των κοινωνικών κανόνων. Τα περισσότερα προτιμούν να είναι μόνα τους ή να περνούν τον χρόνο τους με 1-2 στενούς τους φίλους, και συνήθως βρίσκουν τα θορυβώδη και χαοτικά περιβάλλοντα ιδιαίτερα στρεσογόνα. Τα χαρακτηριστικά αυτά μπορεί να καθιστούν δύσκολη την συμμετοχή τους σε ομαδικά αθλήματα, αλλά δεν επηρεάζουν υποχρεωτικά την ικανότητα συμμετοχής τους σε ατομικά αθλήματα. 



Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και δεξιότητες 

Τα άτομα με Αυτισμό ή Σύνδρομο Asperger έχουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και τείνουν να παθαίνουν εμμονή με αυτά. Σε κάποιες περιπτώσεις αποκτούν υπερβολικά πολλές γνώσεις και δεξιότητες για μια ή περισσότερες περιοχές ενδιαφέροντός τους. Η τάση τους να κολλάνε σε συγκεκριμένες δραστηριότητες μπορεί να οδηγήσει κάποιους σε σημαντικές /αθλητικές επιδόσεις αν βρουν φυσικά μια σωματική δραστηριότητα που τα ενδιαφέρει και αν καταφέρουν να ξεπεράσουν τα αρνητικά βιώματα που έχουν από την υποχρεωτική συμμετοχή τους σε ομαδικά αθλήματα κατά τα σχολικά τους χρόνια. 

Προτίμηση για ατομικά αθλήματα 

Τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού δυσκολεύονται να συντονίσουν τις κινήσεις τους με τις κινήσεις των άλλων ατόμων και έχουν δυσκολίες στην κατανόηση των άγραφων κανόνων και των κοινωνικών πλευρών των ομαδικών αθλημάτων. Η υποχρεωτική συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες που δεν το ενδιαφέρουν και η πίεση που δέχεται το παιδί από τους συμμαθητές του και τους εκπαιδευτικούς, μπορεί να του δημιουργήσει μια μακρόχρονη αποστροφή για τα αθλήματα. Ωστόσο, παρά την κοινή πεποίθηση ότι όλα τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού αντιπαθούν τα τις αθλητικές δραστηριότητες, μια περιήγηση σεforumsμε αυτιστικούς συμμετέχοντες δείχνει ότι πολλά από τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού απολαμβάνουν και αριστεύουν σε συγκεκριμένες αθλητικές δραστηριότητες και μολονότι σίγουρα υπάρχουν κάποιοι που αντιπαθούν όλα τα αθλήματα, αυτό ισχύει και για πολλά νευροτυπικά άτομα. Η βασική διαφορά είναι ότι τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού προτιμούν συνήθως ατομικά (και όχι ομαδικά) αθλήματα και κάποιοι δεν απολαμβάνουν τις σωματικές δραστηριότητες μέχρι να μπορέσουν να ασχοληθούν με τον αθλητισμό με τους δικούς τους όρους. 

Τα αθλήματα που αναφέρονται συχνά ως ιδιαίτερα ελκυστικά για τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού περιλαμβάνουν το τρέξιμο, την άρση βαρών, την κολύμβηση, τις πολεμικές τέχνες και άλλες εξατομικευμένες δραστηριότητες που απαιτούν έντονη και τακτική προπόνηση. Υπάρχουν αρκετά άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού με σημαντικά επιτεύγματα στους συγκεκριμένους τομείς και μπορεί να θεωρηθεί ότι η επιτυχία αυτή έχει τις βάσεις της στον Αυτισμό ή το Σύνδρομο Asperger που παρέχει στα άτομα την εστίαση και τις μοναδικές γνωστικές ικανότητες που απαιτούνται για να αναπτύξει κανείς και να ενισχύσει αυτές τις συγκεκριμένες δεξιότητες. Μόλις ένα άθλημα γίνει ιδιαίτερα ενδιαφέρον, το άτομο στο Φάσμα του Αυτισμού θα εμπλακεί σε αυτό με μοναδική ένταση, κάτι που αυξάνει την πιθανότητα για πάρα πολύ υψηλές/ άριστες επιδόσεις. 

Γυμναστική και άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού. 

Πολλά άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού αρνούνται τα σημαντικά σωματικά και ψυχολογικά οφέλη της ενασχόλησης με τον αθλητισμό, καθώς έχουν αναπτύξει απέχθεια για αυτόν εξαιτίας των αρνητικών βιωμάτων που είχαν στο σχολείο στο μάθημα της γυμναστικής. Αυτή η τάση έχει οδηγήσει στη λανθασμένη πεποίθηση ότι τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού έχουν μια έμφυτη απέχθεια απέναντι στα αθλήματα. 

Γονείς και εκπαιδευτικοί, αντί να πιέζουν τα παιδιά στο Φάσμα να συμμετέχουν σε συγκεκριμένα αθλήματα, θα πρέπει να τους επιτρέπουν να διαλέγουν τις αθλητικές ενασχολήσεις που τα ενδιαφέρουν. Οι μαθητές με ΦΑΔ θα βοηθηθούν περισσότερο αν τους δοθεί η ευκαιρία να εξερευνήσουν διάφορες δραστηριότητες προκειμένου να επιλέξουν εκείνη που μπορεί να γίνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους, αντί να τους επιβάλλουμε να ακολουθούν ένα δικό μας πρόγραμμα γυμναστικής. Φυσικά, όπως συμβαίνει και με τους νευροτυπικούς, κάποια άτομα δεν θα ενδιαφερθούν και δεν θα ασχοληθούν ποτέ με τον αθλητισμό. Παρέχοντας, όμως, εναλλακτικές και ευκαιρίες για παιδιά στο Φάσμα να εμπλακούν σε αθλητικές δραστηριότητες δικής τους επιλογής και με τους δικούς τους όρους, αυξάνεται η πιθανότητα να βρουν κάτι σωματικό που να τους αρέσει και να το κάνουν συστηματικά. 

Απόδοση του άρθρου Autism, Asperger’s Syndrome, and Sports

Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - νηπιαγωγός

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου