Περίπου 200 άνθρωποι ακολουθούσαν στο Instagram τη δρα Μπέκι Κένεντι, κλινική ψυχολόγο από τη Νέα Υόρκη, μέχρι που ξέσπασε η πανδημία. Τις πρώτες μέρες της καραντίνας έγραψε ένα ποστ που έλεγε: «Τα περισσότερα παιδιά θα θυμούνται ένα πράγμα από την πανδημία και τον πανικό που προκάλεσε ο ιός: πώς ένιωθαν στο σπίτι της οικογένειάς τους. Τα παιδιά μας μας παρακολουθούν και μαθαίνουν από μας πώς να ανταποκρίνονται στο άγχος και στην αβεβαιότητα. Ας τα προετοιμάσουμε ώστε να αντέχουν τις κακουχίες και τις κακοτοπιές, όχι να πανικοβάλλονται. Πώς; Σκρολάρετε για μερικές συμβουλές». Αυτό το ποστ έγινε μέσα σε λίγες ώρες viral και σήμερα, τρία χρόνια μετά, η δρ Μπέκι, όπως είναι γνωστή, έχει 1,7 εκατομμύρια ακολούθους και το βιβλίο της, Good Inside, που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο, βρέθηκε στην κορυφή των μπεστ σέλερ των New York Times. Έχει, επίσης, φτιάξει ένα ολόκληρο οικοδόμημα από workshops, podcasts και newsletters, σχεδιασμένα να δίνουν απαντήσεις σε όλα τα πρακτικά ζητήματα που αντιμετωπίζει ένας νέος γονιός σήμερα καθώς μεγαλώνει το παιδί του.
Έπεσα πάνω στο βιβλίο της δρος Μπέκι μέσω ενός ποστ για προτάσεις βιβλίων σε ένα διαδικτυακό γκρουπ που ακολουθώ – κάποια μαμά είχε γράψει ένα διθυραμβικό σχόλιο για ένα «πρωτοποριακό βιβλίο γονεϊκότητας». Είπα να το αγοράσω, γιατί προσπαθώ να προετοιμαστώ για τα χρόνια που έρχονται, όταν το παιδί μου θα χρειάζεται όρια και εγώ καθοδήγηση. Η δρ Μπέκι έχει έναν εντυπωσιακό τρόπο να αναλύει τις σκέψεις της, αποδομώντας με λογική και ενσυναίσθηση τις συμπεριφορές παιδιών και συγχρόνως τις αιτίες γι’ αυτές, δημιουργώντας ένα περιβάλλον ασφάλειας.
Συζητώντας για όρια
«Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, επενδύω πραγματικά στο να βοηθήσω τους γονείς ώστε τα παιδιά τους να αναπτύξουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για τη ζωή τους», λέει στην αρχή της συζήτησής μας, όταν τη ρωτάω για την παλιά και διαδεδομένη μέθοδο του τάιμ άουτ, σύμφωνα με την οποία, όταν ένα παιδί συμπεριφέρεται άσχημα, ο γονιός τού επιβάλλει να πάει στο δωμάτιό του για να ηρεμήσει. Η δρ Μπέκι χρησιμοποιούσε αυτή τη μέθοδο όταν είχε πρωτογίνει μαμά (σήμερα, στα 39 της, έχει τρία παιδιά), αλλά κάτι μέσα της κλοτσούσε. «Το τάιμ άουτ συχνά δίνεται σε μια στιγμή που ένα παιδί δυσκολεύεται με κάτι. Δεν το ονοματίζουμε με αυτόν τον τρόπο, ωστόσο. Συνήθως σκεφτόμαστε ότι το τάιμ άουτ δίνεται τη στιγμή που ένα παιδί φέρεται άσχημα· ο μόνος όμως λόγος που φέρεται άσχημα, που χτυπάει, που φωνάζει “σε μισώ”, είναι επειδή δυσκολεύεται. Αγωνίζεται να διαχειριστεί ένα συναίσθημα που δεν έχει ακόμη τη δεξιότητα να αντιμετωπίσει, την απογοήτευση, την απόγνωση, τον θυμό. Γεννιόμαστε με αυτά τα συναισθήματα, αλλά δεν έχουμε αυτόματα τις δεξιότητες διαχείρισής τους. Αυτό είναι συγκλονιστικό για ένα παιδί. Αν λοιπόν μετά τη δύσκολη στιγμή, που θα έχει φωνάξει, θα έχει κλάψει ή θα έχει χτυπήσει κάποιον, στείλετε το παιδί σας στο δωμάτιό του για ένα τάιμ άουτ, προσθέτετε φόβο στο μείγμα, γιατί το παιδί αισθάνεται εγκαταλελειμμένο με όλα αυτά τα έντονα συναισθήματα. Προσθέτετε επίσης ντροπή, επειδή το στέλνετε μακριά τη στιγμή που δυσκολεύεται περισσότερο, και αυτά τα δύο πράγματα εμποδίζουν το παιδί να μάθει και δεν του διδάσκετε τη δεξιότητα για να συμπεριφερθεί διαφορετικά την επόμενη φορά που θα έρθει αντιμέτωπο με απογοήτευση, απόγνωση ή θυμό.
»Αυτό δεν σημαίνει ότι, αφού το παιδί σας χτυπήσει το αδελφάκι του, θα πρέπει να του πείτε, έλα, άφησε τα συναισθήματά σου να ξεσπάσουν. Σε καμία περίπτωση· στη θέση του τάιμ άουτ προτείνω ένα όριο και στη συνέχεια σύνδεση με το παιδί σας», λέει με τη χαρακτηριστική στακάτη και σίγουρη φωνή της. Τη ρωτάω, δηλαδή, πώς; «“Δεν θα σε αφήσω να χτυπήσεις τον αδελφό σου”, θα του πω, και θα μπω ανάμεσά τους ώστε το χτύπημα να σταματήσει. Στη συνέχεια όμως θα επιχειρήσω να συνδεθώ με το παιδί κάτω από αυτή τη συμπεριφορά. “Περνάς δύσκολα. Είναι δύσκολο να μοιράζεσαι τα παιχνίδια σου με τον αδελφό σου. Εύχεσαι να είχες κι εσύ το ίδιο παιχνίδι. Το καταλαβαίνω. Θα μείνω μαζί σου και θα σε κρατήσω ασφαλή”. Έτσι σταματάω την κακή συμπεριφορά με τα όριά μου», λέει.
Δύο διαφορετικές αλήθειες
Το Good Inside ανακουφίζει τους γονείς από αρκετούς φόβους. Ο τίτλος του, που είναι το σήμα κατατεθέν της δρος Μπέκι, αναφέρεται στη θετική απεικόνιση που έχει η ψυχοθεραπεύτρια για την ανθρώπινη φύση. Είμαστε όλοι καλοί άνθρωποι που δυσκολευόμαστε με διάφορες καταστάσεις με τις οποίες μας φέρνει αντιμέτωπους η ζωή. Μία από τις βασικές έννοιες στη θεραπεία και στις συμβουλές που προσφέρει είναι η παραδοχή του ότι «δύο πράγματα μπορεί να είναι ταυτόχρονα αλήθεια». «Πρόκειται για μια θεμελιώδη ιδέα. Αφορά το να οριοθετείς τη συμπεριφορά ενός παιδιού αλλά και να συνδέεσαι με το παιδί που βρίσκεται πίσω από τη συμπεριφορά του. Σου δείχνω ότι είσαι ένα καλό παιδί που περνάει δύσκολα, όχι ένα κακό παιδί που κάνει κακά πράγματα», μου εξηγεί. Η λογική αυτή περιλαμβάνει και μια παράγραφο που έστειλα σε φίλες μαμάδες που αντιμετωπίζουν κι αυτές δυσκολίες στη μητρότητα, όσο κι αν αγαπούν τα παιδιά τους. Μεταφράζω πρόχειρα από το βιβλίο: «Η πολλαπλότητα –δύο πράγματα είναι αλήθεια– είναι αυτό που επιτρέπει σε ένα άτομο να αναγνωρίσει ότι μπορεί να αγαπάει το παιδί του και να λαχταράει χρόνο για να μείνει μόνος του· ότι μπορεί να είναι ευγνώμων που έχει μια στέγη πάνω από το κεφάλι του και να ζηλεύει αυτούς που έχουν καλύτερη στήριξη στη φύλαξη των παιδιών τους· ότι μπορεί να είναι καλός γονιός και να φωνάζει στο παιδί του μερικές φορές. Η ικανότητά μας να βιώνουμε πολλές φαινομενικά αντίθετες σκέψεις και συναισθήματα ταυτόχρονα· να γνωρίζουμε ότι μπορούμε να βιώνουμε πολλές αλήθειες ταυτόχρονα είναι το κλειδί για την ψυχική μας υγεία».
Ακόμη κι αν εκλογικεύουμε τους αγώνες για την ανατροφή των παιδιών μας και τα αντιμετωπίζουμε με ενσυναίσθηση, πολύ συχνά θα ερχόμαστε σε σύγκρουση. Και υποστηρίζει ότι γι’ αυτό ακριβώς είναι σημαντική η έννοια του «δύο πράγματα είναι αλήθεια». «Κρατάω τα όριά μου και κάνω αυτό που θεωρώ σωστό και λέω στο παιδί πως αντιλαμβάνομαι ότι είναι αναστατωμένο. Πάντα λέω ότι τα συναισθήματα ενός παιδιού δεν υπαγορεύουν τα όρια ενός γονέα και τα όρια ενός γονέα δεν υπαγορεύουν τα συναισθήματα ενός παιδιού. Μπορούμε και οι δύο να σεβαστούμε τον εαυτό μας και την εμπειρία των παιδιών μας. Μπορούμε να κρατήσουμε τα όριά μας και να νιώθουμε καλά με τις αποφάσεις μας», λέει.
Η ευτυχία είναι αδύνατη
Ο στόχος δεν είναι να μεγαλώσουμε ευτυχισμένα παιδιά. Αυτό είναι αδύνατον, λέει. «Η ανθεκτικότητα και η αντοχή είναι πάνω από την ευτυχία. Όταν επικεντρωνόμαστε στην ευτυχία, βλέπουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα ως εχθρούς. Το παιδί μας είναι αναστατωμένο, προσπαθούμε να το κάνουμε ευτυχισμένο, το παιδί μας είναι απογοητευμένο, του δίνουμε μια διαφορετική λύση. Το παιδί μας είναι θυμωμένο, του δίνουμε το παιχνίδι για να χαρεί. Έτσι, όταν το παιδί είναι ενήλικας και νιώθει απογοητευμένος, λυπημένος ή ζηλεύει, αναζητά την ευτυχία αντί να ανέχεται τα οδυνηρά συναισθήματα, που είναι μέρος της ζωής. Να θυμίζετε στον εαυτό σας ότι αυτά είναι τα χρόνια που μαθαίνουν δεξιότητες αντιμετώπισης που θα χρησιμοποιήσουν αργότερα στη ζωή τους. Έτσι, όταν είναι αναστατωμένα, ζηλεύουν ή θυμώνουν, πρέπει να τους επιβεβαιώσουμε ότι είναι λογικό να νιώθουν έτσι. Αν θέλουν το παιχνίδι του αδελφού τους, τους εξηγούμε ότι είναι λογικό, αλλά δεν τους αγοράζουμε το ίδιο παιχνίδι», λέει. Το ίδιο αναφέρει και στο βιβλίο της. Αντί να προσπαθήσουμε να αποσπάσουμε την προσοχή του παιδιού που δεν βγήκε πρώτο στην κολύμβηση, λέγοντάς του ότι είναι καλός στα μαθηματικά, του επιβεβαιώνουμε ότι είναι δύσκολο και του μαθαίνουμε να διαχειριστεί την απογοήτευσή του.
→ Το βιβλίο της δρος Μπέκι Κένεντι, Good Inside κυκλοφορεί στα αγγλικά από τις εκδόσεις Harper Collins.
Βάλια Δημητρακοπούλου
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου