Ο Νίκολας Μουνκμπαατάρ άρχισε να χρησιμοποιεί το ChatGPT λίγο μετά την κυκλοφορία του chatbot τεχνητής νοημοσύνης στα τέλη του 2022. Ήταν 14 ετών τότε και λέει: «Το χρησιμοποιούσα σχεδόν για τα πάντα, όπως για μαθηματικά προβλήματα».
Στην αρχή, ο Μουνκμπαατάρ, ο οποίος κατάγεται από το Σακραμέντο της Καλιφόρνια, το θεώρησε καταπληκτικό. Αλλά στη συνέχεια, λέει, άρχισε να βλέπει μειονεκτήματα: «Συνειδητοποίησα ότι απλώς μου έδινε μια απάντηση χωρίς να με βοηθάει να περάσω από την πραγματική διαδικασία της μάθησης».
Πολλά παιδιά και έφηβοι χρησιμοποιούν το ChatGPT και άλλα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης όπως το Claude ή το Google Gemini για τα πάντα, από την αντιμετώπιση των μαθηματικών στο σχολείο μέχρι μία κρίση ψυχικής υγείας, συχνά με ελάχιστη έως καθόλου καθοδήγηση από τους ενήλικες. Οι ειδικοί στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη παιδιών λένε ότι οι γονείς πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην κατανόηση αυτής της νέας τεχνολογίας.
«Είναι σημαντικό να κάνουμε συζητήσεις τώρα για το τι είναι ηθική, υπεύθυνη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης και πρέπει να συμμετέχουμε σε αυτό αν είμαστε γονείς», λέει ο Μαρκ Γουάτκινς, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Μισισιπή, ο οποίος ερευνά την Τεχνητή Νοημοσύνη και τον αντίκτυπό της στην εκπαίδευση.
Ενώ τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η τεχνολογία θα μπορούσε να ενισχύσει τη μάθηση των μαθητών εάν αναπτυχθεί σωστά, η συνεχιζόμενη έρευνα και οι ιστορίες για εφήβους που αυτοκτόνησαν αφού μίλησαν με chatbots Τεχνητής Νοημοσύνης υποδεικνύουν σημαντικούς κινδύνους για τους νεαρούς χρήστες.
Οι ειδικοί μοιράζονται συμβουλές για το πώς να μιλάμε στα παιδιά για την Τεχνητή Νοημοσύνη, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών οφελών και βλαβών της.
Ξεκινήστε τη συζήτηση νωρίς
Ξεκινήστε τη συζήτηση όταν τα παιδιά είναι στην ηλικία του δημοτικού σχολείου, λέει ο Γουάτκινς, πριν ανακαλύψουν την Τεχνητή Νοημοσύνη μέσω των φίλων τους στο σχολείο ή σε άλλους χώρους.
Για να δομηθούν αυτές οι συζητήσεις, ο Γουάτκινς προτείνει οι γονείς να αφιερώνουν χρόνο κάθε εβδομάδα για να μαθαίνουν οι ίδιοι για την Τεχνητή Νοημοσύνη και να δοκιμάζουν τα εργαλεία μόνοι τους. Αυτό μπορεί να γίνει ακούγοντας ένα podcast, διαβάζοντας ένα ενημερωτικό άρθρο ή με τον πειραματισμό με τις πλατφόρμες όπως το ChatGPT.
Για να εξηγήσετε πώς λειτουργεί η Τεχνητή Νοημοσύνη στα παιδιά σας, ο Γουάτκινς συνιστά να παίξετε το παιχνίδι Quick, Draw!. Οι παίκτες λαμβάνουν μια προτροπή σχεδίασης και το λογισμικό προσπαθεί να μαντέψει τι σχεδιάζετε αναγνωρίζοντας μοτίβα σε σκίτσα από χιλιάδες άλλους παίκτες.
Με αυτό το παιχνίδι μπορούμε να δείξουμε στα παιδιά ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι τόσο καλή όσο τα δεδομένα στα οποία έχει εκπαιδευτεί. Δηλαδή ότι μιμείται τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι γράφουν και δημιουργούν περιεχόμενο, αλλά δεν σκέφτεται ή κατανοεί τα πράγματα με τον τρόπο που το κάνουν οι άνθρωποι.
Χρησιμοποιήστε την Τεχνητή Νοημοσύνη μαζί
Καθώς η τεχνολογία εξακολουθεί να εξελίσσεται, οι γονείς συχνά μαθαίνουν γι' αυτήν μαζί με τα παιδιά τους. Η Γινγκ Ζου, επίκουρη καθηγήτρια στο Harvard Graduate School of Education, η οποία ερευνά την Τεχνητή Νοημοσύνη, λέει ότι οι γονείς μπορούν να αξιοποιήσουν το γεγονός ως ευκαιρία να το εξερευνήσουν μαζί.
Για παράδειγμα, την επόμενη φορά που το παιδί σας θα σας κάνει μια ερώτηση, πληκτρολογήστε την σε ένα chatbot τεχνητής νοημοσύνης και συζητήστε την απάντηση, λέει η Γινγκ Ζου. "Είναι χρήσιμο; Τι σας φάνηκε άσχημα; Πώς πιστεύετε ότι δημιουργήθηκε αυτή η απάντηση;"
Οι γονείς θα πρέπει επίσης να τονίσουν ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να κάνει λάθη. Η Γινγκ Ζου λέει ότι οι γονείς μπορούν να διδάξουν στα παιδιά να ελέγχουν τις πληροφορίες που παρέχουν τα chatbot τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιώντας άλλες πηγές.
Εξερευνήστε τις δυνατότητές της
Εάν το παιδί σας χρησιμοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη για βοήθεια με τις σχολικές εργασίες, να είστε ανοιχτόμυαλοι.
Έρευνες έχουν δείξει ότι ορισμένα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στη μάθηση. Η Γινγκ Ζου συνεργάστηκε με το PBS Kids για να σχεδιάσει διαδραστικές, ψηφιακές εκδόσεις δημοφιλών παιδικών εκπομπών με τεχνητή νοημοσύνη. Διαπίστωσε ότι τα παιδιά που παρακολούθησαν τις εκδόσεις τεχνητής νοημοσύνης ασχολήθηκαν περισσότερο και έμαθαν περισσότερα σε σύγκριση με τα παιδιά που παρακολούθησαν την παραδοσιακή εκδοχή της εκπομπής.
Εν τω μεταξύ, ο Μουνκμπαατάρ, ο έφηβος από το Σακραμέντο, λέει ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει αποτελέσει ένα χρήσιμο βοήθημα μάθησης και καινούργιων ιδεών— αρκεί να μην τη χρησιμοποιεί για να κάνει όλη τη δουλειά για αυτόν.
Τώρα, αν κολλήσει σε ένα δύσκολο μαθηματικό πρόβλημα, λέει ότι ρωτάει το ChatGPT: "Ποιο είναι το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνω όταν εξετάζω ένα πρόβλημα σαν αυτό; Πώς πρέπει να το σκεφτώ;"
Ο Μουνκμπαατάρ λέει επίσης ότι παρέχει τις σημειώσεις του μαθήματος στο ChatGPT και του ζητά να τον ρωτάει για το θέμα. "Βεβαιώνομαι ότι μου δίνει μόνο την ίδια την ερώτηση και όχι την ερώτηση και την απάντηση ταυτόχρονα."
Κατανοήστε τους κινδύνους
Δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς η παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη θα επηρεάσει την ανάπτυξη του παιδιού μακροπρόθεσμα, αλλά υπάρχουν ορισμένοι τρέχοντες κίνδυνοι.
Η Δρ. Ντάρια Τζόρτζεβιτς, καθηγήτρια στο Brainstorm: The Stanford Lab for Mental Health Innovation του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, συνεργάζεται με την ομάδα Common Sense Media για να μελετήσει πώς τα δημοφιλή μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης ανταποκρίνονται σε χρήστες που εμφανίζουν συμπτώματα ψυχιατρικών διαταραχών που επηρεάζουν τους εφήβους. Η έρευνα δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη, αλλά η Τζόρτζεβιτς μοιράστηκε ορισμένα από τα ευρήματά της με το NPR.
«Αυτό που διαπιστώσαμε ήταν ότι τα chatbot τεχνητής νοημοσύνης μπορούσαν να παρέχουν καλές γενικές πληροφορίες για την ψυχική υγεία, αλλά κατέδειξαν κενά στην αναγνώριση σοβαρών παθήσεων», λέει η Τζόρτζεβιτς.
Κατά καιρούς, αναφέρει, τα chatbot τεχνητής νοημοσύνης παρείχαν μη ασφαλείς απαντήσεις σε ερωτήσεις και δηλώσεις σχετικά με αυτοτραυματισμό, χρήση ουσιών, διαταραχές εικόνας σώματος ή διατροφικές διαταραχές και συμπεριφορές ανάληψης κινδύνου. Λέει ότι παρήγαγαν επίσης σεξουαλικά άσεμνο περιεχόμενο.
Το NPR επικοινώνησε με την OpenAI, την εταιρεία πίσω από το ChatGPT, σχετικά με αυτές τις ανησυχίες. Μας παρέπεμψαν σε μια πρόσφατη ανάρτηση στον ιστότοπο της εταιρείας που αναφέρει ότι η OpenAI «συνεχίζει να βελτιώνει τον τρόπο με τον οποίο τα μοντέλα μας αναγνωρίζουν και ανταποκρίνονται σε σημάδια ψυχικής και συναισθηματικής δυσφορίας και συνδέουν τους ανθρώπους με φροντίδα, καθοδηγούμενη από τη συμβολή των ειδικών».
Η ανάρτηση αναφέρει ότι το ChatGPT είναι επίσης εκπαιδευμένο να κατευθύνει χρήστες που εκφράζουν αυτοκτονικές προθέσεις σε επαγγελματική βοήθεια.
Τα προειδοποιητικά σημάδια ότι ένα παιδί περνάει πολύ χρόνο με την Τεχνητή Νοημοσύνη περιλαμβάνουν τον αυξημένο χρόνο που περνάει μόνο του με συσκευές ή μιλάει για ένα chatbot τεχνητής νοημοσύνης σαν να ήταν ένας πραγματικός φίλος.
«Αυτό είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι η συζήτηση για το ότι αυτά είναι εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης και όχι άνθρωποι πρέπει να καλλιεργηθεί ξανά», λέει η Τζόρτζεβιτς.
Θέστε λογικούς κανόνες στο σπίτι σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη
Μπορεί να αναρωτιέστε πώς να επιβάλετε αυτά τα όρια στο σπίτι. Οι ειδικοί μοιράζονται τις συμβουλές τους.
Συντάξτε τους κανόνες της Τεχνητής Νοημοσύνης μαζί με τα παιδιά σας, λέει η Τζόρτζεβιτς. Προσδιορίστε μαζί ασφαλείς χρήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης - όπως για βοήθεια με τις σχολικές εργασίες υπό την επίβλεψη ενός γονέα ή ως δημιουργική διέξοδο - και περιορίστε τον χρόνο που τη χρησιμοποιεί το παιδί σας. Επίσης, ελέγχετε τακτικά πώς η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης κάνει το παιδί σας να νιώθει.
Μην απαγορεύετε στα παιδιά σας να χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη - αλλά θέστε όρια. «Οι απαγορεύσεις γενικά δεν λειτουργούν, ειδικά με τους εφήβους», λέει ο Γουάτκινς. «Αυτό που λειτουργεί είναι να συζητάμε μαζί τους, να θέτουμε σαφείς οδηγίες γύρω από τις κατασταάσεις και να κατανοούμε τα «πρέπει» και τα «μη». Οι γονείς θα πρέπει να αισθάνονται ότι είναι ενδυναμωμένοι ώστε να απαγορεύουν τις επικίνδυνες χρήσεις, όπως αν ένα παιδί βλάπτει τον εαυτό του και ένα chatbot τεχνητής νοημοσύνης ενθαρρύνει τη συμπεριφορά, λέει η Τζόρτζεβιτς.
Αφιερώστε χρόνο στην πραγματική ζωή. Δώστε προτεραιότητα στον χρόνο που περνάτε έξω με πραγματικούς ανθρώπους, μακριά από συσκευές, τονίζει η Τζόρτζεβιτς. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ένταξη σε μια αθλητική ομάδα και τον προγραμματισμό τακτικών οικογενειακών δραστηριοτήτων.
Να είστε σίγουροι ότι οι συζητήσεις σας θα κάνουν τη διαφορά. Όσο απαισιόδοξοι κι αν αισθάνονται οι γονείς με την Τεχνητή Νοημοσύνη, ο Γουάτκινς τονίζει ότι ο χρόνος που αφιερώνουν για να μιλήσουν με τα παιδιά μπορεί να έχει πραγματικό αντίκτυπο: «Δεν θα θυμούνται μια διαφήμιση από ένα chatbot τεχνητής νοημοσύνης. Θα θυμούνται μια συζήτηση που είχατε μαζί τους. Και αυτό σας δίνει πολλή ελευθερία δράσης και πολλή δύναμη».
Απόδοση του άρθρου Why parents need to talk to their teens about AI — and how to start the conversation
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια

Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου