Πώς να καταλάβετε ότι το παιδί σας με Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) έχει άγχος

Η πρόκληση με τα παιδιά με ΔΕΠΥ δεν είναι ότι το άγχος τους εκφράζεται διαφορετικά από το άγχος των άλλων παιδιών.

Είναι ότι το άγχος τους επισκιάζεται εντελώς από τα συμπτώματα ΔΕΠΥ.

Σκεφτείτε το ως εξής...

Τα συμπτώματα ΔΕΠΥ είναι έντονα, προφανή και αδύνατο να αγνοηθούν.

Η υπερκινητικότητα, η παρορμητικότητα, η αδυναμία να καθίσει κανείς ακίνητος - αυτές οι συμπεριφορές απαιτούν την άμεση προσοχή των γονέων και των εκπαιδευτικών.

Αλλά το άγχος;

Το άγχος κρύβεται πίσω από την «κακή συμπεριφορά», την προσκόλληση, τις εκρήξεις νεύρων και την τελειομανία που εμφανίζεται από το πουθενά.

Πώς επομένως μπορείτε να καταλάβετε ότι το παιδί σας έχει άγχος;

Τα παιδιά με ΔΕΠΥ που έχουν άγχος μπορεί να:

- θυμώνουν πάρα πολύ και να έχουν προκλητική συμπεριφορά όταν:

• Τα σχέδια αλλάζουν απροσδόκητα (ακόμα και μικρές αλλαγές, όπως όταν ακολουθούν διαφορετική διαδρομή για το σχολείο)
• Τους ζητείται να κάνουν εργασίες για το σπίτι ή να ξεκινήσουν μια νέα εργασία
• Πρέπει να μεταβούν από μια προτιμώμενη δραστηριότητα σε κάτι άλλο
• Δεν μπορούν να κάνουν κάτι "τέλεια" την πρώτη φορά
• Κάποιος τους διορθώνει ή τους δίνει ανατροφοδότηση
• Πρέπει να κάνουν επιλογές ή να πάρουν αποφάσεις

- αποφεύγουν ή «ξεχνούν» πράγματα επανειλημμένα:

• Συνεχώς «ξεχνούν» να παραδώσουν ολοκληρωμένες τις εργασίες που έχουν για το σπίτι
• Βρίσκουν δικαιολογίες για να αποφύγουν δραστηριότητες ή κοινωνικές καταστάσεις που κάποτε απολάμβαναν
• «Χάνουν» φυλλάδια προς συμπλήρωση ή σημαντικά έγγραφα
• Αναβάλλουν την ολοκλήρωση των εργασιών μέχρι την τελευταία δυνατή στιγμή
• Αρνούνται να δοκιμάσουν νέα φαγητά, παιχνίδια ή δραστηριότητες
• Ισχυρίζονται ότι «βαριούνται» τα πάντα.

- εμφανίζουν ξαφνικά και χωρίς λόγο σωματικές ενοχλήσεις όπως:

• Συχνούς πόνους στο στομάχι, ειδικά τα πρωινά του σχολείου
• Πονοκεφάλους όταν είναι ώρα για διάβασμα και εργασίες στο σπίτι
• Αίσθημα υπερβολικής ζέστης, υπερβολικού κρύου ή αδιαθεσίας
• Δυσκολία στον ύπνο ή στη διατήρηση του ύπνου
• Απώλεια όρεξης ή κατανάλωση πολύ περισσότερου φαγητού από το συνηθισμένο
• Συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα

- επιδεικνύουν μια τελειομανία που επηρεάζει την καθημερινή τους ζωή:

• Αφιερώνουν ώρες για να ολοκληρώσουν απλές εργασίες
• Αρνούνται να ξεκινήσουν εργασίες αν οι συνθήκες δεν είναι «τέλειες»
• Αναστατώνονται όταν ο γραφικός τους χαρακτήρας δεν είναι αρκετά καθαρός
• Επαναλαμβάνουν τα ίδια έργα πολλές φορές
• Κάνουν υπερβολικές ερωτήσεις για να βεβαιωθούν ότι κάνουν τα πράγματα «σωστά»
• Καταρρέουν όταν κάνουν μικρά λάθη

- προσκολλούνται επάνω σας ή φαίνεται να έχουν άγχος αποχωρισμού:

• Σας τηλεφωνούν ή σας στέλνουν μηνύματα συχνά όταν είστε χώρια
• Αρνούνται να πάνε σε σπίτια φίλων (και να περάσουν το βράδυ εκεί)
• Πανικοβάλλονται όταν καθυστερείτε να τους πάρετε
• Θέλουν να ξέρουν το πρόγραμμά σας και πού βρίσκεστε
• Σας ακολουθούν στο σπίτι περισσότερο από το συνηθισμένο
• Κλαίνε ή έχουν εκρήξεις όταν προσπαθείτε να φύγετε

- εστιάζουν υπερβολικά στις ανησυχίες τους:

• Έχουν εμμονή με τα πράγματα που μπορεί να πάνε στραβά
• Κάνουν τις ίδιες ερωτήσεις που δείχνουν ανησυχία ξανά και ξανά
• Δεν μπορούν να σταματήσουν να σκέφτονται λάθη του παρελθόντος ή αμήχανες στιγμές τους
• Ψάχνουν καταναγκαστικά τρομακτικά θέματα στο διαδίκτυο
• Δημιουργούν περίπλοκα σενάρια τύπου «τι θα γίνει αν» στο κεφάλι τους
• «Κολλούν» σε αρνητικές σκέψεις

Αν διαβάζετε αυτά τα σημάδια και βλέπετε ότι κάποια από αυτά τα βιώνει το παιδί σας…

Οι παραδοσιακές στρατηγικές για τη ΔΕΠΥ δεν σχεδιάστηκαν για παιδιά που εμφανίζουν αυτά τα μοτίβα... Επειδή πιθανότατα δεν αντιμετωπίζουν την ανησυχία, την τελειομανία, την αποφυγή και την συναισθηματική ένταση. Αντιμετωπίζετε μόνο το μισό πρόβλημα. Για αυτό και δεν λειτουργούν όσα εφαρμόζετε.

Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν η ΔΕΠΥ και το άγχος συνυπάρχουν και γιατί δημιουργούνται τόσο έντονες αντιδράσεις σε πράγματα που φαίνονται ασήμαντα σε όλους τους άλλους.

Μόλις το καταλάβετε αυτό, όλα θα αρχίσουν να βγάζουν νόημα.

Απόδοση του newsletter (09/10/2025)  How to spot anxiety in your child with ADHD από το strategicparenting.com

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)

Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)

MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση