Η κοινωνία μας έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία πενήντα χρόνια οδηγούμενη από τις εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας. Τα παιδιά μεγαλώνουν σε μικρότερη ηλικία και οι ενήλικες παραμένουν νέοι για μεγαλύτερο διάστημα. Ο χρόνος των παιδιών είναι τόσο ασφυκτικά προγραμματισμένος με δομημένες δραστηριότητες, ώστε συχνά δεν τους μένει πολύς χρόνος για παιχνίδι, ενώ υπάρχουν πολλές παρεμβολές κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού τους. Κι όμως, το παιχνίδι είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν για τον εαυτό τους και για τον κόσμο. Μέσω του παιχνιδιού το παιδί μαθαίνει να συνεννοείται με άλλα παιδιά και να επιλύει τις διαφορές που προκύπτουν. Αναπτύσσει τις γλωσσικές και κινητικές δεξιότητές του. Επιπρόσθετα, το παιχνίδι ενθαρρύνει την ανάπτυξη της ανεξαρτησίας, της αυτοεκτίμησης και της δημιουργικότητας, ενώ απελευθερώνει την ενέργεια των παιδιών. Τους προσφέρει έναν πολύ απαραίτητο χρόνο χαλάρωσης και λειτουργεί ως μηχανισμός μετριασμού του άγχους.
Το παιχνίδι είναι μια πληθωρική και αναζωογονητική ενασχόληση. Σκεφτείτε πόσο όμορφα αισθανόμαστε όταν συμμετέχουμε σε κάτι που απολαμβάνουμε πραγματικά. Αυτό είναι και το νόημα του παιχνιδιού… η ψυχαγωγία. Όταν παίζουμε, διασκεδάζουμε και όταν διασκεδάζουμε, γελάμε. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το γέλιο είναι ένας ισχυρός, προσιτός και οικονομικός τρόπος για να βελτιώσουμε τη διάθεσή μας και την ψυχολογική μας ευεξία. Το σώμα εκλύει ενδορφίνες και μετριάζει το άγχος ως φυσική σωματική αντίδραση στη φυσική ενέργεια του γέλιου. Για αυτό το λόγο η σημασία του παιχνιδιού είναι τόσο μεγάλη. Βελτιώνει τη διανοητική κατάσταση και αποτελεί βασικό παράγοντα που συμβάλλει στη διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας.
Ο κόσμος, πέρα από το ότι είναι γεμάτος δραστηριότητες για τα παιδιά, μπορεί να αναστατώσει τον ψυχικό τους κόσμο. Οι γονείς ανησυχούν για την υγεία και την ασφάλεια των παιδιών τους. Μέσα από ειδήσεις και ταινίες, τα παιδιά εκτίθενται συχνά σε εικόνες βίας ή ιστορίες για απαγωγές παιδιών, τρομοκρατικές ενέργειες και πολέμους. Η έκθεση στη βία μπορεί να μεταβάλει τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά των παιδιών. Για αυτό το λόγο, είναι σημαντικό να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον και ένα κοινωνικό κλίμα που προστατεύει τα παιδιά και τους επιτρέπει να παίζουν χωρίς φόβο. Καθώς το παιχνίδι είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν τον κόσμο και πώς να αντιμετωπίζουν τις διάφορες συγκρούσεις, πρέπει να νιώθουν ασφάλεια και άνεση στον περίγυρό τους και να έχουν ευκαιρίες για να παίζουν ελεύθερα προκειμένου να καθησυχάσουν τους φόβους και τις ανησυχίες τους. Η ανάπτυξή τους είναι καλύτερη στα πλαίσια μιας στοργικής κοινότητας όπου αισθάνονται ασφάλεια και εκτίμηση, όπου οι φυσικές ανάγκες τους ικανοποιούνται και όπου νιώθουν ψυχολογική ασφάλεια.
Κι ενώ το παιχνίδι του παιδιού από μόνο του είναι σημαντικό, στο ομαδικό παιχνίδι τα παιδιά μαθαίνουν πώς να λειτουργούν με τους άλλους και πώς να χειρίζονται τις συγκρούσεις. Μέσω του ομαδικού παιχνιδιού βιώνουν την ομαδικότητα και τον αμοιβαίο συμβιβασμό. Υπό αυτή την έννοια, το παιχνίδι είναι μια διαδικασία “μάθησης” της πραγματικής ζωής. Βοηθά τα παιδιά να προετοιμαστούν για την καθημερινή εμπειρία της επικοινωνίας και της σχέσης με τους άλλους ανθρώπους.
Δεν πρέπει απλώς να βρεθεί ελεύθερος χρόνος για να παίξουν. Εξίσου σημαντικό είναι να τους παραχωρήσετε αρκετό χρόνο, ώστε να μπορέσουν να παίξουν. Απαιτείται χρόνος προκειμένου τα παιδιά να στήσουν το σενάριο του παιχνιδιού, να αναλάβουν τους ρόλους τους, να ετοιμάσουν τα διάφορα βοηθητικά αντικείμενα, να αποφασίσουν μεταξύ τους πώς θα προχωρήσουν κ.τ.λ. Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά αναπτύσσουν την ταυτότητά τους. Οι γνωστικές, γλωσσικές και φυσικές δεξιότητές τους αναπτύσσονται μέσω των βιωμάτων του παιχνιδιού, όπως επίσης και η φαντασία, η συγκέντρωση, η αυτοπεποίθηση και οι κοινωνικές τους δεξιότητες.
Ένας τρόπος για να μπορέσετε να ενσωματώσετε το παιχνίδι στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα του παιδιού σας εύκολα και ευχάριστα είναι μέσω της «επιστροφής στις ρίζες». Με αυτό εννοούμε ότι πρέπει να το εφοδιάσετε με παιχνίδια που αντανακλούν την οικογενειακή αγάπη και φροντίδα. Η φαντασία και οι κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών ανθούν όταν παίζουν με παιχνίδια που τους δίνουν την ευκαιρία να εκφράσουν συναισθήματα παρόμοια με αυτά που βιώνουν στο σπίτι, είτε πρόκειται για έναν αγρότη που φροντίζει τα ζώα του είτε για ένα κουκλόσπιτο όπου ζει μια οικογένεια. Επίσης, η αυλή του σπιτιού ή η παιδική χαρά της γειτονιάς είναι ιδανικές για το παιχνίδι που περιλαμβάνει φυσική δραστηριότητα. Το τρέξιμο δίπλα στο παιδί σας που μόλις μαθαίνει να κάνει ποδήλατο με βοηθητικές ρόδες ή πατίνια είναι φοβερή άσκηση και για τους δυο σας.
Παρόλο που το πρόγραμμα των παιδιών είναι γεμάτο με τέτοιες δραστηριότητες, οι γονείς πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρχει μια θεμιτή ισορροπία μεταξύ των υποχρεώσεων των παιδιών και του ελεύθερου χρόνου τους. Κι ενώ οι δομημένες δραστηριότητες είναι πράγματι μέρος της ανάπτυξής τους, είναι σημαντικό να έχουν αρκετό χρόνο για να παίξουν σε ένα ασφαλές μέρος, με φιλικούς ανθρώπους.
Τα σημερινά παιδιά παίζουν όπως περίπου και τα παιδιά των προηγούμενων δεκαετιών. Τους αρέσει να παίζουν παιχνίδια προσποίησης και να ντύνονται πριγκίπισσες ή πυροσβέστες. Τους αρέσει να κάνουν φανταστικές συζητήσεις με τα βελούδινα ζωάκια τους ή με το τηλέφωνο-παιχνίδι τους. Ερευνούν και εξερευνούν αντικείμενα και παιχνίδια προκειμένου να τα συμπεριλάβουν στο παιχνίδι τους. Διασφαλίζοντας ότι στο πρόγραμμα των παιδιών σας υπάρχει αρκετός χρόνος για παιχνίδι, διασφαλίζετε ότι το παιδί σας έχει χρόνο για να είναι… παιδί.
Kathleen Alfano Ph.D.
Πηγή: Fisher-Price
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου