Σχηματο-ποιήματα δημιουργούν μαθητές της Θεσσαλονίκης

Οι μαθητές της ε’ τάξης του δημοτικού σχολείου Θέρμης δημιουργούν τα δικά τους σχέδια με λέξεις! Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα μάθημα λογοτεχνίας που επιμελείται η θεσσαλονικιά λογοτέχνης - ποιήτρια Μελίτα Τόκα-Καραχάλιου (φωτ.) και παρουσιάζει σε σχολεία όλης της Ελλάδας.

“Οι μικροί χτιστάδες είναι ένα ποίημα που δουλέψαμε με παιδιά δημοτικού. Η συμμετοχή των παιδιών στη δημιουργία των σχηματοποιημάτων είναι εντυπωσιακή. Τα σχηματοποιήματα είναι μια μορφή ποιητικής έκφρασης, στην οποία η ιδέα της ποίησης εκφράζεται μέσα από το σχήμα που έχει ο γραπτός λόγος. Πρόκειται για μια πρωτότυπη δουλειά και η συμμετοχή των παιδιών σε αυτήν αυξάνει σημαντικά τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους”, εξηγεί η κ. Καραχάλιου.

Εδώ και μία δεκαετία η κ. Καραχάλιου έχει οργανώσει πιλοτικά προγράμματα δημιουργίας σχηματοποιημάτων σε ολόκληρη την Ελλάδα. “Πηγαίνω όπου με καλέσουν αφιλοκερδώς. Έχω παρουσιάσει αυτή τη δουλειά στο Φίλυρο, στη Νεάπολη, σε σχολεία της Αλεξανδρούπολης, αλλά και σε πειραματικά σχολεία στην Αττική. Το πρόγραμμα χωρίζεται σε διαφορετικά μέρη. Αρχικά κάνουμε μια παρουσίαση των σχηματοποιημάτων, εξηγούμε δηλαδή τι είναι και πώς δημιουργούνται. Στη συνέχεια ξεκινά ένα παιχνίδι με τις λέξεις. Με αφορμή κάποιες λέξεις-κλειδιά τα παιδιά δημιουργούν τα δικά τους ποιήματα, τα οποία στο τρίτο μέρος του προγράμματος καλούνται να εικονοποιήσουν. Το πρόγραμμα προσαρμόζεται ανάλογα με την εκπαιδευτική βαθμίδα και την ηλικία”, εξηγεί η κ. Καραχάλιου.

Τα άγνωστα ελληνικά σχηματοποιήματα
Η σχηματική ποίηση, το ιδεόγραμμα, έχει σχέση με το σύστημα γραφής που χρησιμοποιούσαν διάφοροι αρχαίοι λαοί, όπως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι που χρησιμοποιούσαν τα ιερογλυφικά ή οι λαοί της Μεσοποταμίας.

Στην αρχαία Ελλάδα τα πρώτα ελληνικά σχηματοποιήματα τα συναντούμε στην Παλατινή Ανθολογία και οι αρχαίοι ποιητές και επιγραμματογράφοι τα ονόμαζαν “τεχνοπαίγνια”.

Σχηματοποιήματα έχουν γράψει σημαντικότατοι έλληνες ποιητές, όπως ο Σεφέρης, ο Ελύτης και πιο σύγχρονοι, όπως ο Τηλέμαχος Χυτήρης.

Η ποιήτρια Μελίτα Τόκα-Καραχάλιου έχει ασχοληθεί με την έρευνα και την καταγραφή των ελληνικών και ξένων σχηματοποιημάτων στο βιβλίο της “Από τον Θεόκριτο στο λογογράφημα”.

Πηγή: Μακεδονία