Πριν από μερικές εκατοντάδες χρόνια, συγγραφείς παραμυθιών όπως οι αδελφοί Γκριμ, ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και ο Σαρλ Περώ βοήθησαν να μπουν μαγικές ιστορίες με πριγκίπισσες, κακούς ογκόλιθους, σκοτεινά δάση, παράξενα ξόρκια και ματαιωμένη αγάπη στα παραμύθια -και στα κρεβάτια των παιδιών, παντού. Πόσο παλιά όμως είναι τα παραμύθια που μετέγραψαν; Μια μελέτη δείχνει ότι η προέλευσή τους ανάγεται στην προϊστορία.
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Royal Society Open Science, ένας λαογράφος και ένας ανθρωπολόγος λένε ότι ιστορίες όπως ο Τζακ και η φασολιά είναι πολύ παλαιότερες από ό,τι αρχικά πιστεύαμε.
Αντί να χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1500, οι ερευνητές λένε ότι ορισμένες από αυτές τις κλασικές ιστορίες έχουν ηλικία 4.000 και 5.000 ετών αντίστοιχα. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες εικασίες ότι οι συλλέκτες ιστοριών όπως οι αδελφοί Γκριμ μετέδιδαν ιστορίες που είχαν ηλικία μόλις μερικών εκατοντάδων ετών.
Αποδεικνύεται ότι είναι αρκετά δύσκολο να καταλάβουμε πόσο παλιά είναι τα παραμύθια χρησιμοποιώντας απλά ιστορικά δεδομένα. Δεδομένου ότι τα παραμύθια μεταδίδονταν προφορικά, μπορεί να είναι σχεδόν αδύνατο να ξετυλιχτούν χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή εργαλειοθήκη ενός ιστορικού ή ανθρωπολόγου. Έτσι, η ομάδα δανείστηκε από τη βιολογία, αντ' αυτού, χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ονομάζεται φυλογενετική ανάλυση.
Συνήθως, η φυλογενετική ανάλυση χρησιμοποιείται για να δείξει πώς εξελίχθηκαν οι οργανισμοί. Σε αυτή την περίπτωση, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν στρατηγικές που δημιούργησαν οι εξελικτικοί βιολόγοι για να εντοπίσουν τις ρίζες των 275 παραμυθιών μέσα από πολύπλοκα δέντρα γλώσσας, πληθυσμού και πολιτισμού.
Χρησιμοποιώντας την ταξινόμηση Aarne-Thompson-Uther των λαϊκών παραμυθιών, ένα είδος υπερ-δείκτη που χωρίζει τα παραμύθια σε ομάδες όπως "η πεισματάρα σύζυγος μαθαίνει να υπακούει" και "η σύμπραξη μεταξύ ανθρώπου και δράκου", η ομάδα παρακολούθησε την παρουσία των παραμυθιών σε 50 πληθυσμούς που μιλούν ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Κατάφεραν να βρουν τους προγόνους 76 παραμυθιών, παρακολουθώντας τα προς τα πίσω χρησιμοποιώντας γλωσσικά γενεαλογικά δέντρα.
Καθώς παρακολουθούσαν, βρήκαν ενδείξεις ότι ορισμένα παραμύθια βασίζονταν στην πραγματικότητα σε άλλες ιστορίες. Περισσότερο από το ένα τέταρτο των ιστοριών αποδείχθηκε ότι είχαν αρχαίες ρίζες - ο Τζακ και η φασολιά εντοπίστηκε στη διάσπαση μεταξύ των δυτικών και ανατολικών ινδοευρωπαϊκών γλωσσών πριν από περισσότερα από 5.000 χρόνια και ένα παραμύθι που ονομάζεται Ο Σμιθ και ο Διάβολος φαίνεται να είναι ηλικίας άνω των 6.000 ετών.
Τα ευρήματα ενδέχεται να επιβεβαιώσουν τη θεωρία του συγγραφέα παραμυθιών Βίλχελμ Γκριμ, που θεωρούσε ότι όλοι οι ινδοευρωπαϊκοί πολιτισμοί μοιράζονταν κοινά παραμύθια. Αλλά δεν είναι όλοι σίγουροι ότι η μελέτη αποδεικνύει ότι τα παραμύθια είναι τόσο παλιά. Όπως γράφει ο Chris Samorayγια το Science News, άλλοι λαογράφοι βρίσκουν λάθη στην επιμονή της μελέτης ότι ο Σμιθ και ο Διάβολος χρονολογείται από την Εποχή του Χαλκού -μια εποχή πριν από την ύπαρξη της λέξης "μεταλλουργός".
Μήπως είναι μετρημένες οι μέρες που χρησιμοποιούμε ιστορικά αρχεία και γραπτά στοιχεία για να μάθουμε περισσότερα για την προφορική ιστορία ενός πολιτισμού; Αποκλείεται, λέει η ερευνητική ομάδα. "Φυσικά, αυτό δεν μειώνει την αξία της ανασκαφής του λογοτεχνικού αρχείου για στοιχεία σχετικά με την προέλευση και την ανάπτυξη των προφορικών παραμυθιών", γράφουν και σημαίνει ότι οι ερευνητές θα συνεχίσουν να αναζητούν την προέλευση των παραμυθιών και στα βιβλία.
Πηγή: LIFO
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου