Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025

Βιβλιοπαρουσίαση: Deaf Utopia

Ο Νάιλ ΝτιΜάρκο, Κωφός τέταρτης γενιάς, έγινε γνωστός σε διεθνές επίπεδο με τη συμμετοχή και τη νίκη του αρχικά στο America’s Next Top Model (2015) και στη συνέχεια στο Dancing With The Stars (2016). Μοντέλο, ηθοποιός, παραγωγός, ακτιβιστής και συγγραφέας, ο ΝτιΜάρκο έχει πολλές ταυτότητες. Η κυρίαρχη ταυτότητά του, ωστόσο, είναι αυτή του Κωφού ατόμου. Και μέσα από αυτήν παρουσιάζει τη ζωή του στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του “Deaf Utopia” (2022).

“Welcome, reader.
When you crack open these pages, you enter my world: the Deaf World. It’s a world within the ordinary world that you know. The two worlds are not separate, but the Deaf world is distinct from the larger one” (Deaf Utopia, p. ix).

“The capital D is a choice. It's how I see myself, and how I want to be seen. It’s my preferred way of naming my identity” (Deaf Utopia, p. ix).

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος συγγραφής του βιβλίου. Ο ΝτιΜάρκο βιντεοσκόπησε την ιστορία του στην Αμερικάνικη Νοηματική Γλώσσα (ASL) και, στη συνέχεια, ο, επίσης Κωφός, φίλος και συνεργάτης του, Robert Siebert, τη μετέφρασε στη γραπτή αμερικανική γλώσσα. Η τελική μορφή προέκυψε με την απο κοινου επεξεργασία των κειμένων πηγής και στόχου, και την επιμέλεια για το περιεχόμενο και τον τρόπο έκφρασης. Σε αρκετά σημεία του βιβλίου υπάρχουν διαλογικά σημεία που αποδίδουν γραπτά την ASL (“ASL gloss”). Συνειδητά, ο ΝτιΜάρκο, επιλέγει να προκαλεί οπτικά και γλωσσικά το αναγνωστικό του κοινό, τόσο για να του υπενθυμίζει σε τακτά χρονικά διαστήματα ότι η πλειοψηφία των ατόμων που παρουσιάζονται στο βιβλίο είναι Κωφοί και επικοινωνούν χρησιμοποιώντας διαφορετική γλώσσα (σημ. νοηματική), όσο και για να τιμήσει την ταυτότητά του.

“You see, a fascinating thing sometimes happens when all explicit references to Deaf people are taken out of a story. Readers forget that the people are Deaf. We come across as ordinary people doing and experiencing both ordinary and extraordinary things- which is a beautiful truth. We are ordinary folks. The ASl gloss dialogue is an occasional tap on the shoulder and whispered hint: remember, these very ordinary folks happen to be Deaf.” (Deaf Utopia, p. xii).


“Είμαι ο Νάιλ ΝτιΜάρκο. Κάποτε ονειρευόμουν να γίνω καθηγητής μαθηματικών, αλλά η ζωή με οδήγησε σε διαφορετικά μονοπάτια. Κέρδισα τους τηλεοπτικούς διαγωνισμούς America’s Next Top Model και Dancing with the Stars, με διαφορά λιγότερου του μισού έτους μεταξύ τους. Διεκδίκησα τα αναπηρικά δικαιώματα σε συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών και υπήρξα κεντρικός ομιλητής στα πλαίσια της Εθνικής Καμπάνιας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Διοικώ ένα ίδρυμα και μία εταιρία παραγωγής.
Επίσης, είμαι Κωφός.”

Με αυτόν τον τρόπο, ο Ντι Μάρκο συστήνεται στους αναγνώστες του και ξεκινάει την αφήγηση της ιστορίας του. Κεντρικό ρόλο έχει, όπως είναι αναμενόμενο, η οικογένειά του. Κωφός τέταρτης γενιάς, με γονείς και αδέλφια, παππούδες, γιαγιάδες, θείους, θείες κλπ να μοιράζονται όχι μόνο τη γλώσσα, αλλά και τις δυσκολίες, ο ΝτιΜάρκο παρουσιάζει μέσα από παιδικές αναμνήσεις, αναφέρεται σε βασικά ζητήματα. Γλωσσική αποστέρηση, δυσκολίες στην εκπαίδευση, τρόπους επικοινωνίας σε μία εποχή που δεν υπήρχαν τα κινητά με τα γραπτά μηνύματα, διεκδικήσεις, αντιδράσεις, αποκλεισμό, θυμό, αλλά και τη σημασία, την αλληλεγγύη και τον πλούτο της κοινότητας των Κωφών.

“BEFORE-BEFORE PAST, YOU MAKE-PLAN, YOU STAY-WITH PLAN, he signed. There was no last-minute bailing, as people do via text message these days. Back then, if a plan was a set for Friday evening at a friend’s home, when Friday evening came, my grandpa and grandma went, period” (Deaf Utopia, p. 50).

Είναι ένα βιβλίο αυτοβιογραφικό που απευθύνεται κυρίως σε άτομα που δεν γνωρίζουν την Κοινότητα των Κωφών, αλλά και στα μέλη της, επιδιώκοντας να αποτελέσει (ακόμα ένα) πρότυπο για τα νεαρότερα μέλη της. Αναφορικά με την πρώτη ομάδα αναγνωστικού κοινού, ο DiMarco (και ο Siebert) περνάει, μέσα από την αφήγηση της παιδικής και νεανικής ηλικίας του και της οικογένειάς του, αποσπασματικά κάποια πολύ βασικά ιστορικά και περιγραφικά στοιχεία για την Κοινότητα των Κωφών, τη γλώσσα του (Αμερικάνικη Νοηματική Γλώσσα - ASL) και την κουλτούρα των Κωφών. Μερικές φορές, μάλιστα, δίνοντας την αίσθηση ότι διακόπτει την αφήγηση, εμβολίζοντας κείμενα διαφορετικού, πληροφοριακού ύφους. Τα μέλη της Κοινότητας των Κωφών αν αγνοήσουν τα αποσπάσματα αυτά, που είναι ιδιαίτερα πολλά, μπορούν να απολαύσουν την ιστορία ενός διάσημου μέλους της.

Το βιβλίο Deaf Utopia μπορεί να αντιμετωπιστεί ως ένα παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο το ανήκειν σε μία κοινότητα δημιουργεί και ενισχύει την αυτοπεποίθηση όσων ανήκουν σε περιθωριοποιημένες ομάδες.



Deaf Utopia: A Memoir and a Love Letter to a Way of Life
Nyle DiMarco with Robert Siebert
William Morrow (Harper CollinsPublishers)

Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου