Σωματική δραστηριότητα και παιδιά με αναπηρία

πηγή

Γιατί η σωματική δραστηριότητα είναι σημαντική για ένα παιδί με αναπηρία

Η καθημερινή σωματική δραστηριότητα είναι σημαντική για όλα τα παιδιά: για την υγεία, την ευεξία και την ανάπτυξή τους, στο παρόν και στο μέλλον.

• βελτιώνει τη σωματική κατάσταση και ενδυναμώνει τα οστά, τους μύες, την καρδιά και τους πνεύμονες
• βελτιώνει τις δεξιότητες κίνησης και συντονισμού, συμπεριλαμβανομένης της ισορροπίας, της στάσης του σώματος και της ευλυγισίας
• βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους
• ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα
• μειώνει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης και διαβήτη τύπου 2.

Η σωματική δραστηριότητα ενισχύει επίσης την ευεξία και μειώνει τον κίνδυνο άγχους και κατάθλιψης του παιδιού σας. Αυτό συμβαίνει επειδή τα δραστήρια παιδιά είναι πιο πιθανό να:

• έχουν αυτοπεποίθηση και είναι ανεξάρτητα, να έχουν υγιή αυτοεκτίμηση και να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου
• αισθάνονται χαλαρά και να κοιμούνται καλά
• έχουν καλύτερη συγκέντρωση, προσοχή, μνήμη και οργανωτικές δεξιότητες
• τα πηγαίνουν καλά με τους άλλους και να κάνουν πιο εύκολα φίλους
• μοιράζονται, να εναλλάσσονται και να συνεργάζονται.

Τα παιδιά και οι έφηβοι με αναπηρία μπορούν να κάνουν πολλά αθλήματα και σωματικές δραστηριότητες που έχουν τροποποιηθεί για να μπορούν να συμμετέχουν πλήρως. Η πλήρης και ουσιαστική συμμετοχή και ένταξη στον αθλητισμό και σε άλλες κοινοτικές δραστηριότητες είναι ένα από τα δικαιώματα των παιδιών με αναπηρία.

Είδη σωματικής δραστηριότητας

Σωματική δραστηριότητα είναι οποιαδήποτε δραστηριότητα που περιλαμβάνει την κίνηση του σώματός μας. Περιλαμβάνει καθημερινές δραστηριότητες καθώς και οργανωμένα αθλήματα και άσκηση.

• Οι ελαφριές σωματικές δραστηριότητες δεν αλλάζουν αισθητά την αναπνοή ή τον καρδιακό ρυθμό του παιδιού σας. Αυτές περιλαμβάνουν δραστηριότητες όπως ορθοστασία, χαλαρό περπάτημα, χαλαρή οδήγηση αναπηρικού αμαξιδίου ή κίνηση με μουσική.
• Οι μέτριες δραστηριότητες κάνουν το παιδί σας να λαχανιάζει λίγο. Αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν γρήγορο περπάτημα, γρήγορο περπάτημα αναπηρικού αμαξιδίου, χορό, προπόνηση με βάρη και κολύμπι.
• Οι έντονες δραστηριότητες αυξάνουν τον καρδιακό ρυθμό του παιδιού σας και το κάνουν να λαχανιάζει πολύ. Μπορεί να περιλαμβάνουν παιχνίδια ή δραστηριότητες όπως η ποδηλασία (συμπεριλαμβανομένης της χειροκίνητης ποδηλασίας), το ποδόσφαιρο, τα αθλήματα με αναπηρικό αμαξίδιο και ορισμένες μορφές χορού.
• Οι δραστηριότητες που ενδυναμώνουν τους μύες και τα οστά κάνουν τους μύες του παιδιού σας να εργάζονται σκληρότερα από το συνηθισμένο και ασκούν επιπλέον δύναμη στα οστά. Οι δραστηριότητες ενδυνάμωσης περιλαμβάνουν την αναρρίχηση, την προπόνηση με βάρη και ασκήσεις με το βάρος του σώματος, όπως προβολές, καθίσματα, ασκήσεις από κάθισμα σε όρθια θέση και κάμψεις με χρήση μπράτσων καρέκλας.
• Οι μέτριες και έντονες σωματικές δραστηριότητες είναι συχνά επίσης δραστηριότητες ενδυνάμωσης, επειδή βοηθούν στην ανάπτυξη μυών και οστών.

Είναι καλό να μάθετε ποια είδη σωματικής δραστηριότητας είναι ασφαλή και κατάλληλα για το παιδί σας, ρωτώντας τον παιδίατρο ή τον φυσιοθεραπευτή του. Μπορείτε επίσης να τους ζητήσετε να σας προτείνουν αθλήματα ή ασκήσεις που ταιριάζουν στις ικανότητες του παιδιού σας.

Πόση σωματική δραστηριότητα χρειάζεται το παιδί σας;

Οι αυστραλιανές οδηγίες αναφέρουν ότι τα παιδιά όλων των ικανοτήτων χρειάζονται ορισμένα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας ανάλογα με την ηλικία τους:

• Στην ηλικία των 1-3 ετών, τα παιδιά πρέπει να είναι σωματικά δραστήρια για τουλάχιστον 3 ώρες κάθε μέρα. Αυτό περιλαμβάνει και ενεργητικό παιχνίδι.
• Στην ηλικία των 3-5 ετών, τα παιδιά πρέπει να είναι σωματικά δραστήρια για τουλάχιστον 3 ώρες κάθε μέρα. Αυτό περιλαμβάνει μία ώρα ενεργητικού παιχνιδιού.
• Στην ηλικία των 5-18 ετών, τα παιδιά και οι έφηβοι πρέπει να κάνουν τουλάχιστον μία ώρα μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας συν αρκετές ώρες ελαφριάς σωματικής δραστηριότητας κάθε μέρα. Και τουλάχιστον 3 ημέρες την εβδομάδα, θα πρέπει να εμπλέκονται σε δραστηριότητες που ενδυναμώνουν τους μύες και τα οστά.

Πώς να ενθαρρύνετε το παιδί σας να είναι δραστήριο

Η απόλαυση, το ενδιαφέρον και η ποικιλία είναι τα κλειδιά για να ενθαρρύνετε το παιδί σας να είναι δραστήριο.

Το παιδί σας είναι πιο πιθανό να συμμετέχει σε σωματικές δραστηριότητες όταν απολαμβάνει και ενδιαφέρεται για αυτό που κάνει. Αφήστε το να έρθει σε επαφή με διάφορες δραστηριότητες για να ανακαλύψει τι το ενδιαφέρει.

Ακολουθούν μερικές ιδέες:

• Εμπλέξτε το παιδί σας σε σωματικά παιχνίδια από μικρή ηλικία. Για παράδειγμα, μπορείτε να δώσετε στο μωρό σας χρόνο να κάθεται στην κοιλιά ή να κρατάει ένα παιχνίδι ή μια κουδουνίστρα.
• Ρωτήστε το αν έχει δει κάποιο άθλημα στην τηλεόραση ή στην κοινότητα που το ενδιαφέρει και θα ήθελε να δοκιμάσει.
• Παίζετε τακτικά μαζί και παρατηρείτε ποια παιχνίδια και δραστηριότητες το ενδιαφέρουν ή το ενθουσιάζουν. Για παράδειγμα, αν λατρεύει το παιχνίδι στο νερό, μπορεί να απολαύσει την κολύμβηση.
• Δώστε στο παιδί σας έναν καλό συνδυασμό παιχνιδιού, αθλημάτων και δραστηριοτήτων. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να χορέψετε μαζί, να παίξετε με μπάλα, να τρέξετε ή να αντιγράφει ο ένας τις κινήσεις του άλλου.
• Να είστε ενεργοί και εσείς - το παιδί σας πιθανότατα θα θέλει να ακολουθήσει το παράδειγμά σας.

Συνεργαστείτε με τους επαγγελματίες υγείας του παιδιού σας για να το ενθαρρύνετε να είναι δραστήριο. Αυτοί οι επαγγελματίες μπορεί να έχουν ιδέες για σωματικές δραστηριότητες που δεν είχατε σκεφτεί εσείς ή μπορεί να είναι σε θέση να προτείνουν τρόπους τροποποίησης/προσαρμογής των αθλημάτων και των δραστηριοτήτων για να είναι κατάλληλα για το παιδί σας.

Βρίσκοντας και δημιουργώντας προσβάσιμες σωματικές δραστηριότητες για το παιδί σας

Μόλις μάθετε τις σωματικές δραστηριότητες που ενδιαφέρουν το παιδί σας, μπορείτε να αναζητήσετε τρόπους για να συμμετέχει σε αυτές.

Μερικές φορές σχολεία, τοπικοί αθλητικοί σύλλογοι, κέντρα γυμναστικής ή κοινοτικές ομάδες προσφέρουν προγράμματα για άτομα όλων των ικανοτήτων ή τροποποιημένα/ προσβάσιμα στα παιδιά με αναπηρία. Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί να συνεργαστείτε με αυτούς τους οργανισμούς για να τροποποιήσουν τις δραστηριότητες προκειμένου να γίνουν προσβάσιμες για το παιδί σας.

Ακολουθούν ορισμένα πράγματα που πρέπει να λάβετε υπόψη:

• Έχει το κέντρο, ο σύλλογος συμπεριληπτική κουλτούρα και εμπειρία στην εργασία με παιδιά με αναπηρία; Είναι οι προπονητές εκπαιδευμένοι σε συμπεριληπτικές πρακτικές;
• Ποιες τροποποιήσεις ή τρόποι υποστήριξης είναι αναγκαίοι; Για παράδειγμα, χρειάζεται το παιδί σας επιπλέον ή τροποποιημένο εξοπλισμό, ατομική επίβλεψη ή βοήθεια, αλλαγές στους κανόνες;
• Μπορεί το κέντρο, ο σύλλογος, η ομάδα να προσαρμοστεί σε αυτές τις τροποποιήσεις; Για παράδειγμα, μπορεί να είναι γρήγορη και εύκολη η αλλαγή κανόνων, η προσαρμογή του εξοπλισμού ή των χώρων, αλλά μπορεί ο νέος εξοπλισμός, οι διαρθρωτικές αλλαγές ή η εκπαίδευση του προσωπικού να απαιτούν επιπλέον χρηματοδότηση ή σχεδιασμό.

Συνήθως είναι βοηθητικό να έχετε μαζί σας τον επαγγελματία υγείας του παιδιού σας όταν επισκέπτεστε ή μιλάτε με το κέντρο, τον σύλλογο ή την ομάδα, καθώς γνωρίζει τις τροποποιήσεις που απαιτούνται για να είναι η δραστηριότητα ασφαλής και κατάλληλη για το παιδί σας.

Απόδοση του άρθρου Physical activity for your child with disability

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)

Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)

MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση