Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε μειονεκτούσες γειτονιές - περιοχές με υψηλότερα επίπεδα εγκληματικότητας, αποστέρησης και περιορισμένη πρόσβαση σε κοινοτικούς πόρους - διατρέχουν κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη. Μια νέα έρευνα από καθηγητές του Πανεπιστημίου Binghamton, State University of New York, προσπαθεί να ρίξει φως στις αιτίες πίσω από την συγκεκριμένη διαπίστωση.
Ψυχολόγοι στο Binghamton διαπίστωσαν ότι οι εγκέφαλοι παιδιών από περιοχές με υψηλότερα επίπεδα αποστέρησης εμφανίζουν λιγότερη αντίδραση στην ανταμοιβή και την απώλεια, αλλά μόνο εάν διέτρεχαν ήδη κίνδυνο κατάθλιψης βάσει του οικογενειακού τους ιστορικού. Η ομάδα περιελάμβανε τον καθηγητή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Binghamton, Brandon Gibb, την μεταπτυχιακή φοιτήτρια Elana Israel και τις πρώην μεταπτυχιακές φοιτήτριες Cope Feurer και Aliona Tsypes.
«Ένα από τα ενδιαφέροντά μου είναι το πώς η νευρωνική επεξεργασία της ανταμοιβής σχετίζεται με τον κίνδυνο κατάθλιψης. Ένα πράγμα που γνωρίζουμε ότι την επηρεάζει είναι η έκθεση στο στρες», δήλωσε η Israel. «Προηγούμενη έρευνα εξέτασε το στρες σε ατομικό επίπεδο - άτομα που αναφέρουν τραύματα που έχουν βιώσει ή διαπροσωπικό στρες - αλλά λιγότερες έρευνες έχουν εξετάσει τους στρεσογόνους παράγοντες σε επίπεδο κοινότητας».
Για να εξετάσει αυτό το ζήτημα, η ομάδα διεξήγαγε μια μελέτη σε περισσότερα από 200 παιδιά ηλικίας 7-11 ετών. Οι ερευνητές διεξήγαγαν συνεντεύξεις για να διαπιστώσουν εάν ο γονέας τους είχε ιστορικό μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής. Συνέλεξαν επίσης τον ταχυδρομικό κώδικα κάθε παιδιού, ο οποίος παρείχε πληροφορίες για τη γειτονιά του, έτσι ώστε να μπορέσει να προσδιοριστεί η εγκληματικότητα, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και άλλοι παράγοντες. Στη συνέχεια, οι ερευνητές μέτρησαν την εγκεφαλική δραστηριότητα κάθε παιδιού μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG), καθώς ολοκλήρωναν μια απλή άσκηση εικασίας όπου κέρδιζαν ή έχαναν χρήματα.
Εξετάζοντας τα δεδομένα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά από πιο μειονεκτούσες περιοχές εμφάνισαν μια μειωμένη αντίδραση τόσο στην ανταμοιβή όσο και στην απώλεια, ειδικά τα παιδιά γονέων με ιστορικό κατάθλιψης.
«Όταν σας συμβαίνει κάτι καλό ή κακό, ο εγκέφαλός σας αντιδρά και μπορούμε να μετρήσουμε τη δραστηριότητα αυτή», δήλωσε ο Gibb. «Και ο τρόπος με τον οποίο τείνετε να αντιδράτε σε κάτι καλό ή κάτι κακό που συμβαίνει μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για πράγματα όπως η κατάθλιψη. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι κάτι που συμβαίνει μόνο σε εσάς προσωπικά, αλλά είναι και το πλαίσιο στο οποίο ζείτε - τα επίπεδα στρες γύρω σας, είτε συμβαίνει άμεσα σε εσάς είτε όχι».
Ο Gibb εξήγησε ότι μεγαλώνοντας σε ένα σταθερά αγχωτικό περιβάλλον, τα παιδιά μπορεί να μάθουν να μην ενθουσιάζονται πολύ όταν συμβαίνουν καλά πράγματα και να μην απογοητεύονται πολύ όταν συμβαίνουν άσχημα πράγματα, ειδικά αν βρίσκονται ήδη σε κίνδυνο λόγω οικογενειακού ιστορικού κατάθλιψης.
«Όταν είμαστε σε χρόνιο στρες, μειώνεται η αντίδρασή μας σε οτιδήποτε, είτε είναι καλό είτε κακό», είπε ο Gibb. «Θέλουμε τα παιδιά να αντιδρούν όταν συμβαίνουν καλά πράγματα. Θα πρέπει να ενθουσιάζονται, έτσι ώστε να έχουν κίνητρο να συμμετέχουν και να κάνουν πράγματα. Αυτό πιστεύουμε λοιπόν ότι συμβαίνει».
Οι ερευνητές έχουν ξεκινήσει μια νέα μελέτη που θα τους επιτρέψει να εξετάσουν τι συμβαίνει στις νευρωνικές αντιδράσεις των παιδιών και τον κίνδυνο κατάθλιψης όταν μετακομίζουν σε μια νέα γειτονιά. Η ομάδα θέλει να επεκτείνει αυτό το έργο και σε εφήβους για να δει αν παρόμοιοι τύποι επιδράσεων παρατηρούνται σε σχέση με κοινωνικούς και όχι μόνο οικονομικούς παράγοντες, όπως η αποδοχή και η απόρριψη από τους συνομηλίκους.
Ο Gibb δήλωσε ότι αυτή η εργασία υπογραμμίζει την ανάγκη να εξετάζουμε τα χαρακτηριστικά της γειτονιάς ότι μελετάμε την ψυχική υγεία. «Απλώς και μόνο η παρουσία σε αυτά τα πλαίσια μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία. Τα χαρακτηριστικά της γειτονιάς μπορούν να επηρεάσουν τα παιδιά, ακόμη και αν δεν τα αγγίζουν άμεσα. Υπάρχουν λοιπόν ευρύτερες επιπτώσεις και ακόμη περισσότεροι λόγοι για τους οποίους θα πρέπει να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε τις κοινότητές μας».
Elana S. Israel, Cope Feurer, Aliona Tsypes, Brandon E. Gibb. Parental History of Major Depressive Disorder Moderates the Relation Between Neighborhood Disadvantage and Reward Responsiveness in Children. Research on Child and Adolescent Psychopathology, 2025; DOI: 10.1007/s10802-025-01310-4
Απόδοση του άρθρου Neighborhood stress may impact kids' brains -- and increase depression risk | ScienceDaily
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου