Συνήθως οι μαθητές αδημονούν να τελειώσει η σχολική χρονιά και να ξεκινήσουν οι καλοκαιρινές διακοπές. Οχι, όμως, όλοι. «Θυμάμαι πάντοτε τη μελαγχολία των δικών μας» διηγείται στην «Κ» η κ. Εφη Χατζημάνου, πρώην διευθύντρια του 2ου ΣΔΕ (Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας) στις Φυλακές Τρικάλων. Οι θερινές διακοπές, όπως και εκείνες των Χριστουγέννων και του Πάσχα, αποτελούν ίσως τις πιο δύσκολες εβδομάδες για όσους εκτίουν ποινή φυλάκισης. Ετσι, τον περασμένο Ιούνιο, ανήμερα της έκθεσης των έργων των μαθητών φυλακών της χώρας, στο πλαίσιο του Προγράμματος «ΜΕΣΑ», στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, «έπεσε» η ιδέα από τη Χρυσάνθη Γκοντίνου, επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης, για την οργάνωση ενός θερινού σχολείου, που θα ερχόταν να πλαισιώσει δημιουργικά τον «νεκρό» χρόνο του καλοκαιριού. «Οργανώσαμε ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων που διέπεται από τις αρχές της συνεργασίας και της δημοκρατικής λήψης αποφάσεων», εξηγεί στην «Κ» η κ. Νιόβη Ζαραμπούκα - Χατζημάνου, αρχιτέκτονας και επιμελήτρια τέχνης, η οποία ανέλαβε τον σχεδιασμό του έργου στις Φυλακές Τρικάλων, που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του υπουργείου Δικαιοσύνης τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο και χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων της Γενικής Γραμματείας «Νέοι σε Κίνδυνο». Ετσι, οι σαράντα συμμετέχοντες, από 20 έως 35 ετών κατά μέσον όρο, καταπιάστηκαν με τον «επανασχεδιασμό» του προαυλίου τους, τη δημιουργία λογοτύπου της σχολικής τους μονάδας, τη σκηνοθεσία μιας ταινίας μικρού μήκους για τη μετανάστευση, ενώ άλλοι συμμετείχαν σε σειρά διαλέξεων για την τέχνη, την αρχιτεκτονική και τον πολιτισμό. «Στόχος μας ήταν να βρουν όλοι μια απασχόληση που να τους γεμίζει». Οι δυνατές στιγμές ήταν πολλές και για τους εκπαιδευτές (Θ. Ανδρίτσος, Β.Τζάνη, Δ. Τσιτσάνης, Α. Παριανός, Α. Πλουμής, Ν. Νέου, Β. Τσέλιος). Μια παλιά φωτογραφία από τις στημένες σκηνές των προσφύγων του ’22 στην Ακρόπολη έγινε αφορμή για de profundis συζητήσεις. «Πολλοί εκ των μαθητών που είναι Αλβανοί είχαν συν τω χρόνω ξεχάσει ότι και οι ίδιοι ήταν μετανάστες», περιγράφει η κ. Ζαραμπούκα, «η φωτογραφία τούς θύμισε τη δική τους οικογενειακή διαδρομή που διηγήθηκαν σε άλλους έγκλειστους, που έχουν έρθει πιο πρόσφατα στην Ελλάδα».
Αίσθημα αλληλεγγύης, άλλωστε, διαπνέει και το 10λεπτο βίντεο «Συναντήσεις». Εκεί παρακολουθούμε την ιστορία της οικογένειας του Λευτέρη και της Ειρήνης, που έχουν καταστραφεί οικονομικά και έχουν βρεθεί με τα παιδιά τους στον δρόμο, αλλά και του Καμίρ και της Φατίμα, τους οποίους ο πόλεμος στη Συρία έχει εκδιώξει οικογενειακώς. Οι δύο οικογένειες γνωρίζονται στην πλατεία Βικτωρίας, στο σημείο όπου «συναντιούνται» τα πεπρωμένα χιλιάδων ανθρώπων. Αναπόφευκτα, η ιστορία έχει happy end: τα δύο ζευγάρια καλλιεργούν μαζί ένα περιβόλι στο Κορωπί. «Οι συμμετέχοντες κατέθεσαν εξαρχής αυτή την πρόταση, καθώς ήθελαν να πρωτοτυπήσουν», σχολιάζει η κ. Βίλυ Χαδουλίτση, φιλόλογος που εργάστηκε με την ομάδα του βίντεο, που αποτελείτο από 12 έως 14 άτομα από την Ελλάδα, την Αλβανία, το Πακιστάν και την Ινδία. «Παρακολουθούν στενά από την τηλεόραση το προσφυγικό, το οποίο για πολλούς είναι ένα οικείο πρόβλημα». Ετσι, η πλοκή, οι διάλογοι, τα σκίτσα, το σπικάζ, η μουσική επιμέλεια αποφασίστηκαν από κοινού από τους μαθητές. «Οποιαδήποτε στοχευμένη δράση προσφέρει χαρά και ηρεμία στους κρατούμενους, έχει θετικό πρόσημο για ολόκληρο το σωφρονιστικό σύστημα», καταλήγει η κ. Χαδουλίτση, κρίνοντας από το καμάρι των δημιουργών του βίντεο, που έχει «ανέβει» στο Youtube, αλλά και από τη μεγάλη προσέλευση των κρατουμένων στις δράσεις.
Τόνωση αυτοπεποίθησης
Κατά τον σχεδιασμό του λογοτύπου, οι επιμελητές καθηγητές ήρθαν αντιμέτωποι με το άγνωστο ταλέντο πολλών. «Μέσω ψηφοφορίας επελέγη ένα εξ αυτών ως λογότυπο, οπότε τα υπόλοιπα έγιναν αφίσες», επισημαίνει η κ. Χατζημάνου. Η αυτοπεποίθηση όλων τονώθηκε αισθητά, «ορισμένοι φλερτάρουν με το όνειρο του ΤΕΙ γραφιστικής...». Την προσοχή όσων προσήλθαν στην τελετή λήξης του θερινού σχολείου προσήλκυσε ο άρτι φιλοτεχνημένος τοίχος. Η τοιχογραφία των 30 μέτρων που θα κοσμεί στο εξής το προαύλιο δεν περιορίζεται να εκφράσει τον εσωτερικό κόσμο των κρατουμένων, αλλά πλησιάζει στο επίπεδο καταξιωμένων καλλιτεχνών. Αλλωστε, οι έγκλειστοι είχαν κληθεί να δηλώσουν πώς θα ονειρευόντουσαν το προαύλιο τους. Η λίστα των προτάσεων είναι μακρά: υπαίθριο σκάκι με πιόνια, αυτόματο πότισμα για τον κήπο, κιόσκι κ.ά. «Προσπαθήσαμε να βρούμε τη χρυσή τομή μεταξύ ασφάλειας, αισθητικής και λειτουργικότητας», επισημαίνει η κ. Ζαραμπούκα.
Οι έγκλειστοι θα θυμούνται για καιρό το πρόγραμμα και για έναν επιπλέον λόγο: το μπάρμπεκιου στην τελετή λήξης. «Το απόλαυσαν ως μια μέρα γιορτής, καθώς κανονικά τρώει ο καθένας μόνος στο κελί του».
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου