Τα προγράμματα της τηλεόρασης και τα βίντεο, όταν έχουν συγκεκριμένη χρονική διάρκεια και είναι προσεκτικά επιλεγμένα, μπορούν να ωφελήσουν τους γονείς/ κηδεμόνες και τα αυτιστικά παιδιά. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η τηλεόραση δεν μπορεί να προκαλέσει αυτισμό, ακόμη και σε μεγάλες δόσεις, σε αντίθεση με μια μελέτη του 2006 που έχει πλέον απομυθοποιηθεί (αν και, φυσικά, οι πάρα πολλές ώρες τηλεόρασης μπορεί να δυσκολέψουν ένα παιδί να βρει χρόνο να κάνει οτιδήποτε άλλο!) .
1) Έρευνες δείχνουν ότι τα αυτιστικά παιδιά μαθαίνουν από τα βίντεο.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα βίντεο που μπορούν να προβληθούν ξανά και ξανά, είναι στην πραγματικότητα ισχυρά εργαλεία για τη διδασκαλία δεξιοτήτων, εννοιών, ακόμη και συναισθηματικών αντιδράσεων σε αυτιστικά παιδιά.
Έχει βρεθεί ότι βίντεο που παρουσιάζονται άτομα να εκτελούν δραστηριότητες – στόχους (πχ βούρτσισμα δοντιών, δέσιμο κορδονιών στα παπούτσια κτλ) διδάσκουν αποτελεσματικά βασικές δεξιότητες ζωής. Επιλέξτε εκπομπές ή βίντεο που διδάσκουν αυτές τις δεξιότητες και επιτρέψτε στο παιδί να τις παρακολουθεί όσο πιο συχνά γίνεται. Ανατρέξτε στα βίντεο όταν εργάζεστε πάνω στις συγκεκριμένες δεξιότητες και θα εκπλαγείτε με τη θετική ανταπόκριση.
2) Προσεκτικά επιλεγμένες τηλεοπτικές εκπομπές μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί να συνδεθεί με τους συνομηλίκους του
Τα αυτιστικά παιδιά μπορούν να είναι αρκετά ιδιοσυγκρασιακά μολονότι γνωρίζουν την γλώσσα και τον πολιτισμό που κρύβονται πίσω από τις εκπομπές της τηλεόρασης. Ακόμα κι αν το αυτιστικό παιδί δεν κατανοεί πλήρως το χιούμορ του «Μπομπ Σφουγγαράκη», για παράδειγμα, η γνώση του για τους χαρακτήρες και τις καταστάσεις θα του προσφέρει καλύτερα εργαλεία για να συνδεθεί με τους συνομηλίκους του.
Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να επωφεληθούν ακόμα περισσότερο από την εξοικείωση με δημοφιλείς τηλεοπτικές εκπομπές, καθώς μπορούν να συμμετέχουν σε σχετικές κοινωνικές δραστηριότητες πχ επίσκεψη σε μια έκθεση comic, ομάδες ενδιαφερόντων και άλλα πολλά.
3) Η τηλεόραση και τα βίντεο μπορούν να παρέχουν στους γονείς /κηδεμόνες και στο παιδί μια κοινή γλώσσα.
Καθώς εσείς και το παιδί που φροντίζετε παρακολουθείτε βίντεο ή τηλεόραση μαζί, μπορείτε να δημιουργήσετε μια κοινή συμβολική γλώσσα. Αυτή η γλώσσα μπορεί να προσφέρει τη βάση για ένα κοινό παιχνίδι φαντασίας.
Εάν για παράδειγμα ένα παιδί αγαπά τον Elmo και έχετε παρακολουθήσει μαζί το «Sesame Street», μπορείτε να αναφέρεστε τους φίλους του Elmo, να χρησιμοποιείτε ένα κουκλάκι Elmo για να αναπτύξετε δεξιότητες συμβολικού παιχνιδιού και πολλά άλλα.
4) Η τηλεόραση και τα βίντεο μπορούν να ανοίξουν τον κόσμο σε ένα παιδί
Πολλά αυτιστικά παιδιά γοητεύονται από τα ζώα, τα τρένα ή άλλες πτυχές του πραγματικού κόσμου. Επιλεγμένες τηλεοπτικές εκπομπές και βίντεο μπορούν να τα φέρουν κοντά στα πράγματα που αγαπάνε, μαθαίνοντάς τους παράλληλα πράγματα για τον κόσμο. Ένα ντοκιμαντέρ για το τα τρένα που λατρεύει το παιδί μπορεί να συνδυαστεί με πολύτιμες γνώσεις και μια πραγματική βόλτα στο σιδηροδρομικό σταθμό!
5) Η τηλεόραση και τα βίντεο μπορούν να δημιουργήσουν έναν σύνδεσμο μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού κόσμου.
Πολλά αυτιστικά παιδιά ζουν μέσα στο κεφάλι τους. Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς τους είναι να βρουν τρόπους να τα εμπλέξουν στον πραγματικό κόσμο. Πολλοί τηλεοπτικοί «κόσμοι» έχουν αντίστοιχους πραγματικούς χώρους που μπορείτε να εξερευνήσετε μαζί με το παιδί που φροντίζετε.
Αν για παράδειγμα το παιδί σας λατρεύει εκπομπές για δεινόσαυρους, επισκεφθείτε ένα πάρκο δεινοσαύρων.
(Στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μικρός αριθμός αντίστοιχων χώρων, αλλά με λίγη φαντασία και πολύ ψάξιμο μπορείτε να βρείτε κάτι που να ταιριάζει με παρόμοιο τρόπο στα τηλεοπτικά ενδιαφέροντα του παιδιού σας).
6) Η τηλεόραση παρέχει μια πολύ αναγκαία ανάπαυλα για τους γονείς/ κηδεμόνες
Είναι εύκολο να αισθάνεστε ένοχοι που αφήνετε το αυτιστικό παιδί σας μπροστά στην τηλεόραση. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι κανείς δεν μπορεί να είναι σωματικά και συναισθηματικά διαθέσιμος όλη μέρα, κάθε μέρα.
Οι γονείς ή οι κηδεμόνες παιδιών με κάθε είδους αναπηρία χρειάζονται ένα διάλειμμα. Και οι προσεκτικά επιλεγμένες εκπομπές και τα βίντεο μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε την λογική σας δίνοντας σας χρόνο για μια αναπνοή και λίγη ξεκούραση. Μην ξεχνάτε όμως να ελέγχετε τι παρακολουθεί το παιδί σας και για πόση ώρα.
7) Ο χρόνος παρακολούθησης τηλεόρασης και βίντεο μπορεί να σας βοηθήσει να αναπτύξετε σχέση με το παιδί σας.
Μολονότι αυτές τις στιγμές δεν ασχολείστε ενεργά με το αυτιστικό παιδί σας με σκόπιμα θεραπευτικό τρόπο, μπορείτε να αγκαλιάζεστε μαζί στον καναπέ.
Αυτές οι ήσυχες, σωματικά οικείες στιγμές μαζί μπορεί να είναι εξίσου σημαντικές για την ανάπτυξη του παιδιού σας με το διαδραστικό παιχνίδι υψηλής ενέργειας.
8) Η τηλεόραση και τα βίντεο μπορούν να δώσουν νέες ιδέες για την παρέμβαση
Εάν είστε γονέας/κηδεμόνας που χρησιμοποιεί αναπτυξιακές θεραπείες όπως το Floortime ή το Son-Rise, μπορεί απλώς να ξεμείνετε από δημιουργικές ιδέες. Συνήθως τα αυτιστικά παιδιά μας δεν μπορούν να μας βοηθήσουν στον συγκεκριμένο τομέα δίνοντάς μας νέες. Η τηλεόραση και τα βίντεο μπορούν να διεγείρουν τη φαντασία σας με νέες εικόνες, ιδέες και σενάρια.
9) Τα αυτιστικά παιδιά συνδέονται έντονα με αντικείμενα και παιχνίδια που σχετίζονται με την τηλεόραση.
Τα νευροτυπικά παιδιά μπορεί να κουραστούν γρήγορα από τα παιχνίδια της αγαπημένης τους παιδικής σειράς στην τηλεόραση. Τα αυτιστικά παιδιά, ωστόσο, είναι «κολλήσουν» για μεγάλο χρονικό διάστημα με παιχνίδια που σχετίζονται με τα αγαπημένα τους βίντεο. Και αυτά τα παιχνίδια μπορούν να γίνουν μια θαυμάσια πηγή για θεραπευτικό παιχνίδι.
10) Η ακουστική και οπτική διδασκαλία είναι ιδανική για αυτιστικά παιδιά
Τα άτομα με αυτισμό συχνά μαθαίνουν καλύτερα βλέποντας ή ακούγοντας και όχι διαβάζοντας. Οι προσεκτικά επιμελημένες τηλεοπτικές εκπομπές και βίντεο μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί να αποκτήσει γνώσεις και δεξιότητες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σχολείο ή στην κοινότητα.
Είτε πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό βίντεο για τους αριθμούς είτε για ένα ντοκιμαντέρ του National Geographic για τα πουλιά, ένα παιδί μπορεί να μάθει πολλά από την τηλεόραση. Μπορείτε να παραγγείλετε και να χρησιμοποιήσετε βίντεο που προορίζονται ειδικά για τη διδασκαλία δεξιοτήτων και ιδεών από πηγές που δημιουργούν υλικό για αυτιστικά παιδιά.
Συμβουλές για να αξιοποιήσετε στο έπακρο τον τηλεοπτικό χρόνο
Τα παλιά χρόνια, υπήρχαν ελάχιστες εναλλακτικές. Τα παιδιά έβλεπαν ό,τι έπαιζε η τηλεόραση. Σήμερα, οι γονείς και οι κηδεμόνες έχουν τεράστιο έλεγχο στην τηλεοπτική εμπειρία του παιδιού τους. Μπορούν να εκμεταλλευτούν τις εκπομπές που παρακολουθούν, βλέποντας τις εκπομπές μαζί και συνδέοντάς τις με εμπειρίες πραγματικού κόσμου.
Δείτε μερικές συμβουλές για να βοηθήσετε ένα παιδί να αξιοποιήσει στο έπακρο τον χρόνο της τηλεόρασης:
Επιλέξτε εσείς τα βίντεο κι τις εκπομπές στις οποίες μπορεί να έχει πρόσβαση το παιδί σας και χρησιμοποιήστε προγράμματα γονικού ελέγχου για να βεβαιωθείτε ότι δεν θα παρακολουθήσει κάτι που θα προτιμούσατε να μην δει.
Δείτε τα βίντεο πρώτα εσείς για να βεβαιωθείτε ότι αισθάνεστε πραγματικά άνετα με το περιεχόμενό τους.
Όποτε είναι δυνατόν, παρακολουθείτε τηλεόραση μαζί. Αλληλεπιδράτε μαζί του κάνοντας ερωτήσεις ή σχόλια προσπαθώντας να το εμπλέξετε πιο ενεργά σε όσα βλέπει.
Εάν το παιδί σας «κολλήσει» σε μια συγκεκριμένη εκπομπή ή επεισόδιο, χρησιμοποιήστε αυτήν την εκπομπή ως ανταμοιβή (Θα δεις την σειρά σου μόλις μαζέψεις όλα τα παιχνίδια σου από το πάτωμα).
Αναζητήστε τρόπους για να χρησιμοποιήσετε τις τηλεοπτικές προτιμήσεις του παιδιού σας για να εξερευνήσετε χώρους ή εμπειρίες στον πραγματικό κόσμο.
Δημιουργήστε τα δικά σας βίντεο με το αυτιστικό παιδί για να παρουσιάσετε αναλυτικά (σαν μοντέλο) συμπεριφορές ή εμπειρίες που θα θέλατε να κατανοήσει καλύτερα.
Απόδοση του άρθρου 10 Reasons for Allowing Autistic Children to Watch TV
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου