"Όταν τα νευροτυπικά άτομα λένε ότι "έχω ΔΕΠΥ", διαιωνίζουν ένα στερεότυπο - όχι μόνο για το τι είναι η ΔΕΠΥ (π.χ. δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε), αλλά και για το πώς εκδηλώνεται (π.χ. ξεχνάμε τα πορτοφόλια και απομακρυνόμαστε κατά τη διάρκεια των συναντήσεων)"
"Έχω διάσπαση", λένε μερικοί. "Δεν μπορώ να συγκεντρωθώ σήμερα".
"Κοίτα, ένας σκίουρος!"
"Όλοι δεν έχουν διάσπαση στις μέρες μας;"
Πιθανόν να έχετε ακούσει σχόλια όπως αυτά. Εγώ τα έχω ακούσει. Και αν τα έχετε ακούσει αρκετά, ίσως τα έχετε εσωτερικεύσει όπως εγώ.
Έχω πραγματικά ΔΕΠΥ; Το έχω αναρωτηθεί αυτό περισσότερες από μία φορές (έχω σίγουρα ΔΕΠΥ). Ίσως διστάζετε να μοιραστείτε τη διάγνωσή σας με τους άλλους, επειδή, όπως συνέβη σε έναν πρόσφατο διαγωνιζόμενο στο The Bachelor, μπορεί να σας ακούσουν, να κουνήσουν το κεφάλι τους και μετά να πουν, πίσω από την πλάτη σας, "ΔΕΠΥ και αηδίες". Ίσως έχετε εσωτερικεύσει ντροπή για τη διαταραχή σας, αφού είστε τόσο αφηρημένοι που - κοιτάξτε! Ένας σκίουρος!
Ίσως όταν αναφέρατε σε κάποιο άτομο τη διάγνωσή σας, αυτό γέλασε και υπονόησε ότι λάβατε τη διάγνωση μόνο και μόνο για να πάρετε αμφεταμίνες. Εσείς βέβαια κοκκινήσατε ολόκληρη επειδή χρειάζεστε αυτό το φάρμακο και οι άνθρωποι συμπεριφέρονται σαν να έχετε βρει ένα νόμιμο παραθυράκι για να κάνετε χρήση ναρκωτικών. Αν σπουδάζετε, ίσως κάποιος να έχει προσφερθεί να αγοράσει τα χάπια σας. Και όταν είπατε "Όχι", σας κοίταξαν με γουρλωμένα μάτια.
Αυτές οι προσβολές και οι παρεξηγήσεις πλήττουν πραγματικά την αυτοεκτίμησή μας. Ενώ πολλοί από εμάς με ΔΕΠΥ είμαστε ανοιχτοί σχετικά με τη διαταραχή μας, κάποιοι από εμάς φοβόμαστε να μιλήσουμε - ανησυχούμε για τις προοπτικές μας στη δουλειά (ή ακόμη και για τις προοπτικές των σχέσεων) και αισθανόμαστε ακόμη ότι αν απλώς προσπαθούσαμε περισσότερο, ίσως να μην "συμπεριφερόμασταν τόσο ΔΕΠΥ". Αυτές οι φωνές, και οι μύθοι που διαιωνίζονται, γίνονται απόηχοι των μακρινών δασκάλων μας και των απογοητευμένων γονιών μας που αποκαλύπτουν όλες τις πιο τρυφερές ανασφάλειές μας.
#1 Μύθος για τη ΔΕΠΥ: Τα νευροτυπικά άτομα είναι μερικές φορές "τόσο ΔΕΠΥ"
Όχι, δεν έχετε το ελεύθερο δικαίωμα να ισχυριστείτε μια κατάσταση. (Εξάλλου, δεν θα λέγατε ότι "έχετε μια διαβητική στιγμή.") Ωστόσο, τα νευροτυπικά άτομα "διεκδικούν" τη ΔΕΠΥ όλη την ώρα, παρεξηγώντας και ελαχιστοποιώντας τις πραγματικές δικές μας δυσκολίες. Η ΔΕΠΥ είναι κάτι πολύ περισσότερο από το "ξέχασα την τσάντα μου σήμερα το πρωί" ή "αποσυντονίζομαι κατά τη διάρκεια βαρετών συναντήσεων".
Όταν τα νευροτυπικά άτομα παραπονιούνται ότι είναι "τόσο ΔΕΠΥ", διαιωνίζουν ένα στερεότυπο - όχι μόνο για το τι σημαίνει να έχεις ΔΕΠΥ (δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε), αλλά και για το εύρος των δυσκολιών (ξεχνάμε πορτοφόλια και αφαιρούμαστε κατά τη διάρκεια συσκέψεων). Παραβλέπουν τόσο μεγάλο μέρος της διάγνωσής μας, από τη δυσφορία ευαισθησίας απόρριψης έως την “υπερεστίαση (“hyperfocus”)” και από την παράλυση της υπερανάλυσης μέχρι την χρονική τύφλωση. Τα στερεότυπα επίσης προσπερνούν τις κοινωνικές μας δυσκολίες και το άγχος.
#2 Μύθος για τη ΔΕΠΥ: Είναι πάντα η διάσπαση
Αντί για τις προαναφερθέντες σύνθετες δυσκολίες, η διαταραχή μας περιορίζεται σε μια κατάσταση: Ήπια και ξαφνική απόσπαση της προσοχής. "Έχω μια στιγμή διάσπασης", θα μπορούσε να πει ένα νευροτυπικό άτομο. Αλήθεια; Δοκιμάστε να έχετε μια ζωή με ΔΕΠΥ. Είναι πολύ διαφορετική από μια στιγμή "Κοίτα! Ένας σκίουρος!" (Γιατί είναι πάντα ένας σκίουρος και ποτέ, ας πούμε, μια πεταλούδα, ένας επιστάτης ή ένα εμπορικό τρένο;).
Μακάρι η ΔΕΠΥ μου να προκαλούσε μόνο ήπια και ξαφνική απόσπαση της προσοχής. Η ζωή θα ήταν πολύ πιο εύκολη. Δεν θα σπαταλούσα τον χρόνο μου στο Instagram. Δεν θα ένιωθα τόσο έντονα ότι χάνω χρόνο. Δεν θα έκλαιγα όταν ο σύζυγός μου, μου αναφέρει ότι ‘θα βγάλω εγώ τα σκουπίδια’, επειδή έχω ευαισθησία απόρριψης και νομίζω εγώ ότι εννοεί ότι έπρεπε να είχα ήδη βγάλει εγώ τα σκουπίδια- (γιατί δεν τα είχα βγάλει τα σκουπίδια)- και να καταλήγω να πιστεύω ότι είμαι ένα απαίσιο άτομο που δεν μπορεί να κρατήσει ένα σπίτι καθαρό.
Αλλά, όχι, αυτά τα φαλτσαριστά σχόλια υποβαθμίζουν τη ΔΕΠΥ σε ξαφνική, παιδαριώδη αφηρημάδα. Δεν είναι περίεργο που όλοι υποβαθμίζουν τη διαταραχή μας; Πιστεύουν πραγματικά ότι παίρνουμε φάρμακα για να το σταματήσουμε αυτό;
#3 Μύθος: Όλοι έχουν ΔΕΠΥ αυτές τις μέρες
Τώρα που όλο και περισσότεροι άνθρωποι (ιδίως γυναίκες) λαμβάνουν ακριβείς διαγνώσεις, το ακούω συχνά αυτό. "Θεέ μου, όλοι λένε ότι έχουν ΔΕΠΥ. Ξέρετε ότι αυτά τα παιδιά στο σχολείο το κάνουν μόνο για να κερδίσουν επιπλέον χρόνο στις εξετάσεις;", μου λένε οι άνθρωποι.
Γιατί οι άνθρωποι να ισχυρίζονται ψευδώς ότι έχουν ΔΕΠΥ; Είναι μόδα ή κουλ να έχεις μια διάγνωση που κάνει τους ανθρώπους να εκτοξεύουν επίθετα όπως "ούφο", "τσίτα" και "υπερβολικός";
Ναι, αυτό είναι λογικό.
#4 Μύθος: Η ΔΕΠΥ είναι "θέμα μικρών παιδιών"
Αυτό το θέμα συζητήθηκε και στο The Bachelor. Είναι εξαιρετικά επιβλαβές για τους ενήλικες που έχουν τελικά διαγνωστεί να τους ακυρώνουν την ιατρική τους κατάσταση. Έχουμε περάσει μια ολόκληρη ζωή -ιδιαίτερα οι γυναίκες που διαγνωστήκαμε αργά- να μας λένε ότι είμαστε τεμπέλες, τρελές που μιλάμε πολύ, και ότι απλά πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο.
Ο σύζυγός μου και εγώ, που διαγνωστήκαμε και οι δύο σε προχωρημένη ηλικία, κάποτε είχαμε μια σπαρακτική συζήτηση συγκρίνοντας τις παρεξηγήσεις των δασκάλων μας. "Αν προσπαθούσες περισσότερο, θα ήσουν στην κορυφή της τάξης σου", έλεγαν. "Γιατί συνεχίζεις να κάνεις απρόσεκτα λάθη; Πρέπει να ελέγχεις τη δουλειά σου".
Λέγοντας ότι πρόκειται για διαταραχή ενός μικρού παιδιού, ακυρώνεται όλος αυτός ο πόνος.
Οι μαθητές του συζύγου μου παίζουν ένα παιχνίδι: Κάνουν μια ερώτηση που δεν έχει καμία σχέση με το μάθημα και βλέπουν πόσο χρόνο μπορούν να σπαταλήσουν. Γνωρίζουν ότι η ΔΕΠΥ του συζύγου μου, για την οποία μιλάει ανοιχτά, μπορεί να οδηγήσει σε μια 10λεπτη παράκαμψη σε ένα άκυρο θέμα όπως αρχαία κεφαλόποδα.
Πριν από τη διάγνωση, ξεχνούσα συνεχώς ότι έπρεπε να δώσω στα παιδιά μου μεσημεριανό γεύμα και μέχρι να πουν ότι πεινούσαν, ήταν δυστυχισμένα, θυμωμένα και χάλια. Είμαστε ενήλικες. Έχουμε ΔΕΠΥ.
Και είναι οδυνηρό για τα παιδιά όταν οι άνθρωποι υποθέτουν ότι "θα το ξεπεράσουν". Αν και μπορεί να φαίνεται ότι το κάνουν, η πραγματικότητα είναι ότι οι προκλήσεις απλώς πληθαίνουν με τον χρόνο και την ηλικία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστες συζητήσεις. Όταν κάποτε ανέφερα ότι ο γιος μου έπαιρνε μεθυλφαινιδάτη, ένα μέλος της οικογένειας ρώτησε: "Λοιπόν, για πόσο καιρό θα πρέπει να το παίρνει αυτό;".
"Ίσως για το υπόλοιπο της ζωής του", είπα.
Μου έριξε ένα βλέμμα που έλεγε ότι σαφώς δεν έπαιρνα σωστές ιατρικές αποφάσεις για τα παιδιά μου.
Οι ενήλικες με ΔΕΠΥ έχουμε αντιμετωπίσει αρκετή κριτική και στιγματισμό στη ζωή μας. Δεν χρειαζόμαστε άλλο. Την επόμενη φορά που κάποιος θα κάνει ένα αστείο με σκίουρο, μην χαμογελάσετε αμήχανα. Αντ' αυτού, απαντήστε με ευγενικό τρόπο. Η ΔΕΠΥ είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να ξεχνάτε τα πορτοφόλια ή το να είστε αφηρημένοι. Και οι άνθρωποι πρέπει να το γνωρίζουν.
Απόδοση/Μετάφραση: Ομάδα Εθελοντών - Φοιτητών ADHD Hellas
Πηγή: ADHD Hellas
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου