Τον Μάιο του 2020, οι γονείς και vlogger Μίκα και Τζέιμς Στόφερ αποκάλυψαν δακρυσμένα στους σχεδόν 1 εκατομμύριο ακόλουθούς τους ότι ο γιος που υιοθέτησαν από την Κίνα μόλις τρία χρόνια πριν, έπρεπε να βρει άλλο σπίτι. Το παιδί, ο Χάξλεϊ, που ήταν μόλις πέντε ετών τότε και αυτιστικός, είχε πρωταγωνιστήσει σε τόσα πολλά βίντεο στο YouTube που μοιράζονταν τις χαρές, τις δυσκολίες, αλλά και τις συνεργασίες της οικογένειας Στόφερ. Ωστόσο, τον μήνα που προηγήθηκε εκείνου του βίντεο του Μαΐου 2020, με τίτλο «μια ενημέρωση για την οικογένειά μας», οι ακόλουθοι παρατήρησαν ότι είχε αποσυρθεί σταδιακά, παλιά βίντεο με τον Χάξλεϊ είχαν αφαιρεθεί και σχόλια από ακολούθους που ρωτούσαν για την απουσία του διαγράφηκαν αμέσως ενώ η Μίκα συνέχισε να δημοσιεύει βίντεο με τη ζωή τους στο σπίτι.
Μετά την αποκάλυψη των Στόφερ, οι αντιδράσεις ήταν (αναμενόμενα) άμεσες και ασυγχώρητες, καλώντας την οικογένεια, η οποία έχει άλλα τέσσερα παιδιά, ότι εκμεταλλεύτηκε τον Huxley για να κερδίσει κλικ και προβολές, εκμεταλλευόμενοι το τραύμα του ως υιοθετημένου για να δημιουργήσουν περιεχόμενο, προτού αποφασίσουν ότι ήταν τελικά δεν ήταν έτοιμοι για να καλύψουν τις ανάγκες του («Ζητώ συγγνώμη που είμαι τόσο αφελής», ανέφερε σε μια δήλωση της Μίκα). Ωστόσο, η ανταπόκριση του Διαδικτύου, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου γέρνει με μανία όχι μόνο σε κριτικά σχόλια, αλλά και σε άγριες θεωρίες συνωμοσίας που προσανατολίζεται σε ακόμη περισσότερα κλικ και προβολές, έγινε περιττό περιεχόμενο ίσως τόσο τρελό και ληστρικό όσο η υποκινούμενη συμπεριφορά.
Το An Update on Our Family, μια σειρά ντοκιμαντέρ τριών μερών που προβάλλεται στο HBO, επαναφέρει την ιστορία της οικογένειας Στόφερ, επιδιώκοντας να την παρουσιάσει με πιο σφαιρικά, με ενσυναίσθηση και διορατικότητα, προσπαθώντας να αποφύγει τον οπορτουνισμό πίσω από ορισμένες από τις αντιδράσεις. «Δεν ήθελα να κάνω το ίδιο ακριβώς πράγμα με όλους τους άλλους», λέει η σκηνοθέτις Ρέιτσειλ Μέισον στο Zoom. «Και όμως εδώ είμαστε, κάπως να κάνουμε το ίδιο πράγμα με όλους τους άλλους. Μιλάμε για αυτή την ιστορία».
«Στο επίκεντρο όλων είναι μια απολύτως αποκαρδιωτική ιστορία, η οποία περιλαμβάνει παιδιά», λέει η Μέισον, «και παιδιά που δεν αξίζουν ποτέ να έρθουν στο προσκήνιο του κοινού. Όταν υπάρχει μια φρικτή, φρικτή τραγωδία –όποια κι αν είναι αυτή– και υπάρχει διαμάχη, παρακαλώ, ας προσπαθήσουμε να θωρακίσουμε τα παιδιά. όχι μόνο το ένα παιδί για το οποίο όλοι ενδιαφέρονται, τον Χάξλεϋ, αλλά και τα άλλα παιδιά».
Τα παιδιά είναι ως επί το πλείστον θολά όταν εμφανίζονται στο An Update on Our Family, το οποίο προσφέρει μια πανοραμική θέα όχι μόνο του έπος του Στόφερ, αλλά και ολόκληρου του κλάδου οικογενειακού βιντεοπεριεχομένου που εμπλέκεται στην τραγωδία τους. Η σειρά περιλαμβάνει δυναμικές, συναισθηματικές φωνές με προσωπική εμπειρία ως ανάδοχες ή και υιοθετημένες, οι οποίες μοιράζονται τους αγώνες που αντιμετώπισαν ίδια ζητήματα τόσο με τους Στόφερ όσο και με τον Χάξλεϊ, η τραγωδία των οποίων επιδεινώθηκε τρομερά επειδή πολλά από αυτά διαδραματίστηκαν δημόσια.
«Ήθελα εκείνους τους ανθρώπους που ένιωθαν ότι θα μπορούσαν να είναι άμεσες πηγές για αυτήν την εμπειρία», λέει η Μέισον. Υποδεικνύει μία από τις συμμετέχουσες, τη Χάνα Τσο, μια influencer που υιοθετήθηκε και η ίδια, ως το ιδανικό άτομο για να πει αυτή την ιστορία. «Θα μπορούσε να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε πώς νιώθετε, να μάθετε πώς είναι, όταν οι θαυμαστές σας θέλουν κάτι. Μπορούσε να μιλήσει για το συναίσθημα της απογοήτευσης, του γοητευμένου με τους Στόφερ και επίσης να δει την ιστορία της υιοθεσίας τους με θετικό τρόπο».
Η Τσο, μαζί με συναδέλφους vloggers και influencers, εμφανίζεται στη σειρά αφηγούμενη πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο, όπου οι τεχνολογικές εξελίξεις στο οικιακό βίντεο διασταυρώνονται με την τελευταία εξέλιξη στο reality TV (από την Candid Camera έως τις Καρντάσιανς), προωθώντας μια κερδοφόρα βιομηχανία σπιτιών προαστίων για περιποιημένο και οικείο περιεχόμενο που προέρχεται απευθείας από τις κουζίνες και τα πλυντήρια των κατά τα άλλα απλών ανθρώπων.
«Είναι κακοί άνθρωποι οι άνθρωποι που μετατρέπουν τις οικογένειές τους σε τηλεοπτική προϊόν;» ρωτάει η Μέισον, κοιτάζοντας μια βιομηχανία που διαμορφώθηκε στη δεκαετία του '70 με τη σειρά του PBS An American Family. «Αυτό που άρχισα να αναγνωρίζω είναι, όπως είπε ένας από τους συμμετέχοντες στη σειρά, οι άνθρωποι ανέκαθεν ήταν και θα είναι γοητευμένοι με τις οικογένειες».
Μεταξύ των ατόμων που συμμετείχαν στο ντοκιμαντέρ της, η Μέισον χρησιμοποίησε τον ειδικό του YouTube, Σιν Κάνελ, για να αξιολογήσει τη ζήτηση για οικογενειακά βίντεο-ημερολόγια και να παρουσιάσει πραγματικά στατιστικά στοιχεία στην ιστορία της Μίκα Στόφερ, η οποία φαίνεται να έχει ξεκινήσει αρκετά αθώα. Ήταν μια ανύπαντρη και φαινομενικά ειλικρινής μαμά που μοιραζόταν τη ζωή της στο διαδίκτυο. Μετά παντρεύτηκε, άρχισε να κάνει περισσότερα παιδιά και πιθανότατα θα είχε παρατηρήσει, όπως ο Κάνελ, τις τεράστιες αυξήσεις στις προβολές και τους συνδρομητές κάθε φορά που υπήρχε μια προσθήκη στην οικογένειά της. Πολλοί στο Διαδίκτυο υπέθεσαν ότι οι αυξήσεις στις διαδικτυακές μετρήσεις έδωσαν το έναυσμα για την υιοθέτηση του Χάξλεϊ, μια κυνική αλλά όχι αβάσιμη άποψη.
Υπάρχει κάτι στην ιστορία των Στόφερ που εμπλέκει όλους εμάς που έχουμε μοιραστεί τις φωτογραφίες των παιδιών μας στο διαδίκτυο. Ίσως απέχουμε μόνο μερικές εκατοντάδες χιλιάδες περισσότερα likes και followers από το να μετατρέψουμε το γονεϊκό ρόλο και την ζωή των παιδιών μας σε αντικείμενο τροφοδότησης και ενίσχυσης της αφοσίωσης του κοινού.
Στη συνέχεια η Μέισον αναφέρει ότι το οικογενειακό vlogging έχει μετατραπεί σε μια βιομηχανία που συναγωνίζεται την τηλεόραση του ριάλιτι όσον αφορά την τηλεθέαση, αλλά χωρίς κανονισμούς και δικλείδες ασφαλείας που συνήθως προσφέρουν οι εκπομπές από τα τηλεοπτικά δίκτυα. «Υπάρχει μια ομάδα παραγωγών ιστοριών», λέει, αναφερόμενη στο ριάλιτι. «Υπάρχουν και άλλοι παραγωγοί. Υπάρχουν συντάκτες. Υπάρχει ένα ολόκληρο κομμάτι πραγμάτων που μπορεί να συμβεί πριν βγει στον αέρα. Οι YouTubers παράγουν περιεχόμενο με παρόμοια βάση κοινού. Μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους έχουν βάσεις θαυμαστών που είναι εξίσου αν όχι περισσότεροι [μεγάλοι] από τους Καρντάσιανς. Και δεν προστατεύεστε από ένα δίκτυο ή μια εταιρεία παραγωγής. Είσαι πραγματικά ευάλωτος».
Υπάρχουν περισσότερες ανησυχητικές ιστορίες που προέκυψαν από τα λεγόμενα «οικογενειακά κανάλια» από τους Στόφερ. Η Μέισον ήλπιζε να συμπεριλάβει και άλλες απόψεις στο An Update on Our Family, ατόμων που μεγάλωσαν ως αστέρια στα κανάλια των γονιών τους στο YouTube και θα μπορούσαν να μιλήσουν για αυτήν την εμπειρία. «Μαντέψτε όμως», λέει. «Δεν ήταν αρκετά μεγάλοι». Προσθέτει ότι από τότε που τελείωσαν τα γυρίσματα, άλλοι έχουν ενηλικιωθεί και αρχίζουν να μοιράζονται τις ιστορίες τους. «Το κρίσιμο είναι να μάθεις από αυτούς τους ανθρώπους», λέει η Μέισον. «Ζούμε σε έναν άγνωστο χώρο».
Ένα άτομο που θα ανακουφιστείτε που δεν θα δείτε στο ντοκιμαντέρ είναι ο Χάξλεϊ, ο οποίος, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη ενημέρωση, αφέθηκε στη φροντίδα μιας οικογένειας που ήταν πιο κατάλληλη για να καλύψει τις ανάγκες του. Η Μέισον δομεί ξεχωριστά την απουσία του στο An Update on Our Family. Εμφανίζεται σε τόσα πολλά από τα βίντεο της Μίκα και του Τζέιμς, τα οποία επαναπροσδιορίζονται εδώ, όχι με τη θαμπάδα που εφαρμόζεται σε άλλα παιδιά για την προστασία της ιδιωτικής του ζωής, αλλά ως ένα κενό γεμάτο με κινούμενα σχέδια, χρησιμοποιώντας πινελιές σαν σκίτσο για να προσθέσετε αίσθηση της ανθρωπιάς του.
«Ο Χάξλεϊ ήταν μία ιστορία που έπρεπε να ειπωθεί», λέει η Μέισον. «Ήταν σημαντικό να του δώσουμε έναν ανθρωπόμορφο χαρακτήρα… Όταν εμφανίζεται, είναι σαν μια φανταστική παρουσία. Είναι ακόμα συγκαλυμμένος. Αλλά μπορείς να νιώσεις την παρουσία ενός πραγματικού προσώπου, ενός πραγματικού χαρακτήρα που περνάει ένα ταξίδι».
Απόδοση του άρθρου ‘Absolutely heartbreaking’: the dark side of family vlogging
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου