Για τους περισσότερους οι καλοκαιρινές διακοπές είναι μια εποχή ανεμελιάς, ξεκούρασης και ελευθερίας. Για πολλούς ανάπηρους ανθρώπους, ωστόσο, συχνά μπορεί να συνοδεύονται από άγχος, προγραμματισμό μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια και μια διαρκή αβεβαιότητα. Θα υπάρχει ασανσέρ στο πλοίο για να μπορέσουν να επιβιβαστούν; Θα υπάρχουν ράμπες στο ξενοδοχείο ή το εκάστοτε κατάλυμα; Θα υπάρχουν sea tracks στις παραλίες και προσβασιμότητα στα μαγαζιά; Πώς θα γίνονται οι μετακινήσεις στο νησί;
Η Ελλάδα προβάλλεται διεθνώς ως ένας εξιδανικευμένος καλοκαιρινός προορισμός. Όμως αυτό δεν ισχύει για κάποιον χρήστη αμαξιδίου, ή κάποιο άτομο τυφλό ή με κινητικές βλάβες, αφού από τις παραλίες μέχρι τα μέσα μεταφοράς, τους χώρους διαμονής και τις βασικές υποδομές, δεν υπάρχει παντού προσβασιμότητα, όπως θα έπρεπε. Τα εμπόδια μπορεί να μην είναι πάντα φυσικά, πολλές φορές έχουν να κάνουν και με τη νοοτροπία ή την αδιαφορία.
Το δικαίωμα στις διακοπές δεν είναι πολυτέλεια. Είναι μια ανάγκη που τους αφορά όλους. Κι όμως για τους ανάπηρους ανθρώπους, το να ζήσουν το ελληνικό καλοκαίρι με αξιοπρέπεια και ασφάλεια μπορεί να μην είναι πάντα εφικτό.
Ο Σπύρος Νταντανίδης από τους Cool Crips, μίλησε στο Reader για τα δικά του καλοκαίρια:
«Συνήθως κάνω διακοπές στην Ελλάδα. Μέχρι πρόπερσι παραθέριζα οικογενειακά και με φίλους σε ένα camping στη Θράκη, το οποίο πλέον ιδιωτικοποιήθηκε οπότε έχει αλλάξει η συνθήκη και δεν πηγαίνω σταθερά σε κάποια περιοχή.
Αρχικά όταν μιλάμε για διακοπές και αναπηρία, συζητάμε για το πώς βιώνουμε τον αποκλεισμό από την επιλογή μας να ταξιδέψουμε, να παραθερίσουμε ή να κάνουμε ένα break. Η αναπηρία δεν είναι σωματικό χαρακτηριστικό, αλλά μια κοινωνική επιβολή η οποία προκύπτει από τα εμπόδια τα οποία μας αποκλείουν, δηλαδή είναι μια πράξη αποκλεισμού.
Προφανώς αν κάποιο μέρος δεν είναι προσβάσιμο, δεν θα το διαλέξω για να πάω να χαλαρώσω, γιατί εν τέλει καταλήγει να είναι μια τεράστια ταλαιπωρία. Μπορεί να είναι μια περιπέτεια που έχει πλάκα ως ένα βαθμό, αλλά από ένα σημείο και μετά γίνεται κάτι που μειώνει και την αξιοπρέπειά σου, ξεπερνάει και τα όριά σου και καταλήγει να είναι κάτι παραβιαστικό, όταν πρέπει να μείνω σε ένα μέρος που έχει σκαλοπάτια και κάθε μέρα θα πρέπει να κάνω ακροβασίες. Το έχω κάνει αρκετές φορές κυρίως όταν ήμουν μικρότερος, π.χ. είχαμε πάει με τους γονείς μου στη Σκιάθο παλιότερα και όπου είχε σκαλοπάτια, με σήκωναν.
«Ωστόσο, πολλές φορές η πιο προσβάσιμη επιλογή μπορεί να μη βολεύει για τις ημέρες που θέλουμε ή επειδή μπορεί να είναι πιο ακριβή. Στην Ελλάδα έχει να κάνει με τον βαθμό του τουρισμού αλλά και με την αρχιτεκτονική και τη γεωμορφολογία του μέρους. Βέβαια, όσο πιο υψηλή είναι η τουριστική ζήτηση, τόσο πιο πιθανό να βρεις κάτι προσβάσιμο, επειδή υπάρχουν περισσότερες επιλογές. Ωστόσο είναι ακριβότερα, αφού προσβάσιμες επιλογές έχουν τα πολυτελή καταλύματα. Με άλλα λόγια, ένα ξενοδοχείο τριών αστέρων και άνω, υποχρεούται να έχει κάποια προσβάσιμη επιλογή.
Από τα μέρη που έχω επισκεφθεί, μπορώ να πω πως η Σύρος είναι ένα προσβάσιμο νησί! Ακολουθούν η Κομοτηνή και η Αλεξανδρούπολη και μετά η Ρόδος και τα Χανιά. Και το Ναύπλιο είναι ένα μέρος με ισόγεια καταλύματα, προσβάσιμη παλιά πόλη και μαγαζιά χωρίς σκαλοπάτια, αλλά για να φτάσεις εκεί πρέπει να έχεις αυτοκίνητο. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή, αφού τα υπεραστικά λεωφορεία δεν είναι προσβάσιμα.
Οπότε έχουμε ένα παζλ από το οποίο όμως λείπουν κάποια βασικά κομμάτια, οπότε η προσβασιμότητα εναπόκειται πάνω μας. Αν δεν έχω δικό μου όχημα, δεν μπορώ να φτάσω σε αυτά τα μέρη. Όμως δεν είναι δική μου ευθύνη να έχω όλα τα εργαλεία για να ξεπερνάω τα εμπόδια, ώστε να απολαύσω βασικές ανθρώπινες ανάγκες. Είναι κάτι το οποίο πρέπει να διαμορφώσουμε όλοι μαζί για να υπάρχει ένα περιβάλλον και ένα κλίμα που δεν είναι διαχωριστικό, ώστε να μπορούμε να απολαμβάνουμε ισότιμα όχι μόνο ευκαιρίες, αλλά και διακοπές.
Η μεγαλύτερη αυτονόητη παροχή που λείπει είναι τα μέσα μεταφοράς. Δηλαδή έχουμε προσβάσιμα καταλύματα σε διάφορα μέρη, πολύ περισσότερες προσβάσιμες παραλίες απ΄ότι πριν κάποια χρόνια και δεν έχουμε μέσα μεταφοράς που είναι προσβάσιμα».
«Ως Cool Crips ξεκινήσαμε μια προσπάθεια πριν τρία χρόνια να κάνουμε ένα mini series που λεγόταν Cool Crips on Tour. Από Βόλο ταξιδέψαμε Σκιάθο και Αλόννησο και από Πειραιά σε Σύρο, Μύκονο – Σαντορίνη και Ηράκλειο - Χανιά και το γυρίσαμε όλο αυτό με δύο κάμερες με τον Χρήστο Πέτρου συμπαρουσιαστή και υπάρχει στο YouTube.
Δεν κάναμε μια εκπομπή για να δείξουμε τι είναι προσβάσιμο και τι όχι, ήταν πειραματικό γιατί δεν θέλαμε ούτε να υπάρχει ακόμα ένα βίντεο όπου οι άνθρωποι θα δουν ανάπηρους να ξεπερνάνε τα εμπόδια και θα εμπνευστούν από αυτό. Ή ακόμα και να δουν εάν εγώ και ο Γρηγόρης θα δείξουμε που υπάρχει προσβασιμότητα. Μπορεί να μην είχαμε αυτό το σκοπό, όμως προέκυπτε επειδή αυτή είναι η συνθήκη, αναγκαστικά ως χρήστες αμαξιδίου θα σου δείξουμε πού πηγαίνουμε και πού όχι. Αυτό το tour και αυτή η εκπομπή έγιναν απλά επειδή θελαμε να ταξιδέψουμε, χωρίς να υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο μήνυμα, και ίσως αυτό να είναι ένα μήνυμα.
Βέβαια αυτό το tour δεν θα μπορούσε να γίνει αν δεν είχα δικό μου προσβάσιμο όχημα, καθώς δεν υπάρχει πουθενά στην Ελλάδα εταιρεία που να νοικιάζει προσβάσιμα οχήματα.
Αυτό που με αγχώνει στη διαδικασία των διακοπών, είναι ότι πρέπει να οργανώσω τα πάντα, οπότε δεν μπορώ να απολαύσω το ταξίδι. Και επειδή δεν είμαι αυτός ο τύπος, πολλές φορές το κάνω με το ζόρι αυθόρμητα και ό,τι βγει.
Και στο tour στο πρώτο πλοίο που πήραμε -που ανήκει σε γνωστό ιδιοκτήτη ομάδας- δεν είχε ασανσέρ, είχε μόνο κυλιόμενες σκάλες. Να σημειωθεί ότι εγώ έχω ηλεκτροκίνητο αμαξίδιο που δεν έχει λαβές για σήκωμα και είναι 160 κιλά. Είναι επικίνδυνο και κανείς δεν μου διασφαλίζει ότι αν κάποιοι το σηκώσουν και χτυπήσω, η αστική ευθύνη θα λειτουργήσει. Οπότε επέμεναν να με σηκώσουν από τις κυλιόμενες, εγώ αρνιόμουν, είχε κατέβει ο καπετάνιος, μου έλεγε πως είναι επικίνδυνο να μείνω στο γκαράζ μέχρι τη Σκιάθο και είχε γίνει όλος αυτός ο πανικός. Τελικά έμεινα στο γκαράζ σε όλη τη διαδρομή επειδή δεν είχαν τα μέσα για να ανέβω πάνω όπως οι υπόλοιποι επιβάτες.
Αντίστοιχα συνέβη το ίδιο και με άλλη εταιρεία - η οποία φέρεται να έχει ευθύνη για τη δολοφονία ενός συναναπήρου μας του Αντώνη Καρυώτη-, όπου το πλοίο έχει όλα τα στάνταρ προσβασιμότητας -ασανσέρ, διαδρόμους, ράμπες- αλλά η οδηγία που έχουν οι εργαζόμενοι είναι να αφήνουν αυτοκίνητα να παρκάρουν μπλοκάροντας το διάδρομο προς το ασανσέρ. Η οδηγία για τους ανάπηρους είναι να φτάσουν τουλάχιστον μια ώρα πριν τον απόπλου, αλλιώς δεν θα μπορούν να μπουν στο ασανσέρ.
Οπότε όταν έφτασα είχαν κλείσει το διάδρομο και δεν μπορούσα να ανέβω, με αποτέλεσμα να κατεβάσουν όλους τους ιδιοκτήτες οχημάτων για να τα μετακινήσουν – μέσα στα οχήματα υπήρχε και ένα ασυνόδευτο, οπότε έκαναν μανούβρες και κατάφερα οριακά να περάσω για να μπω στο ασανσέρ. Όλο αυτό πήρε μιάμιση ώρα.
Είναι μια απόδειξη ότι αν υπήρχε αυτή η προδιαγραφή, θα ήμουν λιγότερο ανάπηρος απ' ό,τι τελικά έγινα. Οπότε αυτά τα μικρά δημιουργούν ένα περιβάλλον που βιώνω περισσότερο αποκλεισμό. Και αυτό ισχύει και για κάποιον που περπατά διαφορετικά, κάποιον ηλικιωμένο, γονείς με ένα καρότσι και ένα μωρό. Θα ήταν καθοριστικό εάν στο σχεδιασμό αυτών των πραγμάτων συμμετείχαμε και οι ανάπηροι.
Μέσα σε όλο το tour, η πιο ωραία στιγμή ήταν στην Αλόννησο που γυρίζαμε το intro της εκπομπής 12.30 το βράδυ και η ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου είχε ενθουσιαστεί τόσο πολύ με αυτό που κάνουμε, που είχε ξεσηκωθεί και είχε πάρει σκούπες και απόχες και καθάριζε για να φαίνεται ωραίος ο χώρος και μετά μας κέρναγε ποτά».
«Το θέμα της αναπηρίας είναι συνολικό. Θα ήθελα να δω έναν πιο βιώσιμο τουρισμό. Το gentrification, είναι κάτι που θα κάνει τη χώρα αβίωτη σε λίγο καιρό. Τόσο στην Αθήνα όσο και στα νησιά, υπάρχει ένα πλαίσιο καθαρά για τους τουρίστες και το γρήγορο χρήμα. Βέβαια βιώνουμε μια οικονομική εξαθλίωση οπότε είναι λογικό να κινούμαστε στο γρήγορο κέρδος. Αλλά αυτή η κατάσταση θα κάνει κακό και στην οικονομία και στη νοοτροπία μας και θα είναι απλά πυροτέχνημα.
Αν μπορούσα να κάνω κάποιες προτάσεις, θα επέβαλα ριζικές αλλαγές στο πως αναγκάζεις τον επιχειρηματία να είναι προσβάσιμος, δίνοντάς του εργαλεία από το Ταμείο Ανάκαμψης ώστε να κάνει τις επιχειρήσεις προσβάσιμες για κινητική ή οπτική βλάβη και μετά να υπάρχει και δυνατότητα υποστηριζόμενης εργασίας.
Σίγουρα πρέπει να υπάρχει συνολική αλλαγή τρόπου μετακίνησης στην Ελλάδα με προσβάσιμο και ασφαλές δίκτυο σιδηροδρόμων, καθώς το πιο προσβάσιμο και ασφαλές μέσο που επιλέγουμε όλοι οι ανάπηροι στην Ευρώπη είναι το τρένο, γιατί είναι πολύ απλό και αξιοπρεπές.
Και παράλληλα, για να μπορούμε οι ανάπηροι με αυξημένες ανάγκες υποστήριξης να ταξιδέψουμε, πρέπει να έχουμε διευκόλυνση στον προσωπικό μας βοηθό. Πρώτον να έχουμε προσωπικό βοηθό και δεύτερον όταν ταξιδεύουμε να έχουμε μία μορφή έκπτωσης ή επιδότησης για τον βοηθό μας.
Γιατί πέρα από τα δικά μου έξοδα, υποχρεούμαι να πληρώσω και τα έξοδα του βοηθού -εάν καταφέρω να βρω κάποιον μιας και οι περισσότεροι μπορεί να είναι σεζόν εκείνες τις περιόδους. Δεν μου επιτρέπουν να μπω στο αεροσκάφος εάν δεν έχω ένα άτομο μαζί. Δεν γίνεται όμως να με υποχρεώνουν αλλά να μην με βοηθούν, είναι οικονομικά μη βιώσιμο. Οι ανάπηροι άμα θέλουμε να είμαστε ενεργοί, πρέπει να είμαστε πλούσιοι. Άμα δεν είμαστε πλούσιοι, όσοι είμαστε ενεργοί, φτωχοποιούμαστε. Άμα ένας ηλικιωμένος ταξιδέψει μόνος έιμαστε ΟΚ, αν είναι ανάπηρος δεν είμαστε ΟΚ. Αυτό λέγεται στίγμα και μισαναπηρισμός».
«Όταν τελειώσαμε το tour, την επόμενη χρονιά κάναμε ένα special επεισόδιο όπου πήγαμε σε Θάσο, Κομοτηνή -που είναι ο τόπος καταγωγής μου- και Αλεξανδρούπολη. Αυτό έγινε με το σύλλογο Περπατώ – που είναι ένας οργανισμός που φτιάχτηκε συμμετοχικά από ανάπηρους και μη- με αποτέλεσμα πλέον η Κομοτηνή να είναι από τις πιο προσβάσιμες πόλεις στα Βαλκάνια. Είναι μια πόλη που μετακομίζουν ανάπηροι από την υπόλοιπη Ελλάδα, διότι είναι πραγματικά φιλική. Είχε προσβάσιμες παραλίες εδώ και 20 χρόνια, χωρίς να υπάρχει μόνο το κίνητρο του κέρδους. Ο λόγος που έγινε είναι γιατί κι εμείς οι ίδιοι θέλαμε να πηγαίνουμε στη θάλασσα.
Είναι γλυκόπικρο το γεγονός ότι οι διακοπές είναι ευκολότερες στον τόπο καταγωγής μου, εκεί που είναι το σπίτι μου. Δεν το λέω επειδή ξέρω το μέρος, αλλά επειδή έχω υπάρξει κομμάτι της ιστορίας μιας πόλης που μεταμορφώθηκε. Και έχει αλλάξει και η Αλεξανδρούπολη.
Παράλληλα, οι παιδικές κατασκηνώσεις της περιοχής έχουν γίνει προσβάσιμες για να μπορούν να υποδέχονται ανάπηρα παιδιά σε όλες τις περιόδους. Το κρατικό μας σύστημα επιδοτεί τις διακοπές των αναπήρων και αρκείται σε αυτό μέσα από τα προγράμματα της Π.Ο.Σ.Γ.Κ.Α.μεΑ., για ειδικές περιόδους κατασκήνωσης όπου πηγαίνουν ανάπηροι άνθρωποι -όχι μόνο παιδιά. Οπότε χιλιάδες αναπήρων πηγαίνουν κατασκηνώνουν εκεί σε μια μορφή γκετοποίησης.Αυτό δεν είναι κάτι που συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές ακόμα χώρες, ωστόσο το σημαντικότερο είναι ότι με τα χρόνια αλλάζει. Εδώ το διατηρούμε αυτό και οφείλουμε σιγά σιγά να το αλλάξουμε».
Πηγή: reader
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου