Θα οδηγούσες 140 χιλιόμετρα την ημέρα για να κάνεις μάθημα στους μαθητές σου;

Αν αναρωτιέστε πως μένουν ανοιχτά σχολεία, κυρίως δημοτικά, σε δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές αλλά και σε πολύ μικρά νησιά, αυτά που χαρακτηρίζουμε νησιά της άγονης γραμμής, η απάντηση είναι μία

"Πριν από χρόνια, κάθε μέρα έκανα 250 χιλιόμετρα Αθήνα - Ορχομενός - Αθήνα. Ξεκινούσα στις 6 το πρωί από τη Δάφνη για τον Ορχομενό όπου είχα διοριστεί καθηγητής στο Γυμνάσιο. 125 περίπου χιλιόμετρα, έφτανα συνήθως ένα τέταρτο πριν χτυπήσει το κουδούνι για να αρχίσει το μάθημα. Νωρίς το μεσημέρι έπαιρνα το δρόμο της επιστροφής για Αθήνα. Άλλα 125 χιλιόμετρα. Έπρεπε να είμαι σπίτι πριν από τις 5μμ γιατί τότε έφευγε η σύζυγος για δουλειά και έπρεπε να βρίσκομαι με το γιό μου που ήταν δυο ετών"

Αυτά μας είπε ο καθηγητής Χ.Κ. και είναι μια από τις χιλιάδες περιπτώσεις καθηγητών, δασκάλων και νηπιαγωγών που για χρόνια ολόκληρα οδηγούν κάθε μέρα δεκάδες και εκατοντάδες χιλιόμετρα για να φτάσουν στο σχολείο.

Θα οδηγούσες 140 χιλιόμετρα την ημέρα για να κάνεις μάθημα στους μαθητές σου; Αυτός είναι ο τίτλος ρεπορτάζ του Νίκου Γιαννόπουλου στο news247 που παρουσιάζει δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα όπου εκπαιδευτικοί στις εσχατιές της χώρας δίνουν και την ψυχή τους για να μένουν ανοιχτά τα σχολεία και τα μυαλά των παιδιών.

Αν αναρωτιέστε πως μένουν ανοιχτά σχολεία, κυρίως δημοτικά, σε δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές αλλά και σε πολύ μικρά νησιά, αυτά που χαρακτηρίζουμε νησιά της άγονης γραμμής, η απάντηση είναι μία: Μένουν ανοιχτά χάρη στην τρέλα και στην αυταπάρνηση των εκπαιδευτικών, δημόσιων λειτουργών δηλαδή που έχουν κατασυκοφαντηθεί στην Ελλάδα.

Τα παραδείγματα είναι άπειρα κάθε σχολική σεζόν. Από τα απομακρυσμένα χωριά του Εβρου μέχρι το μικρότερο νησί των δωδεκανήσων όπου υπάρχει μονοθέσιο σχολείο, οι εκπαιδευτικοί με το κέφι και το μεράκι τους αλλά και με μεγάλο προσωπικό κόστος (στο ψυχολογικό κομμάτι και όχι μόνο) συμβάλλουν αποφασιστικά στο να μένουν οι μικρές αυτές κυψέλες παιδείας διαθέσιμες και στην αποφυγή της ταλαιπωρίας των μικρών μαθητών οι οποίοι παραμένουν στον τόπο τους για τη βασική εκπαίδευση.

Ενα σχολείο ενός χωριού της ηπειρωτικής χώρας και άλλο ένα ενός μικρού, πολύ μικρού, νησιού των Κυκλάδων είναι ακόμα ανοιχτά γιατί κάποιοι, ας το πούμε ανοιχτά και λαϊκά, γουστάρουν να κάνουν μάθημα στις συγκεκριμένες περιοχές. Θα διαπιστώσετε, άλλωστε, από τις αφηγήσεις τους, ότι αυτό μόνο εύκολο δεν είναι έστω και αν χαρίζει μοριοδότηση για μία καλύτερη μετάθεση στο μέλλον.

ΗΡΑΚΛΕΙΑ ΚΥΚΛΑΔΩΝ: Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΑΙΔΙΩΝ

Στην Ηρακλειά μένουν μόνιμα περίπου 80 ψυχές. Από τη Νάξο, στην οποία ανήκει διοικητικά, απέχει περίπου 18 ναυτικά μήλια (μία ώρα με το πλοίο της γραμμής). Οπως γίνεται αντιληπτό, η ζωή, ειδικά το χειμώνα, δεν είναι άνετη, ωστόσο έχει τις χάρες της και τα πλεονεκτήματά της.

Η Κατερίνα Βανταράκη είναι μία σχετικά νέα δασκάλα η οποία διδάσκει για πρώτη φορά στο συγκεκριμένο νησί. Εχει μαζί της και την κόρη της η οποία φοιτά στο νηπιαγωγείο του νησιού μαζί με άλλα τέσσερα νήπια που μένουν και κατάγονται από την Ηρακλειά.

Η Κατερίνα Βανταράκη δεν φοβήθηκε ποτέ την νησιωτικότητα: "Στη μέχρι στιγμής καριέρα μου έχω διδάξει σε πολλά νησιά. Κεφαλλονιά, Μύκονο, Φολέγανδρο, Νάξο και τώρα εδώ. Είναι η πρώτη μου φορά βέβαια σε ένα τόσο μικρό μέρος αλλά δεν προβληματίζομαι ιδιαίτερα, το επίπεδο ζωής εδώ είναι καλό, αν εξαιρέσει κανείς το θέμα των προμηθείων για το οποίο πρέπει να είμαστε σε μία συνεχή επαφή με την Νάξο".

Στο σχολείο, η δασκάλα έχει "δύο μαθητές, δυο αδερφάκια μάλιστα, τα παιδιά του προέδρου της κοινότητας. Το ένα πηγαίνει στην έκτη τάξη και το άλλο στην τρίτη. Είναι πάντα απαιτητική και δύσκολη η εκπαίδευση σε δύο παιδιά διαφορετικών τάξεων μέσα στην ίδια σχολική αίθουσα. Οταν παραδίδω μάθημα στο ένα, το άλλο κάνει που λέγεται στη γλώσσα της εκπαίδευσης "σιωπηρή εργασία". Δουλεύουμε εντατικά, τα παιδιά έχουν κάποια κενά που ίσως να οφείλονται στην τηλεκπαίδευση των προηγούμενων χρόνων, ίσως και όχι. Επιμένουμε πάντως".

ΠΑΛΙΑΜΠΕΛΑ ΒΟΝΙΤΣΑΣ: ΣΤΑ ΟΛΙΓΟΘΕΣΙΑ ΑΠΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΤΑΣΗ

Στα Παλιάμπελα της Αιτωλοκαρνανίας, 7 χιλιόμετρα μακριά από τη Βόνιτσα, η πραγματικότητα είναι σαφώς διαφορετική από αυτή της Ηρακλειάς με την έννοια ότι δεν υπάρχει η νησιωτική απομόνωση. Στο χωριό ζουν περίπου 500 κάτοικοι το χειμώνα και τα παιδιά στο ολιγοθέσιο σχολείο είναι αρκετά.

Το έργο, όμως, των εκπαιδευτικών, μπορεί να χαρακτηριστεί σαφώς πιο δύσκολο. Ο Ευθύμης Μυλωνίδης είναι ένας πολυπειρος δάσκαλας, ο οποίος, όπως μας πληροφορεί, εργάζεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια σε ολιγοθέσια σχολεία από ιδεολογική στάση: "Θέλω να υπηρετώ στα υποβαθισμένα σχολεία. Σ' αυτά πηγαίνουν συνήθως αναπληρωτές και νεοδιοριζόμενοι αλλά εμένα, παρά τα χρόνια μου, δεν με πειράζει" μας λέει.

Η προετοιμασία του εκπαιδευτικού σε τέτοιου είδους σχολεία έχει μεγάλα ζόρια: "Εχουμε αρκετούς μαθητές, διαφορετικών τάξεων, άρα και διαφορετικών εκπαιδευτικών αναγκών, μέσα στην ίδια τάξη. Χρειάζεται, άρα, να ξοδέψει κανείς όλο το απόγευμά του για να προετοιμαστεί επαρκώς για διαφορετικά αντικείμενα, διαφορετικών τάξεων. Πρέπει να ετοιμάσει υλικό για τις σιωπηρές εργασίες των υπόλοιπων παιδιών έτσι ώστε να έχει το ελεύθερο να παραδώσει μάθημα σε μία τάξη. Εχουμε πει πολλές φορές, υπάρχουν και τα σχετικά αιτήματα, στο Υπουργείο ότι τα βιβλία στα ολιγοθέσια σχολεία της επαρχίας θα έπρεπε να είναι διαφορετικά. Θίγονται θέματα μέσα στα βιβλία τα οποία σε καμία περίπτωση δεν αγγίζουν τα παιδιά της ελληνικής περιφέρειας που μεγαλώνουν σε μικρά χωριά. Αντίθετα η δική τους καθημερινότητα, τα ζητήματα που τους απασχολούν στις δικές τους κοινότητες, δεν υπάρχουν μέσα στα σχολικά βιβλία. Αφήστε που συχνά τα παιδιά, λόγω και της έλλειψης προσωπικού, αναγκάζονται πολλές φορές να πηδούν τάξεις, να πηγαίνουν από τη δευτέρα στην Τετάρτη για παράδειγμα".

Ακόμα και με λίγα παιδιά πάντως, οι συνθήκες δουλειάς για τους εκπαιδευτικούς παραμένουν σκληρές και ιδιαίτερες: "Εγω μένω περίπου 16 χιλιόμετρα μακριά από το χωριό. Κάνω δηλαδή σχεδόν 35 χιλιόμετρα την ημέρα. Υπάρχουν όμως συνάδελφοι στο νομό που κάνουν ακόμα και 140 χιλιόμετρα την ημέρα για να παρουσιαστούν στα σχολεία τους. Συνάδελφοι που έρχονται, ας πούμε από τα Ιωάννινα για να πάνε σε χωριά πολύ ορεινά, με στενούς δρόμους οι οποίοι γίνονται επικίνδυνοι το χειμώνα. Σας τα λέω μετά λόγου γνώσεως γιατί είμαι πρόεδρος του συλλόγου των δασκάλων και των νηπιαγωγών στη Βόνιτσα".

Αν και οι δυσκολίες είναι πολλές, οι σχέσεις που αναπτύσσουν οι εκπαιδευτικοί με τα παιδιά στα ολιγοθέσια σχολεία της επαρχίας είναι σχέσες ζωής: "Ξέρουμε ακόμα και σε ποιο λουλουδάκι έχουν αλλεργία οι μαθητές μας. Τέτοια είναι η σχέση μας. Γνωριζόμαστε πολύ καλά, τους μιλάμε με τα μικρά τους ονόματα, είμαστε μία οικογένεια σ' αυτά τα σχολεία" εκμυστηρεύεται ο κ. Μυλωνίδης.

Και ειδικά τους δασκάλους που αποφασίζουν να μείνουν στον τόπο τους, τους αγαπούν ακόμα περισσότερο. Στο τέλος της ημέρας αν τα πιτσιρίκια καταλάβουν ότι τα αγαπάς πραγματικά, επιστρέφουν την αγάπη τους επί χίλια. Γι' αυτό μένω στα ολιγοθέσια, αν και έχω κουραστεί. Διδάσκω σε αυτά δεκαεφτά, συνολικά, χρόνια".

Για το τέλος ένα δικαιολογημένο παράπονο για την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας: "Θέλουν, λέει, να μας αξιολογήσουν και μας απειλούν συνεχώς μ' αυτό. Ξέρουν, άραγε, στο Υπουργείο ότι κλείνουμε φεγγίτες με τα χέρια μας για να μην μπαίνουν νερά; Ξέρουν ότι πληρώσαμε για το internet της τηλεκπαίδευσης από την τσέπη μας; Ξέρουν ότι το απόγευμα κάνουμε επιπλέον μαθήματα στο σχολείο για τη μελέτη των παιδιών; Οχι, δεν τα ξέρουν όλα αυτά".

Πηγή: alfavita