Τα ψυχοπαθητικά παιδιά

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των παιδιών με τέτοιου είδους προσωπικότητα

Αδυνατούν να ενεργούν με βάση τη χρονική διαδοχή των γεγονότων, αφού δεν μπορούν να συνδέσουν τις πράξεις με τις συνέπειές τους, κάτι που τα εμποδίζει να διδάσκονται από τα σφάλματά τους

Η ΕΠΙΔΟΚΙΜΑΣΙΑ δεν λειτουργεί ως αμοιβή, ενώ η αποδοκιμασία δεν συνιστά ποινή

Ένα παιδί που χαρακτηρίζεται ως ψυχοπαθητικό είναι ένα παιδί που δεν νιώθει ενοχή ή θλίψη μετά από μια άσκοπη πράξη. Χαρακτηρίζεται από αμοραλισμό και αναξιοπιστία. Καταφεύγει συχνά σε ψευδείς δηλώσεις, ενώ μπορεί να κλέβει. Ζει με ανευθυνότητα, ενώ δεν του αρέσει να σχεδιάζει μακροπρόθεσμους στόχους.

Εμφανίζει ένα επικίνδυνο αντικομφορμισμό, ενώ αφήνεται ανεξέλεγκτα στις παρορμήσεις του. Το πιο σημαντικό διακριτικό γνώρισμα της προσωπικότητας ενός ψυχοπαθητικού παιδιού είναι η απουσία συναισθηματικότητας, δεν έχει ενσυναισθητικές ικανότητες, ενώ δεν νιώθει την ανάγκη να διατηρεί καλές σχέσεις με τους άλλους. Η επιδοκιμασία δεν λειτουργεί ως αμοιβή, ενώ η αποδοκιμασία δεν συνιστά ποινή. Παρουσιάζεται ως ανίκανος να νιώσει για τους άλλους στοργή ενώ αδιαφορεί παντελώς για τη γνώμη των άλλων.

Απ’ την αδιαφορία στη βία

Το εξελικτικό και σχολικό ιστορικό του ψυχοπαθητικού παιδιού περιέχει διάφορα αρνητικά στοιχεία όπως: Ελλιπή φοίτηση στο σχολείο, άσκοπη περιπλάνηση, σαδιστική συμπεριφορά, χρήση βίας και ασταθή/χαμηλή σχολική επίδοση. Σε σχέση με τους άλλους εμφανίζει μια στάση αδιαφορίας για την επιδοκιμασία των μεγάλων, μια κατάφωρη αγνόηση των μεγάλων που οδηγεί στον δρόμο της αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Στην προσπάθειά του να πραγματώσει τη φιλοδοξία του δεν αρκείται στις κοινωνικά θεμιτές ευκαιρίες που του προσφέρονται, αλλά κυριαρχεί με φοβέρες και καταφανή σκληρότητα.

Ακόμη εκμεταλλεύεται την εμπιστοσύνη που του δείχνουν οι άλλοι για να κλέψει αντικείμενα με θαυμαστή επιδεξιότητα. Είναι εύστροφος ψεύτης γιατί δεν νιώθει καμία ενοχή για να προδίδεται. Αυτά τα στοιχεία γίνονται αντιληπτά από τους συνομηλίκους του, οι οποίοι τον χαρακτηρίζουν ως άτομο δίχως αξιοπρέπεια, γι’ αυτό στο τέλος μένει μόνος. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ψυχοπαθητικό παιδί χαρακτηρίζεται από ανακολουθία στη συμπεριφορά. Η ανακολουθία αυτή περιγράφεται ως αδυναμία να ενεργεί με βάση τη χρονική διαδοχή των γεγονότων, αφού το παιδί δεν μπορεί να συνδέσει τις πράξεις με τις συνέπειές τους, κάτι που τον εμποδίζει να διδάσκεται από τα σφάλματά του.

Οργανική διαταραχή

Δεν υπάρχει μια γενικά αποδεκτή επιστημονική ερμηνεία για να εξηγηθεί γιατί ένα ψυχοπαθητικό άτομο φέρεται με τον τρόπο που φέρεται. Ο Eysenck αναφέρει ότι το ψυχοπαθητικό άτομο είναι ένα εξωστρεφές άτομο, με πλούσιο ιστορικό αντικοινωνικών πράξεων. Κατά τον Eysenck, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ψυχοπαθητικής προσωπικότητας οφείλονται σε υπερβολική αναστολή της λειτουργίας κάποιων κέντρων του εγκεφαλικού φλοιού, κάτι που επηρεάζει τη μαθησιακή ικανότητα αλλά και την έννοια του σχηματισμού συνεξαρτήσεων μεταξύ ερεθισμάτων και αντιδράσεων. Αυτή η οργανική διαταραχή θα μπορούσε να προκαλέσει ελλειμματική κοινωνικοποίηση αν αποδεχθούμε ότι η κοινωνικότητα είναι συνυφασμένη με την εξαρτημένη μάθηση.

Η έρευνα κατέδειξε και εντόπισε στοιχεία που επιβεβαιώνουν την άποψη ότι η ένταση του άγχους στο ψυχοπαθητικό άτομο δεν αρχίζει να υψώνεται στον ίδιο ρυθμό όσο στα φυσιολογικά άτομα. Η αύξηση της έντασης του προληπτικού άγχους στα ψυχοπαθητικά άτομα είναι βραδεία. Σύμφωνα με αυτά τα ερευνητικά αποτελέσματα, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η ψυχοπαθητικότητα ενέχει στην πλειονότητα ιδιοσυστασιακό-οργανικό υπόστρωμα.

Αιτιολογικά σχήματα

Άλλοι ερευνητές κάνουν λόγο για αιτιολογικά σχήματα που οδηγούν στην ψυχοπαθητική συμπεριφορά όπως η περιφρονητική παρατεταμένη απόρριψη του παιδιού, η εγκεφαλική βλάβη στην περιοχή του υποθαλάμου. Το παιδί που μεγαλώνει σε οικογενειακό περιβάλλον όπου είναι ανεπιθύμητο και παραμελημένο, όπου ποτέ δεν έμαθε να δίνει, να αγαπά, να μοιράζεται και δεν ένιωσε στοργή, μειονεκτεί. Η συμπεριφορά του μπορεί να γίνει αυτο-αναιρετική. Στο απορριπτικό οικογενειακό περιβάλλον λείπει το βασικό συστατικό δόμησης: η αγάπη. Το παιδί δεν αγαπά τους γονείς του ούτε αυτοί το αγαπούν, ζουν μέσα σε κατ’ ευφημισμόν αγάπη ή ψευδοαγάπη, με αποτέλεσμα να μη συμβαίνει κάποια ψυχολογική ταύτιση του παιδιού με τον γονέα του. Το παιδί που δέχθηκε απόρριψη θα δώσει στα δικά του παιδιά ό,τι πήρε από τους γονείς του.

Επισυμβαίνει δηλαδή μια γενεαλογική αλληλουχία συμπεριφορών.

Δυστυχώς, η διάγνωση «ψυχοπαθητικός» ενέχει τη βαρύτερη ηθική καταδίκη και την πιο ηττοπαθή απαισιόδοξη θεραπευτική πρόβλεψη. Για να θεραπευθεί η «ψυχοπαθητικότητα», χρειάζεται ισχυρή θέληση και άψογη συνεργασία ειδικών-ασθενούς.

ΑΡΙΣΤΟΝΙΚΗ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ

MA, Msc, pgp Ψυχολόγος, Εξελικτικής - Σχολικής κατεύθυνσης

Πηγή: Σημερινή