Ακόμα και για όσους από εμάς έχουμε ζήσει το πρώτο εγχώριο «Big Brother» του 2001 (αυτό του Τσάκα και του Πρόδρομου), το εφετινό, μέχρι στιγμής μια ξαναζεσταμένη σούπα με παίκτες/influencers (το όποιο επάγγελμα έρχεται δεύτερο), κρύβει ήδη από τις πρώτες του μέρες κάμποσες εκπλήξεις.
Μία εξ αυτών ήταν το φυλλοβόλο «λεφτόδεντρο» του κήπου του σπιτιού του ριάλιτι. Κάθε φορά δύο συγκάτοικοι ντυμένοι (άγνωστο για ποιο λόγο) κηπουροί κάνουν ανά δίωρο βάρδια προκειμένου να μαζέψουν εγκαίρως τα χαρτάκια που ρίχνει το φυτό του κήπου (καθένα αντιστοιχεί σε 5 ευρώ) προτού πέσουν στο έδαφος ή σε κάποια άλλη επιφάνεια. Η «αποστολή» είναι ζήτημα επιβίωσης ακόμα και στο σπίτι του «Big Brother», γιατί αν δεν μαζευτούν αρκετά «φύλλα», δεν θα υπάρχει αρκετό ρευστό για τις απαραίτητες προμήθειες του σπιτιού, και τότε βράσε όρυζα (στην κυριολεξία).
Οπως αντιλαμβάνεται κανείς, το ριάλιτι προσφέρει υπερεντατικά μαθήματα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού μέσα από την ενίσχυση νοοτροπιών και συμπεριφορών που θα κάνουν, υποθέτω, τον Γιάννη Στουρνάρα (ο οποίος έχει δηλώσει επανειλημμένως ότι τα χρήματα δεν φυτρώνουν στα δέντρα) να βλέπει φρικτούς εφιάλτες.
Δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς πόσα τέτοια μηνύματα λαμβάνουν τα σημερινά παιδιά και οι σημερινοί (πολύπαθοι, κατά τους ειδικούς ψυχικής υγείας) νεαροί ενήλικες. Και αν υπάρχει άραγε τρόπος να τους περάσεις εναλλακτικά μηνύματα για την παρεξηγημένη έννοια του χρήματος, όπως π.χ. ότι δεν είναι ακριβώς όνειρο το να συγκατοικείς με αγνώστους και κάμερες για τα 100.000 ευρώ έπαθλο ενός ριάλιτι.
Πώς να τους κρυφτείς;
Σε μια εποχή που η ακρίβεια βασιλεύει, το στεγαστικό έχει ξεφύγει κ.τ.λ., η συζήτηση για τα οικονομικά με παιδιά και νεαρούς ενήλικες είναι μια βρώμικη δουλειά που πρέπει κάποτε να γίνει. Γιατί, πώς και για πόσο θα τους κρύβεις ολόκληρο το κάδρο;
Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι γονείς διακατέχονται από μια κρυψίνοια όσον αφορά τα οικονομικά τους, με αποτέλεσμα αυτά να καλύπτονται μόνιμα από έναν πέπλο μυστηρίου ή ψευδών εντυπώσεων. Εξ ου και οι επίμονες παιδικές ερωτήσεις: «Μπαμπά, είμαστε πλούσιοι ή φτωχοί;», «Πόσα βγάζεις, μαμά;», «Γιατί δεν δίνεις λεφτά στον κύριο στον δρόμο;».
Και όμως, τα παιδιά (μικρά και μεγάλα) τα πιάνουν τα μηνύματα, όσο και αν εσύ προσπαθείς να τα προστατέψεις. Ενα ζευγάρι φίλων μού έλεγε προ μηνών πόσα μέτρα ασφαλείας έπαιρναν στο σπίτι με τον γιο τους, όταν ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος στο οποίο διαμένουν εδώ και τρία χρόνια τούς ανακοίνωσε (δύο μέρες πριν από τα Χριστούγεννα) την αναγκαστική αύξηση 45% (!) του ενοικίου, που «έπρεπε», λέει, να τους κάνει.
Αποτέλεσμα; Κλάματα πίσω από κλειστές πόρτες, ψίθυροι, σιωπηρές ικεσίες διά τηλεφώνου. Και οι δύο γονείς απολύτως σύμφωνοι ως προς το ότι «το παιδί δίνει φέτος Πανελλαδικές, αν αντιληφθεί το οτιδήποτε, η προσπάθεια και η ψυχολογία του θα καταρρεύσουν».
Πες τα όλα
Τα τελευταία χρόνια οι ειδικοί προσανατολίζονται στην κατεύθυνση της «άπλετης» ειλικρίνειας προς το παιδί, ακόμα και σε τόσο ευαίσθητους τομείς όπως τα οικονομικά.
Λίαν ενδεικτικό ότι τώρα που κάποια καμπανάκια για ύφεση χτυπούν στις ΗΠΑ, τίθεται το ερώτημα εάν και πώς πρέπει να μιλήσει κανείς στα παιδιά περί δασμών, διακυμάνσεων στο χρηματιστήριο, απολύσεων ομοσπονδιακών υπαλλήλων, πληθωρισμού, επιθυμίας του νέου προέδρου να φέρει τη χώρα στο χείλος της οικονομικής καταστροφής κ.τ.λ.
Οπως έγραφε πριν από λίγες μέρες η Αν Καρνς στους Νew York Times, «τα παιδιά μπορεί να μην πιάνουν τις λεπτομέρειες, αλλά έχουν ακούσει τους ενήλικες να συζητούν για τιμές σε σουπερμάρκετ και εστιατόρια. Και πιθανόν ακούν άγνωστους όρους, π.χ. δασμούς, από το σχολείο ή το διαδίκτυο, ή από φίλους στο σχολείο. Αυτόν τον μήνα (σ.σ.: Απρίλιο 2025) συζητιούνται στις ειδήσεις οι πιθανές επιπτώσεις των προτεινόμενων από την κυβέρνηση Τραμπ δασμών στην τιμή και τη διαθεσιμότητα της νέας κονσόλας Νintendo Switch 2, κάτι που ενδιαφέρει πολλά παιδιά».
Τι να πούμε δηλαδή και κάμποσοι από εμάς, της Γενιάς Χ, που αφού μεγαλώσαμε στην Ελλάδα των παχιών αγελάδων και των διακοποδανείων, κληθήκαμε να αναθρέψουμε τέκνα στην καρδιά της εγχώριας δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Τότε που, ήθελες-δεν ήθελες, τα παιδιά έμπαιναν από νωρίς στο σκληρό παιχνίδι.
Εντάξει, τα πιο μεγάλα –αυτά που ήταν τότε στην εφηβεία– ένιωσαν πιο έντονα τις αλλαγές στην καθημερινότητά τους. Μια 28χρονη κοπέλα μού έλεγε τις προάλλες ότι θυμάται τους γονείς της «μαζεμένους» και κατηφείς να ανακοινώνουν επισήμως περικοπές σε όλες τις «παροχές» τους προς την ίδια και τον αδελφό της. Θυμόταν, μάλιστα, και τον γείτονα απέναντι να έχει στοιβάξει στο μπαλκόνι του ένα ολόκληρο τείχος από ροζ χαρτιά υγείας.
Αλλά και τα πιο μικρά, κάτι είχαν πάρει πρέφα. Δεν θα ξεχάσω π.χ. ποτέ τον επτάχρονο τότε γιο μου το καλοκαίρι των capital controls να αντικρίζει –επιτέλους– κάποια μέρα τη θάλασσα και να αναφωνεί: «Μαμά, φύγαμε από τη μαύρη ζωή!».
Οχι τρύπιες τσέπες
Χρειάζεται, λοιπόν, από καιρού εις καιρόν να γίνονται κάποιες κουβέντες με τα μικρά και τα μεγάλα παιδιά. Το θέμα δεν θα πρέπει να είναι «τζιζ» (όπως άλλωστε και η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση). Και, σύμφωνα με τους ειδικούς, ισχύει και εδώ ό,τι ακριβώς και για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Και εδώ η συζήτηση πρέπει να γίνεται «από νωρίς και συχνά».
Δεν χρειάζεται να είσαι ο Πολ Κρούγκμαν για να πεις δυο διαφωτιστικά πράγματα. Αφορμές, δε, για κουβέντα υπάρχουν άπειρες. Από τα nepo babies του Χόλιγουντ ή της ελληνικής πολιτικής, μέχρι τη σημασία τού να βγάζεις τα δικά σου χρήματα. Χωρίς να μένεις δηλαδή στο πατρικό σου και να «τρως» από αυτά των «γέρων» σου μέχρι τα 30 σου (γιατί τα «αδούλευτα λεφτά», όπως πολύ σοφά μού έλεγε ένας ταξιτζής πέρυσι σε ένα μποτιλιάρισμα στην Κηφισίας, «εύκολα σκορπιούνται»).
Δεν είναι αμπελοφιλοσοφία. Ερευνες έχουν καταδείξει ότι το χρήμα που σου έρχεται ουρανοκατέβατο («windfall» σε απλά ελληνικά) συνδέεται με ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, σπατάλες σε ασωτείες (κοινώς «ό,τι φάμε, ότι πιούμε» κ.τ.λ.), ακόμα και ψυχολογικά προβλήματα.
Στην όλη συζήτηση, καλό είναι να μην υπάρχουν μόνο θεωρίες, αλλά και παραδείγματα από την αληθινή ζωή. Οχι, οι μισθοί και των δυο μας δεν επιτρέπουν να αγοράσεις καινούργιο i-Phone. Δεν με νοιάζει αν η 14χρονη φίλη σου δίνει δέκα ευρώ πουρμπουάρ στον ντελιβερά. Είδες, ο πατέρας του Γιάννη έχασε τη δουλειά του και τα πράγματα στο σπίτι τους είναι δύσκολα. Κάποιοι φοιτητές φίλοι σου το Πάσχα δεν άραξαν, δούλεψαν σεζόν. ΟΚ, έχουν μόνο 2 ευρώ τα φορέματα που αγοράζεις σε αυτή την πλατφόρμα, αλλά με ένα πλύσιμο γίνονται κουρέλια. Εντάξει, δεν αυξήθηκαν κι άλλο τα ακτοπλοϊκά για το φετινό καλοκαίρι, αλλά το μπάτζετ μας για τις διακοπές σου είναι αυτό.
Και βέβαια, πάνω από όλα, σε μια εποχή ρηχότητας και εύκολου χρήματος (με πολλούς να πουλάνε στους νεότερους ότι μπορείς άνετα να ζήσεις π.χ. δείχνοντας τις πατούσες σου ή ό,τι άλλο, π.χ. στο OnlyFans), μια μικρή αλλά βασική, νομίζω, επισήμανση. Οχι, αγάπη μου, λεφτόδεντρα δεν υπάρχουν, και όπου νομίζεις ότι τα βλέπεις, μείνε μακριά.
Λένα Παπαδημητρίου
Πηγή: Protagon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου