Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2025

Οικολογικός μισαναπηρισμός στην κοινωνία και το κίνημα για την κλιματική κρίση.

Ακολουθεί το κείμενο Eco-Ableism in Society and the Climate Movement της Elleonora Ali Uddman, ακτιβίστριας για το κλίμα και τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία από τη Σουηδία.

Κάντε σύντομα ντους, πετάξτε ό,τι είναι φτιαγμένο από πλαστικό, γίνετε vegan, σταματήστε να ταξιδεύετε με αυτοκίνητο. Αυτά ήταν όλα όσα άκουσα, όταν άρχισα να μαθαίνω για την οικολογική συνείδηση. Πέρασα πολύ χρόνο νιώθοντας τρομερές ενοχές που δεν μπορούσα να τα κάνω όλα αυτά, αλλά αυτό που δεν ήξερα ήταν ότι στην πραγματικότητα υποβάλλομαι σε οικολογικό μισαναπηρισμό.

Είμαι άτομο με αναπηρία και, η έναρξη της συμμετοχής μου στο κίνημα για το κλίμα, συνέπεσε με τη διάγνωσή μου με σύνδρομο Ehlers Danlos, μια γενετική διαταραχή του συνδετικού ιστού που προκαλεί χρόνιο πόνο και υπερκινητικότητα των αρθρώσεων.

Ο οικολογικός μισαναπηρισμός είναι μία από τις πολλές μορφές του μισαναπηρισμού: η διάκριση υπέρ των μη ανάπηρων ατόμων. Ένα παράδειγμα οικολογικού μισαναπηρισμού είναι η απαγόρευση του πλαστικού μιας χρήσης. Πολλά άτομα με αναπηρία βασίζονται σε πλαστικά για να κρατηθούν στη ζωή. Οι σωλήνες σίτισης, οι ρινικοί καθετήρες, οι μάσκες, οι ενδοφλέβιοι σωλήνες και οι σύριγγες είναι μερικά συνηθισμένα αντικείμενα εξοπλισμού που χρησιμοποιούνται από άτομα με αναπηρία καθημερινά. Δεν υπάρχει μόνο το στίγμα από τη χρήση ιατρικού εξοπλισμού από άτομα με χρόνιες ασθένειες, αλλά χειροτερεύει, καθώς προστίθεται και το αίσθημα της ενοχής ότι ο εξοπλισμός είναι πλαστικός, ακόμα κι αν εξαρτόμαστε από αυτόν για την επιβίωσή μας.

Η αναπηρία δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία. Όπως είπε η κωμικός και ηθοποιός Maysoon Zayid στην ομιλία της στο Ted, «Επίσης, πρέπει να σας πω ότι έχω 99 προβλήματα και η παράλυση είναι μόνο ένα από αυτά». Και είναι πραγματικά αλήθεια. Είναι τα πράγματα γύρω μας που μας δυσκολεύουν. Η ζωή μας δεν είναι τραγική, η καταπίεση όμως είναι.

Έχω παρατηρήσει ότι τα περισσότερα ακτιβιστικά κινήματα λένε ότι είναι συμπεριληπτικά, αλλά ξεχνούν να συμπεριλάβουν τα άτομα με αναπηρία στον ακτιβισμό τους. Τα ανάπηρα άτομα είναι παντού. Υπάρχουν μη λευκά άτομα με αναπηρία, ανάπηρα κουήρ άτομα, πολλά από τα οποία αποτελούν ένα μεγάλο και πολύτιμο μέρος του κινήματος για το κλίμα. Πολλοί ακτιβιστές είναι άτομα με αναπηρία, είτε πρόκειται για νευροαναπτυξιακές διαταραχές, ψυχικές ασθένειες είτε για σωματικές αναπηρίες.

Καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο να ευαισθητοποιήσει κανείς ταυτόχρονα για πολλά ζητήματα, αλλά το να συμπεριλάβεις τις δύο λέξεις «ανάπηρα άτομα» σε μια πρόταση σχετικά με το ποιος επηρεάζεται δυσανάλογα από την κλιματική κρίση δεν είναι δύσκολο και δεν απαιτεί καμία προηγούμενη γνώση σχετικά με τις αναπηρίες.

Διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους τα άτομα με αναπηρία μπορούν να επηρεαστούν ιδιαίτερα από την Κλιματική Κρίση είναι:
  • Αδυναμία μετακίνησης σε χώρους έκτακτης ανάγκης (Human Rights Watch)
  • Ανεπαρκής υγειονομική περίθαλψη (Human Rights Watch)
  • Ευαλωτότητα σε λοιμώξεις (UNEP)
  • Περιορισμένη πρόσβαση σε πληροφορίες (UNEP)
  • Κίνδυνο για την ασφάλεια των τροφίμων και του νερού (Human Rights Watch)

Όλα τα παραπάνω μπορεί να μας οδηγήσουν ακόμα και στον θάνατο. Άτομα με κάθε είδους ασθένειες είναι πιο πιθανό να χάσουν τη ζωή τους λόγω γεγονότων που προκαλούνται ή ενισχύονται από την κλιματική κρίση, όπως ακραία ζέστη, πυρκαγιές, ξηρασίες, πλημμύρες κ.λπ. Για παράδειγμα, τα άτομα με καρδιακές παθήσεις βιώνουν δυσανάλογο κίνδυνο για τη ζωή τους λόγω ακραίας ζέστης από ό,τι οι υγιείς άνθρωποι σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή.

Το γεγονός ότι πολλοί ακτιβιστές είναι επίσης άτομα με αναπηρία κάνει κοινότητες όπως το Fridays For Future πολύ πιο φιλόξενες. Αλλά, μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν ακτιβιστές με αναπηρία δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει μισαναπηρισμός- ακόμη και από τους ίδιους τους ανάπηρους ακτιβιστές. Από την εμπειρία μου, πολλοί αποδέχονται κοινές αναπηρίες, ειδικά εκείνες που είναι κοινές στην κοινότητά τους. Ωστόσο, οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν (αρνητικά) λέξεις όπως «τρελός», «τυφλός», «κωφός», «ναρκισσιστής», «ψυχοπαθής» και «τρελός».

Το να αποκαλείς έναν πολιτικό ναρκισσιστή επειδή επιτρέπει σε μια πετρελαϊκή εταιρεία να επεκτείνει τις δραστηριότητές της είναι μισαναπηρισμός. Όταν υποστηρίζουμε τη συμπερίληψη, δεν μπορούμε να αγνοούμε άτομα με διαταραχές προσωπικότητας ή άτομα για τα οποία γίνεται λιγότερο λόγος όταν αναφερόμαστε στις ψυχικές ασθένειες. Αυτό είναι ακριβώς το αντίθετο από το να είμαστε συμπεριληπτικοί. Ένα άλλο πράγμα που ξεχνάμε όταν μιλάμε για την Κλιματική Κρίση είναι το πώς επηρεάζονται τα άτομα με αναπηρία από αυτήν, ιδιαίτερα στις χώρες MAPA (Most Affected People and Areas). Ακόμα και εδώ στη Δύση, όπου ζω, τα ανάπηρα άτομα αρχίζουν να αισθάνονται τις επιπτώσεις της Κλιματικής Κρίσης. Σύμφωνα με μια σουηδική ανάλυση κινδύνου, οι Σουηδοί με καρδιακά προβλήματα, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, διαβήτη και ψυχικές ασθένειες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από ένα υγιές άτομο, όταν η θερμοκρασία ξεπεράσει τους 14 βαθμούς Κελσίου.

Η απαίτηση δικαιοσύνης για τα άτομα με αναπηρία είναι επίσης κάτι που όλοι μπορούν να κάνουν. Ο μισαναπηρισμός υπάρχει μόνο και μόνο επειδή το σύστημα το επιτρέπει. Όπως μπορείτε να δείτε στον χάρτη, μόνο λίγες χώρες έχουν εγγυημένη απασχόληση για τα άτομα με αναπηρία.

πηγή

Αν και ο μισαναπηρισμός είναι βαθιά ριζωμένος στην κοινωνία μας, είναι κάτι που μπορεί ένα άτομο να ξεμάθει, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο σημαντικό να τον εξαλείψουμε. Πολλά άτομα με αναπηρία πρέπει επίσης να ξεμάθουν τον μισαναπηρισμό, ειδικά τις μορφές στις οποίες δεν αποτελούν οι ίδιοι τους αποδέκτες. Τι μπορείτε λοιπόν να κάνετε; Λοιπόν, πρώτα απ 'όλα, ακούστε τα άτομα με αναπηρία. Δεύτερον, εκπαιδεύστε τον εαυτό σας ώστε να μπορείτε να καταγγέλλετε τις αδικίες.

Αρχικά, είναι σημαντικό να σταματήσετε να χρησιμοποιείτε τη γλώσσα του μισαναπηρισμού. Συνεχίστε να μαθαίνετε για την προσβασιμότητα πέρα ​​από τις ράμπες και τις θέσεις στάθμευσης. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να μάθετε και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να ξεκινήσετε.

Και θυμηθείτε, τίποτα για εμάς χωρίς εμάς!


Απόδοση

Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου