Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2025

Τα τυφλά άτομα ανακαλούν τον προφορικό λόγο καλύτερα από τα βλέποντα.

Τα τυφλά άτομα μπορούν να ανακαλούν τον προφορικό λόγο καλύτερα από τα βλέποντα άτομα, σύμφωνα με μια μελέτη. Η έρευνα διαπιστώνει επίσης, ότι η ικανότητα όρασης ενός ατόμου δεν επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο θυμάται τα ηχητικά εφέ.

«Είναι ενδιαφέρον ότι οι τυφλοί άνθρωποι έδειξαν πλεονέκτημα μόνο στη λεκτική μνήμη», λέει η επικεφαλής συγγραφέας Marina Bedny, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας και εγκεφαλικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, η εργασία της οποίας συγκρίνει τακτικά τους εγκεφάλους τυφλών και βλεπόντων ατόμων. «Οι τυφλοί άνθρωποι μπορεί να χρησιμοποιούν τη γλώσσα σαν ένα νοητικό εργαλείο για να θυμούνται πληροφορίες».

Οι ερευνητές διεξήγαγαν δύο τεστ μνήμης με 20 τυφλούς ενήλικες και 22 βλέποντες ενήλικες με δεμένα μάτια. Αναρωτήθηκαν αν οι τυφλοί συμμετέχοντες θα ξεπερνούσαν τους βλέποντες στην απομνημόνευση ήχων του προφορικού λόγου.

Πρώτα, οι συμμετέχοντες άκουγαν μια σειρά γραμμάτων, ακολουθούμενη από μια καθυστέρηση. Στη συνέχεια, άκουγαν είτε την ίδια σειρά είτε μια σειρά όπου ένα γράμμα αντικαθίσταντο ή τοποθετούνταν σε λάθος θέση και έπρεπε να κρίνουν αν η δεύτερη σειρά γραμμάτων ήταν η ίδια με την πρώτη.

Σε ένα δεύτερο τεστ, οι συμμετέχοντες άκουγαν γράμματα ενώ έλυναν μαθηματικές εξισώσεις με προτεινόμενες απαντήσεις. Οι συμμετέχοντες προσδιόριζαν αν οι λύσεις των εξισώσεων ήταν σωστές και στη συνέχεια επαναλάμβαναν τα γράμματα.

Όπως υπέθεταν οι ερευνητές, οι τυφλοί συμμετέχοντες ξεπέρασαν τους βλέποντες στην ανάκληση του προφορικού λόγου. Τα αποτελέσματα από την φάση δοκιμών που απαιτούσε την επίλυση μαθηματικών εξισώσεων και την ανάκληση γραμμάτων, επιβεβαίωσαν τις προβλέψεις των ερευνητών. Οι τυφλοί συμμετέχοντες θυμόντουσαν και πάλι περισσότερα γράμματα από τους βλέποντες, παρά το γεγονός ότι ήταν αναγκασμένοι να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα νοητικά.

«Σε καθημερινή βάση, οι τυφλοί χρησιμοποιούν τη μνήμη τους πολύ περισσότερο για να θυμούνται πράγματα, ενώ οι βλέποντες μπορούν να βασίζονται σε οπτικές ενδείξεις για να ανακαλούν πληροφορίες», λέει η Karen Arcos, τυφλή μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της California, στο Santa Cruz, η οποία απέκτησε το διδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο της California στο Irvine και κύρια συγγραφέας της μελέτης στο Experimental Brain Research.

«Πιστεύουμε ότι τα πλεονεκτήματα των τυφλών στις λεκτικές δοκιμασίες πηγάζουν από την αυξημένη εξάσκηση στην απομνημόνευση πληροφοριών. Η περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για την όραση στα άτομα με προβλήματα όρασης, ο «οπτικός» φλοιός, επαναχρησιμοποιείται για άλλες λειτουργίες στα τυφλά άτομα. Ίσως αυτό ενισχύει την επεξεργασία της γλώσσας των τυφλών».

Σε μια άλλη πειραματική φάση, οι συμμετέχοντες άκουσαν δύο ροές ηχητικών εφέ και ρωτήθηκαν αν οι ήχοι ταίριαζαν. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ηχητικά εφέ όπως τόνους και μπιπ υψηλής συχνότητας αντί για καθημερινούς ήχους, για να διασφαλίσουν ότι οι ήχοι δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν με λέξεις. Σε αυτή την εργασία, οι τυφλοί και οι βλέποντες είχαν ουσιαστικά την ίδια απόδοση.

«Χρησιμοποιώντας άσκοπα ηχητικά εφέ, εμποδίσαμε τους συμμετέχοντες να χρησιμοποιούν τη γλώσσα για να τα θυμούνται, μειώνοντας έτσι το συνηθισμένο πλεονέκτημα μνήμης των τυφλών», λέει η Bedny.

Η Bedny μελετά τώρα τι επιτρέπει στους τυφλούς να ξεπερνούν τους βλέποντες στην απομνημόνευση λέξεων, γραμμάτων και αριθμών. Επιπλέον, σχεδιάζει να εξετάσει εάν ο «οπτικός» φλοιός συμβάλλει στη βελτίωση της μνήμης για την ομιλία και τη γλώσσα σε όσους γεννιούνται τυφλοί.

Η Nora Harhen, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο της California, στο Irvine και η Rita Loiotile, πρώην μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Johns Hopkins, είναι συν-συγγραφείς της μελέτης.

Source: Jason Lucas for Johns Hopkins University


Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου