Διαβάστε τα πέντε προειδοποιητικά σημάδια που δείχνουν ότι ίσως έχετε ξεπεράσει τα όρια. Δείτε τι μπορείτε να κάνετε για αυτό. Γιατί ποτέ δεν είναι αργά για να αλλάξετε τα μοτίβα της λανθασμένης συμπεριφοράς σας.
Η ανατροφή των παιδιών είναι μια δύσκολη υπόθεση. Όλοι το ξέρουμε και το αποδεχόμαστε. Αλλά κάποια στιγμή τις τελευταίες δεκαετίες, αρχίσαμε επίσης να αποδεχόμαστε την ιδέα ότι οι γονείς θα τα κάνουν μαντάρα και τα παιδιά τους θα χρειαστούν μια ολόκληρη ζωή (ψυχο)θεραπεία για να το ξεπεράσουν. Είναι καιρός όμως να γίνουμε η γενιά των γονέων που θα τα αλλάξει όλα αυτά και θα αρχίσει να μεγαλώνει παιδιά που δεν χρειάζεται να «ανακάμψουν» από την παιδική τους ηλικία ως ενήλικες.
Η ανατροφή ενός «δύσκολου» παιδιού είναι αρκετή για να ωθήσει τους περισσότερους λογικούς ενήλικες στα όρια της παραφροσύνης και χωρίς να προσθέσουμε την ιδέα της «κακής» ανατροφής των παιδιών στο μείγμα. Παρόλο που έχουμε ως γονείς ήδη πάρα πολλά να διαχειριστούμε, είναι σημαντικό να διαμορφώνουμε θετικές γονεϊκές συμπεριφορές για τα παιδιά μας.
Όταν γίναμε γονείς, δεν λάβαμε ένα εγχειρίδιο οδηγιών ή εξηγήσεις για το τι να περιμένουμε από κάθε παιδί μας. Κάθε παιδί, ακόμη και μέσα στο ίδιο σπίτι, μπορεί να χρειάζεται διαφορετικά πράγματα από διαφορετικούς γονείς, και αυτό μπορεί να είναι δύσκολο να το χειριστούμε.
Διαβάστε τα πέντε σημάδια που δείχνουν ότι ξεπερνάτε τα όρια και μπαίνετε σε ένα συναισθηματικά καταστροφικό έδαφος καθώς και μερικές λύσεις για να αλλάξετε τα πράγματα.
1. Αναπληρώνουν το ρόλο του ενήλικα.
Καθώς τα παιδιά μας μεγαλώνουν και ωριμάζουν, τους δίνουμε επιπλέον ευθύνες στην οικογένεια. Μήπώς όμως τους δίνουμε πάρα πολλες ευθύνες πολύ σύντομα;
Παράδειγμα: Ζητάτε από το επτάχρονο παιδί σας να προσέχει το πεντάχρονο αδερφάκι του μετά το σχολείο μέχρι να γυρίσετε σπίτι στις 5:30 μ.μ. Ή,κρατάτε το παιδί σας ξύπνιο μέχρι αργά το βράδυ ενώ την επόμενη μέρα έχει σχολείο για να του πείτε τα παράπονα που έχετε από τον σύντροφό σας.
Τι πρέπει να κάνετε: Πρώτα αξιολογήστε τον τρόπο που ανατράφηκατε. Είχατε καθήκοντα που ξεπερνούσαν τα όρια της ηλικίας σας εκείνη την εποχή; Αν ναι, δεν χρειάζεται να μιμηθείτε αυτό που βιώσατε. Όταν συνειδητοποιήσετε από πού προέρχονται τα γονεϊκά σας πρότυπα, μπορείτε και να τα αλλάξετε.
Όταν φτάσει στην κατάλληλη ηλικία ένα παιδί μπορεί να φροντίζει το μικρότερο αδερφάκι του, αλλά αυτή η ωριμότητα δεν επιτυγχάνεται μέχρι την ηλικία των οκτώ ετών. Δεν πρέπει να ζητάμε από τα παιδιά μας να προσέχουν τα αδέρφια τους ή να κρατάνε το νοικοκυριό του σπιτιού. Πρέπει φυσικά να κάνουν μικρές δουλειές στο σπίτι σε καθημερινή ή εβδομαδιαία βάση. Αναζητήστε ένα πρόγραμμα απασχόλησης κατάλληλο για τα παιδιά σας και τον προϋπολογισμό της οικογένειάς σας.
Επίσης, δεν θα πρέπει να επιβαρύνετε τα παιδιά σας με συζητήσεις για θέματα ενηλίκων όπως πχ οι οικονομικές σας δυσκολίες ή τα προβλήματα στις ερωτικές σας σχέσεις. Δεν πρέπει να κλαίτε στον ώμο των παιδιών σας. Αυτό το ρόλο πρέπει να τον αναλάβει ένας αξιόπιστος ενήλικος φίλος σας.
Το να ζητάμε από τα παιδιά μας να αναλάβουν περισσότερα από αυτά που μπορούν να διαχειριστούν συναισθηματικά ή σωματικά είναι μια καταστροφική τεχνική για την ανατροφή τους. Κάνοντας μικρές αλλαγές καθώς προχωράτε, θα βελτιώσετε τη σχέση σας με τα παιδιά σας και θα διευκολύνετε τη μετάβαση για εσάς.
2. Τα κάνουμε να αισθάνονται ένοχα.
Διδάσκουμε στα παιδιά μας να είναι ευγενικά με τους άλλους και να μην κάνουν ό,τι δεν θέλουν να τους κάνουν. Ο χρυσός κανόνας, σωστά; Αλλά όταν κάνουμε πράγματα για τα παιδιά μας, περιμένουμε κάτι σε αντάλλαγμα; Μήπως τα κάνουμε να αισθάνονται ένοχα για πράξεις ή καταστάσεις που δεν ελέγχουν;
Παράδειγμα: Ο έφηβος γιος σας θέλει να πάει στον αγώνα ποδοσφαίρου την Παρασκευή το βράδυ, αφήνοντάς σας μόνη στο σπίτι. Του λέτε ότι μπορεί να πάει, αλλά αν σας χρειαστεί, θα είσαι μόνη σας στο σπίτι και περιμένοντάς τον να γυρίσει.
Τι πρέπει να κάνετε: Πρώτα, ζητήστε συγγνώμη. Εάν τα παιδιά σας είναι αρκετά μεγάλα για να καταλάβουν ότι έχετε συνηθίσει να λειτουργείτε έτσι, αναγνωρίστε το και πείτε τους ότι λυπάστε. Εμπιστευτείτε με! Στη συνέχεια, φροντίστε να επιβραδύνετε τον εγκέφαλό σας και να σκέφτεστε πριν μιλήσετε σε παρόμοιες καταστάσεις που προκύπτουν στο μέλλον.
3. Τα κοροϊδεύετε μπροστά σε άλλους.
Με κάνει να ανατριχιάζω όταν βλέπω να συμβαίνει αυτό.
Παράδειγμα: Ο Tommy έχει ένα μεγάλο ξέσπασμα θυμού στο σπίτι την Ημέρα των Ευχαριστιών. Χτυπιέται στο πάτωμα της κουζίνας, ουρλιάζοντας ότι είναι θυμωμένος. Τον πλησιάζετε και αρχίζετε κοροϊδευτικά να μιμείστε την συμπεριφορά του : «Είμαι τόσο θυμωμένος ! Είμαι τόσο θυμωμένος. Σε βοηθάει αυτό πραγματικά, Tommy ;!”
Τι μπορείτε να κάνετε : Πολλές φορές έχω φτάσει στα όριά μου τις δύσκολες ώρες που τα παιδιά μου με χτυπούν, ουρλιάζουν, μου μιλούν άσχημα ή μου πετάνε πράγματα. Αλλά ό,τι και αν κάνουν δεν έχουμε το δικαίωμα να τα κοροϊδέψουμε. Και φυσικά είναι πολύ ντροπιαστικό και επιζήμιο για αυτά να το κάνουμε μπροστά σε άλλους.
Τα παιδιά, σε οποιαδήποτε ηλικία, καταλαβαίνουν ότι αυτή είναι ανάρμοστη συμπεριφορά γιατί τους ζητάμε συνέχεια να μην το κάνουν σε άλλα παιδάκια στην παιδική χαρά. Επομένως πρώτα πρέπει να τους ζητήσουμε συγγνώμη. Πρέπει να εξηγήσουμε ότι η συμπεριφορά μας δεν ήταν σωστή και ήμασταν απλώς εξαντλημένοι και θυμωμένοι. Ακόμα και οι γονείς κάνουν λάθη.
Στη συνέχεια πρέπει να βρούμε ένα άτομο που εμπιστευόμαστε (φίλο, σύντροφο, μέλος της οικογένειας) που θα μπορεί να παρεμβαίνει όταν νιώθουμε ότι είμαστε πολύ κοντά στο να χάσουμε την έλεγχο. Μπορούν να μας βοηθούν να βρούμε ένα ήσυχο μέρος για να χαλαρώσουμε και να ρυθμίσουμε τα συναισθήματά μας πριν πούμε ή κάνουμε κάτι που θα το μετανιώσουμε.
4. Τους ζητάτε να κρατήσουν μυστικά.
Τα παιδιά μας δεν είναι φίλοι μας. Δεν ξέρω πόσο πιο ξεκάθαρα μπορώ να το πω. Ανεξάρτητα από το πόσο τα αγαπάμε ή πόσο νέοι ήμασταν όταν τα αποκτήσαμε, μέχρι να γίνετε και οι δύο ώριμοι ενήλικες, δεν μπορείτε να έχετε υγιή φιλική σχέση. Θα είναι ψυχικά επιζήμιο για το ένα ή και τα δύο μέρη.
Παράδειγμα: Λέτε στο παιδί σας ότι αγοράσατε κάτι ακριβό και ζητάτε να το κρύψει από τον άλλο του γονέα.
Τι να κάνουμε: Πρέπει πάντα να παρέχουμε στα παιδιά μας έναν ασφαλή χώρο για να πουν τα μυστικά τους και να μοιραστούν τις ιστορίες τους, αλλά αυτός ο δρόμος είναι μονόδρομος. Δεν μπορούμε να λέμε εμείς τα μυστικά μας σε αυτά.
Εάν έχετε ήδη εκμυστηρευτεί στα παιδιά σας μυστικά σαν να είναι ενήλικοι φίλοι σας, εξηγήστε τους πως ξέρετε ότι είναι αρκετά ώριμα για να χειριστούν τις πληροφορίες που τους είπατε, αλλά δεν ήταν σωστό να τους ζητήσετε να τις κρατήσουν μυστικό. Ανεξάρτητα από το πόσο μπορεί να θέλουν να μάθουν τα μυστικά σας, δεν χρειάζεται να ακούσουν πράγματα που σε ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα θα είχαν σήμανση «Κατάλληλο άνω των 13 ετών».
5. Δεν τηρείτε τα κατάλληλα όρια για την ηλικία τους.
Στην κοινωνία των έξυπνων τηλεφώνων, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της άμεσης ικανοποίησης, είναι δύσκολο να μην δούμε τους εφήβους μας ως μίνι ενήλικες. Αλλά δεν είναι. Ο εγκέφαλός τους αναπτύσσεται ακόμη και δεν μπορούν να πάρουν ώριμες αποφάσεις.
Παράδειγμα: Το 12χρονο παιδί σας θέλει να μείνει ξύπνιο και να παίξει βιντεοπαιχνίδια στο Διαδίκτυο. Εσείς θέλετε να κοιμηθείτε και γι' αυτό το επιτρέπετε — παρόλο που δεν έχετε ρυθμίσει ακόμα τον γονικό έλεγχο στο νέο του σύστημα παιχνιδιών. Αυτό το 12χρονο παιδί μπορεί πλέον να δει σχεδόν οτιδήποτε, ενώ έχει συνομιλίες με άλλα άτομα στο διαδίκτυο που παίζουν το ίδιο παιχνίδι. Και το πιο τρομακτικό κομμάτι; Οι περισσότεροι από αυτούς που συνομιλεί δεν είναι 12 χρονών!
Τι μπορούμε να κάνουμε: Είναι σημαντικό ως γονείς να αναγνωρίζουμε πότε ξεπερνάμε ένα όριο, πότε αποτυγχάνουμε να θέσουμε ένα κατάλληλο όριο ή απλώς πότε κάνουμε ένα λάθος με τα παιδιά μας. Μια ειλικρινής συγγνώμη βοηθάει πολύ στο να κάνετε το παιδί σαςνα αισθανθεί ότι είναι σημαντικό για εσάς.
Εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με το τι είναι κατάλληλο για κάθε ηλικία, ρωτήστε άλλους γονείς, ειδικούς, τον παιδίατρό σας. Σκεφτείτε εάν αισθάνεστε άνετα με αυτό που κάνει το παιδί σας. Εσείς είστε ο γονιός.
Όλα γεννιούνται από την αγάπη — είτε από την παρουσία της είτε από απουσία της. Μπορεί να μεγαλώσατε σε ένα οικογενειακό περιβάλλον ακατάλληλο και να συμπεριφέρεστε στα παιδιά σας όπως συμπεριφέρονταν οι γονείς σας σε εσάς. Ναι, μπορεί να το κάνετε, αλλά δεν χρειάζεται!
Σκεφτείτε όσα μάθατε για την συναισθηματική κακοποίηση των παιδιών και αξιολογήστε τον εαυτό σας με ειλικρίνεια. Υπάρχουν πράγματα που θα μπορούσατε να κάνετε καλύτερα; Οφείλετε στα παιδιά σας μια συγγνώμη; Το να ζητάμε συγνώμη για τα λάθη μας από τα παιδιά μας είναι ίσως τα πιο σπουδαία μαθήματα που μπορούμε να τους δώσουμε. Ποτέ δεν είναι αργά να αλλάξουμε!
Απόδοση του άρθρου Are You a Toxic Parent?
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου