Η πόρτα του νηπιαγωγείου ανοίγει το πρωί, και μαζί της ανοίγει ένας κόσμος γεμάτος παιδικά γέλια, αγκαλιές, φωνές – αλλά και προκλήσεις που συχνά μοιάζουν αξεπέραστες. Στην τάξη μου φιλοξενώ 25 υπέροχες μικρές προσωπικότητες, καθένα με τα δικά του όνειρα, ανησυχίες και ανάγκες. Ανάμεσά τους υπάρχουν παιδιά που έχουν διαγνωστεί με ανάγκη για παράλληλη στήριξη, αλλά δυστυχώς, αυτή η στήριξη δεν είναι ποτέ εκεί. Και κάπως έτσι, η αγάπη για τη δουλειά μου γίνεται καθημερινά ένας συνεχής αγώνας.
Πώς να γίνεις όλα σε όλους;
Όταν έχεις 25 ζευγάρια μάτια να σε κοιτούν γεμάτα περιέργεια και προσδοκία, αισθάνεσαι την ευθύνη βαριά στους ώμους σου. Πρέπει να είσαι εκπαιδευτικός, ψυχολόγος, φίλος, νοσοκόμος, αλλά και βράχος στήριξης για εκείνα τα παιδιά που δυσκολεύονται να προσαρμοστούν. Ένα παιδί ίσως χρειάζεται περισσότερη βοήθεια για να επικοινωνήσει. Ένα άλλο δυσκολεύεται να παραμείνει στη θέση του. Ένα τρίτο εκφράζει την ένταση που νιώθει μέσα από φωνές ή κλάματα.
Χωρίς παράλληλη στήριξη, προσπαθώ να δώσω σε όλα τα παιδιά όσα χρειάζονται – αλλά με δύο χέρια και μία καρδιά, είναι πρακτικά αδύνατο. Τα παιδιά που έχουν μεγαλύτερες ανάγκες πολλές φορές μένουν αβοήθητα, ενώ εκείνα που είναι πιο αυτόνομα νιώθουν ότι "χάνονται" σε μια τάξη που συνεχώς προσπαθεί να ισορροπήσει.
Η Τάξη ως αδιάκοπη προσπάθεια ισορροπίας
Προσπαθώ να μοιράσω το χρόνο μου δίκαια. Δουλεύω ατομικά με το παιδί που χρειάζεται υποστήριξη για να κρατήσει το μολύβι, ενώ ταυτόχρονα παρακολουθώ το άλλο που ζωγραφίζει στον τοίχο. Απαντώ στην ερώτηση ενός παιδιού για τα χρώματα του ουράνιου τόξου, ενώ προσπαθώ να αποτρέψω μια σύγκρουση στην άλλη άκρη της τάξης.
Η φωνή μου γίνεται ένα ήρεμο "όλα θα πάνε καλά", ενώ μέσα μου παλεύω με τη ματαίωση. Ξέρω ότι, χωρίς βοήθεια, κανένα παιδί δεν παίρνει όσα πραγματικά αξίζει. Και το χειρότερο; Κανένα παιδί δεν φταίει.
Ο Γιάννης, ένα παιδί στο φάσμα του αυτισμού, έχει τις δικές του μοναδικές προκλήσεις. Χρειάζεται σταθερότητα, επαναλαμβανόμενες ρουτίνες, ήρεμο περιβάλλον. Κάθε αλλαγή μπορεί να τον αποσυντονίσει πλήρως. Προσπαθώ να του δημιουργήσω έναν μικρό, ασφαλή κόσμο μέσα στην τάξη, με οπτικά βοηθήματα, με διαδοχικά βήματα που μπορεί να κατανοήσει.
Η Μαρία, με τις μαθησιακές της δυσκολίες, χρειάζεται εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Πώς θα της εξηγήσω τα γράμματα; Πώς θα της δείξω ότι μπορεί; Κάθε επίτευγμα, όσο μικρό κι αν είναι, είναι μια μικρή γιορτή. Της χαμογελάω, την επιβραβεύω, της δείχνω ότι πιστεύω σ' αυτήν.
Ο Νίκος, με τη διάσπαση προσοχής, είναι σαν μικρός ανεμοστρόβιλος. Δεν μπορεί να καθίσει ήσυχος, το μυαλό του τρέχει συνέχεια. Χρειάζεται δραστηριότητες που θα κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του, που θα τον κινητοποιούν, που θα του επιτρέπουν να εκτονωθεί.
Και ο Πέτρος, με τις συναισθηματικές του διαταραχές, κουβαλάει μια σιωπηλή θλίψη. Κάποιες φορές κλείνεται στον εαυτό του, κάποιες άλλες ξεσπάει. Χρειάζεται να τον ακούσω, να τον καταλάβω, να του δείξω ότι είναι ασφαλής.
Η Ματιά Πίσω από το Ζωγραφισμένο Χαρτί
Όταν επιστρέφω στο σπίτι, τα χέρια μου είναι γεμάτα παιδικές ζωγραφιές, αλλά η καρδιά μου γεμάτη ερωτήματα. Πώς εξηγείς σε ένα παιδί ότι το σύστημα που θα έπρεπε να το στηρίξει έχει κενά; Πώς κοιτάς τους γονείς στα μάτια, όταν ξέρεις ότι δεν μπορείς να τους υποσχεθείς ότι η επόμενη μέρα θα είναι καλύτερη;
Η κρισιμότητα του Νηπιαγωγείου
Το νηπιαγωγείο δεν είναι απλώς η πρώτη επαφή ενός παιδιού με το σχολείο – είναι ο κρίσιμος βατήρας πάνω στον οποίο πατούν για να εκτοξευτούν προς τη μορφωτική και προσωπική τους ανάπτυξη. Σε αυτή την τρυφερή ηλικία, οι μαθητές διαμορφώνουν τις πρώτες τους δεξιότητες στη γλώσσα, την κριτική σκέψη, την κοινωνική συναναστροφή, και κυρίως την αγάπη για τη μάθηση. Είναι το μέρος όπου χτίζονται οι βάσεις για τη σχολική επιτυχία και την αυριανή τους πορεία ως ενεργοί πολίτες. Χωρίς τη σωστή υποστήριξη, αυτά τα θεμέλια κινδυνεύουν να γίνουν ασταθή. Όταν όμως η δουλειά μας υποστηρίζεται επαρκώς, τα παιδιά αποκτούν τα εφόδια για να ονειρευτούν, να πιστέψουν στον εαυτό τους και να γίνουν ό,τι φαντάζονται. Το νηπιαγωγείο είναι η εκτόξευση προς το μέλλον – και αυτή η εκτόξευση αξίζει κάθε δυνατή επένδυση από το κράτος. Όμως το υπουργείο παιδείας και η κυβέρνηση κάνουν οικονομία στις προσλήψεις εκπαιδευτικών παράλληλης στήριξης, κάνοντας πολύ δύσκολη την καθημερινότητα μας στο σχολείο.
Γιατί Μιλάμε
Αυτό το κείμενο δεν είναι μια διαμαρτυρία για την έλλειψη πόρων. Είναι μια κραυγή αγωνίας για τα παιδιά μας. Αυτά είναι το μέλλον μας. Χρειάζονται περισσότερα από έναν εκπαιδευτικό που προσπαθεί μόνος του. Χρειάζονται μια κοινότητα που να τα στηρίζει και ένα κράτος που να τους δείχνει ότι νοιάζεται.
Κάθε νηπιαγωγός έχει ανάγκη από ουσιαστική υποστήριξη, καθώς καλείται καθημερινά να ανταπεξέλθει σε έναν πολυσύνθετο ρόλο. Πρέπει να σχεδιάζει και να υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα που προάγουν τη μάθηση και την ανάπτυξη των παιδιών, να επιβλέπει τη σωματική και ψυχική τους ασφάλεια, να διαχειρίζεται ζητήματα που προκύπτουν ανάμεσα στα νήπια, να οργανώνει και να ολοκληρώνει χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες, να επικοινωνεί με γονείς και κηδεμόνες, να απαντά σε τηλεφωνικές κλήσεις και να διαχειρίζεται έκτακτες καταστάσεις. Όλα αυτά συχνά πραγματοποιούνται μέσα σε συνθήκες πίεσης, με περιορισμένους πόρους και χωρίς την απαραίτητη βοήθεια, καθιστώντας την καθημερινότητά της εξαιρετικά απαιτητική.
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση, στην αποδοχή, στη φροντίδα. Και κάθε νηπιαγωγός έχει ανάγκη από εργαλεία και συνεργάτες για να μπορέσει να το κάνει αυτό πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να χτίσουμε ένα σχολείο για όλους αν δεν σταθούμε δίπλα σε όλους.
Αυτό ζητώ. Στήριξη. Για εμένα, για τα παιδιά μου. Για το μέλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου