“Η Επιστήμη και η Τέχνη ανήκουν σε όλον τον κόσμο, και μπροστά τους εξαφανίζονται όλα τα σύνορα” είχε πει ο Γκαίτε. Σχεδόν δυο εκατονταετίες μετά, και φαίνεται ότι η ρήση του , δεν έχει βρει ακόμα ουσιαστικό έρεισμα, σε μια ελληνική κοινωνία που θέλει να (αυτο)αποκαλείται δημοκρατική και ισότιμη. Ευτυχώς, πάντα θα υπάρχουν εκείνοι, που όχι μόνο οραματίζονται την αλλαγή, αλλά την κάνουν πράξη. Η Στέλα Αναστασάκη, μετά από μία διαδρομή πέντε ετών, είδε το όραμά της να παίρνει σάρκα και οστά, αποδεικνύοντας τα οφέλη του κοινωνικού πολιτισμού, μέσα από το project “Mind’s Eye | Ψηλαφώντας την Τέχνη”, το οποίο η ίδια εμπνεύστηκε και σχεδίασε. Έχοντας σπουδάσει Αρχαιολογία με μεταπτυχιακό στην Ιστορία της Τέχνης, έχει διανύσει μια σημαντική επαγγελματική πορεία σε μουσεία, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα της Θεσσαλονίκης (Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, PlantCult, LABattoir Project). Το project MindsEye, είναι ένα πιλοτικό πρόγραμμα προσβασιμότητας ατόμων με οπτική αναπηρία, το οποίο εφαρμόστηκε επιτυχώς για πρώτη φορά στη συλλογή και τον χώρο του MOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη. Βασική του επιδίωξη, να άρει τους αποκλεισμούς και να επιτρέψει την αληθινή βίωση των διάφορων εκφάνσεων του πολιτισμού, σε άτομα με μειωμένη όραση και οπτική αναπηρία, μέσα από συμπεριληπτικές πρακτικές. Η Στέλα Αναστασάκη, μας μιλά για το όραμά της, και πώς κατάφερε τελικά να αποδείξει έμπρακτα, πως η πρόσβαση στην Τέχνη δεν είναι προνόμιο. Eίναι πανανθρώπινο δικαίωμα.
Είσαι η εμπνεύστρια και διαχειρίστρια του project “Mind’s Eye | Ψηλαφώντας την Τέχνη”, ενός πιλοτικού προγράμματος προσβασιμότητας ατόμων με οπτική αναπηρία στο κομμάτι της Τέχνης. Τι αποτέλεσε για εσένα έναυσμα για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία και ποια η επαγγελματική πορεία, που σε οδήγησε σε αυτή την ιδέα;
Κοιτώντας προς τα πίσω, και αναζητώντας τα βήματα και τους λόγους, που με οδήγησαν στην υλοποίηση του συγκεκριμένου εγχειρήματος, δεν μπορώ να ξεχωρίσω έναν μόνο παράγοντα, αλλά μάλλον ένα σύνολο ερεθισμάτων. Η καταγωγή μου από την επαρχία των Χανίων, όπου η πρόσβαση στα πολιτιστικά αγαθά ήταν πολύ περιορισμένη, υπήρξε σίγουρα ένας από τους λόγους που με οδήγησαν στο να ασχοληθώ με την τέχνη και την ένταξή της στην εκπαίδευση.
Σημαντική στάθηκε η εμπειρία που αποκόμισα από την επταετή μου απασχόλησή στο τότε Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, σήμερα MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όπου βασική μου αρμοδιότητα ήταν η προσέλκυση του κοινού, μέσα από το σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και ξεναγήσεων. Αντλούσα μεγάλη ικανοποίηση, παρατηρώντας τους μικρούς και τους μεγάλους επισκέπτες να αφήνουν σταδιακά τις αμφιβολίες τους για τη σύγχρονη τέχνη, και να παρασύρονται στον κόσμο της εικαστικής δημιουργίας. Παρατηρώντας το κοινό και αναζητώντας τρόπους προσέλκυσης νέων επισκεπτών, σταδιακά διαπίστωσα ότι άτομα που βιώνουν μερική ή ολική απώλεια όρασης, δεν περνούσαν το κατώφλι του μουσείου και ο λόγος ήταν απλός: o χώρος και τα εκθέματα δεν ήταν προσβάσιμα σε αυτή την κοινωνική ομάδα.
Η αφορμή ωστόσο, δόθηκε το διάστημα 2017-19, με τη συμμετοχή μου στο διακρατικό πρόγραμμα Cultural Management Academy των Goethe-Institut της Σοφιας και της Θεσσαλονίκης, που είχε ως αποτέλεσμα τον από κοινού σχεδιασμό της περιοδεύουσας έκθεσης “Matter over Matter”, σε συνεργασία με τέσσερις επιμελήτριες από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Η πρωτοβουλία αυτή έφερνε σε συνεργασία εικαστικούς και designers από τις δύο χώρες, για την από κοινού δημιουργία έργων τέχνης, που μπορούσαν να είναι προσβάσιμα με την αφή, αξιοποιώντας την τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης. Όταν η έκθεση παρουσιάστηκε στο Goethe-Institut της Θεσσαλονίκης, θελήσαμε να την καταστήσουμε προσβάσιμη και σε άτομα που βιώνουν απώλεια όρασης. Τα αποτελέσματα που συλλέξαμε ήταν εξαιρετικά σημαντικά, και η ανταπόκριση των επισκεπτών τόσο θερμή, που με ώθησε να εμβαθύνω στη θεματική της προσβασιμότητας στην τέχνη και στους χώρους πολιτισμού, πιο ουσιαστικά.
Μίλησέ μας για τον τρόπο που το project δίνει έμπρακτα τη δυνατότητα στα άτομα με οπτική αναπηρία, να έχουν εύκολη και άνετη πρόσβαση σε ένα μουσείο και στα έργα του.
Η προσβασιμότητα στον χώρο και στα έργα του μουσείου εξασφαλίστηκε μέσω πρακτικών, οι οποίες συνδυάζουν τις αισθήσεις της αφής και της ακοής. Δημιουργήσαμε ένα σύστημα εφαρμογών, που αλληλοσυμπληρώνονται, παρέχοντας μια πολυαισθητηριακή εμπειρία, η οποία προτείνει έναν νέο τρόπο πρόσληψης και απόλαυσης της Τέχνης.
Αρχικά, τοποθετήθηκε οδηγός όδευσης, που διατρέχει το πάτωμα του μουσείου και καθοδηγεί τους επισκέπτες με λευκό μπαστούνι, από το ένα έκθεμα στο άλλο με ασφάλεια. Έπειτα, τοποθετήθηκαν απτικοί χάρτες στην είσοδο κάθε αίθουσας, ώστε οι χρήστες ψηλαφώντας το χάρτη, να αντιλαμβάνονται τη θέση των εκθεμάτων και των σημείων ενδιαφέροντος, δημιουργώντας μια νοητή διαδρομή του εκθεσιακού χώρου.
Για κάθε έκθεμα δημιουργήθηκαν ακουστικές περιγραφές και απτικά βοηθήματα. Τα απτικά βοηθήματα, αποδίδουν με ανάγλυφο τρόπο τα βασικά χαρακτηριστικά των έργων τέχνης (περιγράμματα, σχήματα, όγκους και κάποιες αισθητικές ποιότητες) και έχουν δημιουργηθεί, αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες, όπως η τρισδιάστατη αποτύπωση και εκτύπωση, η κοπή με laser, η χύτευση σε καλούπια τρισδιάστατης εκτύπωσης και η ανάγλυφη εκτύπωση.
Ποια είναι τα κομμάτια, στα οποία δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση;
Ιδιαίτερη έμφαση δώσαμε στην όσο το δυνατόν πιο ακριβή μεταφορά των χαρακτηριστικών των έργων τέχνης, είτε μέσα από τις ακουστικές περιγραφές είτε μέσα από την απτική απεικόνισή τους. Παράλληλα, επιδιώξαμε να εντάξουμε μια ποικιλία ειδών εικαστικής έκφρασης, περιλαμβάνοντας ζωγραφική, μεταξοτυπία, γλυπτική σε ξύλο, πορσελάνη και μέταλλο, assemblage και κινητική γλυπτική, παρουσιάζοντας το εύρος της Τέχνης σήμερα.
Πώς μπορεί ο εξοπλισμός που παρέχεται από το πρόγραμμα, να αξιοποιηθεί από όλους τους επισκέπτες του μουσείου, βλέποντες και μη, ώστε να συμβάλλει σε μια διαφορετική εμπειρία ξενάγησης;
Φαντάζομαι ότι οι περισσότεροι επισκέπτες που έχουν βρεθεί σε ένα χώρο πολιτισμού ή ένα μουσείο, έχουν θελήσει να αγγίξουν ένα έκθεμα ή έχουν προσεγγίσει ένα ξεναγό κατά τη διάρκεια της ξενάγησης, για να ακούσουν πληροφορίες. Οι εφαρμογές που έχουν τοποθετηθεί στο μουσείο, δίνουν τη δυνατότητα σε όλους τους επισκέπτες, να αγγίξουν τα απτικά βοηθήματα και να ακούσουν τις περιγραφές των έργων δωρεάν, χρησιμοποιώντας την προσωπική τους τηλεφωνική συσκευή.
Οι ηχογραφημένες περιγραφές των εκθεμάτων που είναι διαθέσιμες με το σκανάρισμα του QR-Κωδικού που βρίσκεται σε κάθε λεζάντα έργου, περιλαμβάνουν βασικές πληροφορίες σχετικά με το έκθεμα και τον δημιουργό, αλλά δεν περιορίζονται στην απλή παράθεση πληροφοριών. Κάθε ακουστική περιγραφή έχει εμπλουτιστεί με διάφορα ηχητικά ερεθίσματα, τα οποία σχετίζονται με το έργο, όπως για παράδειγμα τα υλικά, το θέμα ή την εποχή δημιουργίας του, δημιουργώντας ένα ατμοσφαιρικό ηχητικό περιβάλλον, που “παρασύρει” τον ακροατή να εμβαθύνει στο έργο. Η ακρόαση των περιγραφών, σε συνδυασμό με την απτική διερεύνηση των βοηθημάτων, δημιουργούν μια πρωτόγνωρη εμπειρία επαφής με τα εκθέματα και τον μουσειακό χώρο.
Πέρα από τα απτικά και ηχητικά ερεθίσματα, στο πλαίσιο της εφαρμογής περιλαμβάνονται και τρία μουσειοπαιδαγωγικά κουτιά, τα οποία έχουν δημιουργηθεί από την Κατερίνα Μπακαλιού, για την ερμηνεία των έργων “Σινιάλα-1974”, “Ηχητικό 1965” και “Μουσικό 1977”, του καλλιτέχνη Τάκις. Κάθε μουσειοπαιδαγωγικό κουτί φέρει αντικείμενα και στοιχεία, που συνοψίζουν τα βασικά στοιχεία των έργων, με τα οποία οι επισκέπτες καλούνται να αλληλεπιδράσουν και να δημιουργήσουν τις δικές τους συνθέσεις. Τα μουσειοπαιδαγωγικά κουτιά, πέρα από τα απτικά αντικείμενα που φέρουν, περιλαμβάνουν μια πρωτότυπη κλίμακα, η οποία μεταφράζει απτικά και ηχητικά το μήκος κύματος των χρωμάτων. Κάθε φορά που ο επισκέπτης αγγίζει ένα από τα κυματοειδή στοιχεία, ενεργοποιεί τον ήχο του χρώματος, έχοντας τη δυνατότητα να συνθέσει τη δική του ηχητική χρωματική κλίμακα. Παράλληλα, μπορεί να αντλήσει γεωμετρικά στοιχεία από τη συλλογή και να δημιουργήσει το δικό του “δάσος από Σινιάλα”. Με τον τρόπο αυτό, οι επισκέπτες έρχονται πιο κοντά στις βασικές αρχές των συνθέσεων του καλλιτέχνη, και μαθαίνουν δημιουργώντας.
Όπως αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, οι εφαρμογές επιτρέπουν το εύρος της αλληλεπίδρασης που επιθυμεί να έχει ο κάθε επισκέπτης με τα εκθέματα της συλλογής, δίνοντάς του τη δυνατότητα να ψηλαφίσει, να ακούσει πληροφορίες αλλά και να πειραματιστεί με τα ίδια τα αντικείμενα.
Η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος προσβασιμότητας ατόμων με οπτική αναπηρία “Mind’s Eye | Ψηλαφώντας την Τέχνη” πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά με επιτυχία, σε δέκα έργα της μόνιμης συλλογής του MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Ποιο το feedback που έχεις λάβει από αυτή την πρώτη πιλοτική εφαρμογή του, κυρίως από άτομα με οπτική αναπηρία;
Η ανατροφοδότηση που λάβαμε από τους επισκέπτες της πιλοτικής εφαρμογής (βλέποντες και μη) ήταν εξαιρετικά θετική, και όλοι ανεξαιρέτως εξέφρασαν την επιθυμία να εφαρμοστούν ανάλογες πρακτικές, και σε άλλους χώρους πολιτισμού στο μέλλον. Οι αντιδράσεις και τα αποτελέσματα που συγκεντρώσαμε, παρότι περιορισμένα λόγω της συνθήκης που επέβαλε η πανδημία, ήταν πολύ θετικά και ποικίλα, δίνοντάς μας κίνητρο και ώθηση να εξελίξουμε τις πρακτικές μας.
Πιο συγκεκριμένα, επισκέπτες με οπτική αναπηρία ένιωσαν ασφάλεια και αυτονομία κατά την περιήγησή τους στον χώρο του μουσείου, χάρη στη λειτουργικότητα του οδηγού όδευσης. Τα απτικά βοηθήματα που βρίσκονται δίπλα ή μπροστά από κάθε έργο, τους έδωσαν τη δυνατότητα να “δουν” τα έργα τέχνης και να ανακαλύψουν τους διαφορετικούς τρόπους, που οι καλλιτέχνες αποδίδουν πρόσωπα, και να διακρίνουν διαφορές μεταξύ της απόδοσης σε προφίλ ή μετωπικά. Πολλοί εστίασαν το ενδιαφέρον τους στα μουσειοπαιδαγωγικά κουτιά και εντυπωσιάστηκαν από την ηχητική και απτική απόδοση των χρωμάτων. Για πρώτη φορά είχαν τη δυνατότητα να αντιληφθούν τις ποιότητες των χρωμάτων, μέσα από την απτικο-ακουστική τους απόδοση, καθώς και να διακρίνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε σχήματος. Πολλοί “ταξίδεψαν” με το “Αεροπλάνο 1982” του Αλέξη Ακριθάκη και τις ηχητικές περιγραφές των εκθεμάτων, ενώ οι βλέποντες χρήστες ανακάλυψαν άλλες πτυχές των έργων τέχνης, και γνώρισαν τη συλλογή του MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με όλες τους τις αισθήσεις.
Το “Mind’s Eye | Ψηλαφώντας την Τέχνη” σχεδιάστηκε στο πλαίσιο του START – Create Cultural Change 2019- 2020, αποτελώντας μία από τις 75 κοινωνικοπολιτιστικές πρωτοβουλίες, που προέκυψαν μέσα από το πρόγραμμα υποτροφιών του. Λίγα λόγια για το συγκεκριμένο πρόγραμμα ανάπτυξης ικανοτήτων και για το πώς στήριξε το δικό σου όραμα.
Το πρόγραμμα ανάπτυξης ικανοτήτων START-Create Cultural Change υπήρξε μια πολύ σημαντική και μοναδική εμπειρία για μένα, και νιώθω απεριόριστη χαρά και ευγνωμοσύνη, που μου δόθηκε αυτή η ευκαιρία. Κατά την πρώτη φάση του προγράμματος START, είχα τη δυνατότητα να εκπαιδευτώ για δύο μήνες σε ένα κοινωνικό-πολιτιστικό φορέα της Γερμανίας, και να γνωρίσω εκ των έσω τα χαρακτηριστικά του κοινωνικού πολιτισμού. Η τοποθέτησή μου στο Bürgerzentrum Schuhfabrik e.V. στην περιοχή της Βεστφαλίας, ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία να δικτυωθώ με άλλους συνεργάτες και φορείς από τη Γερμανία, και να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου πάνω σε θέματα προσβασιμότητας, συμπερίληψης και πολιτιστικής διαχείρισης.
Κατά τη δεύτερη φάση του προγράμματος, εδώ στην Ελλάδα, έλαβα πολύτιμη καθοδήγηση και εργαλεία που εξασφάλισαν την ομαλή εξέλιξη και την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου. Η εμπειρία του να βλέπεις ένα όραμά να παίρνει σχήμα και μορφή, και σταδιακά να ολοκληρώνεται, είναι μοναδική. Ωστόσο, αυτό που θα ξεχωρίσω και κρατάω ως το πιο σημαντικό εφόδιο αυτής της διαδρομής, είναι η γνωριμία μου με ένα δίκτυο ανθρώπων, που μοιράζονται κοινές ανησυχίες και οράματα, καθώς και η αίσθηση ότι “δεν είσαι μόνη σου”.
Η νέα κανονικότητα που επέβαλε η πανδημία και όσα βιώσαμε τη χρονιά που πέρασε, δείχνουν πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη για αλλαγή στις συνήθειές μας και στον τρόπο που βιώνουμε το ρόλο μας στην κοινωνία, ως ενεργοί πολίτες. Αισθάνομαι ότι τα ζητήματα που αναδύονται σήμερα είναι πιο κρίσιμα από ποτέ και καλύπτουν ένα τεράστιο εύρος, από το περιβάλλον, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία, την υγεία και την ισότητα. Για όλα αυτά απαιτείται η συνεργασία όλων των μερών, και θεωρώ ότι το πεδίο του κοινωνικού πολιτισμού μπορεί να γίνει το σημείο συνάντησης μεταξύ φορέων και πολιτών,αλλά και το μέσο για την επίτευξη ουσιαστικών αλλαγών.
Είναι λογικό πίσω από μία τόσο σημαντική και άρτια οργανωμένη πρωτοβουλία, να “κρύβεται” μία μεγάλη ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι τη σχεδιάζουν και τη στηρίζουν. Μίλησέ μας για την ομάδα, που στήριξε και στηρίζει έμπρακτα το project “Mind’s Eye”.
Το Mind’s Eye ήταν ένα συλλογικό εγχείρημα, το οποίο δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς την πολύτιμη συμβολή των συνεργατών, των φορέων και των χορηγών, που ευγενικά υποστήριξαν το όραμά μας. Το έργο αναπτύχθηκε σε συνεργασία με το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το παράρτημα της Θεσσαλονίκης του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών, και οφείλουμε ένα θερμό ευχαριστώ στους επαγγελματίες των φορέων, οι οποίοι μας εμπιστεύτηκαν και καθοδήγησαν τα βήματά μας.
Ανακαλώ τις πρώτες συναντήσεις με τα μέλη της ομάδας του έργου, και χαίρομαι πολύ για όλους τους συνεργάτες που μοιράστηκαν το όραμα της ισότιμης συμπερίληψης, ενώ συνέβαλαν ο καθένας από το πεδίο του, στην ανάπτυξη των πρακτικών προσβασιμότητας. Η Φανή Τσικούρα, ο Θανάσης Σιδέρης, ο Γιώργος Καρβελάς και η Λεία Αβραάμ από το ΚΕΑΤ-Θεσσαλονίκης καθοδήγησαν τα βήματά μας, δοκίμασαν όλες τις εφαρμογές και μας βοήθησαν να τις βελτιστοποιήσουμε.
Ο Βίκτωρας και ο Ηρακλής Γκουντάρας από το Studio Hervik ανέπτυξαν την οπτική ταυτότητα και σχεδίασαν έναν εξαιρετικό συμπεριληπτικό κατάλογο έργων τέχνης, που φέρει ανάγλυφα στοιχεία και γραφή Braille. Ο Δημήτρης Μουχταρόπουλος από τη Designerd σχεδίασε την ιστοσελίδα mindseye.gr, το περιεχόμενο της οποίας είναι πλήρως προσβάσιμο σε άτομα με οπτική αναπηρία και ο Γιώργος Μικρού από το Mind the Map, δημιούργησε τους απτικούς χάρτες πλοήγησης. Ο Χρήστος και ο Δημήτρης Γκεμιτζής μαζί με τον Κυριάκο Γεωργιάδη από την Plan Fab, μοντελοποίησαν και εκτύπωσαν τις τρισδιάστατες αναπαραγωγές, και η Κατερίνα Μπακαλιού σχεδίασε και δημιούργησε τη σειρά μουσειοπαιδαγωγικών αντικειμένων. Στην παραγωγή και την επικοινωνία συνεργάστηκα με τη Χριστίνα Βλάχου, ενώ για τη φωτογραφική καταγραφή και τη δημιουργία βίντεο, με τον Χασάν Σεχ και το Γιώργο Γεωργακόπουλο. Οι ηχογραφήσεις των περιγραφών δημιουργήθηκαν από τον Αδάμ Σιάγα και, τέλος, για την οργάνωση και τη διεξαγωγή της διαδικτυακής ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου, σημαντική ήταν η συνεργασία με την Αργυρώ Μπαράτα, τη Νατάσα Πανάγου και το Σπύρο Κουζέλη.
Θεωρείς πως στην Ελλάδα έχουμε πολύ δρόμο ακόμα για μία ουσιαστικά ίση αντιμετώπιση και σεβασμό απέναντι στα άτομα με αναπηρίες;
Θεωρώ ότι το ζήτημα είναι πολυσύνθετο. Τα πράγματα στην Ελλάδα μπορεί να βρίσκονται σε ένα αρχικό στάδιο ακόμα, αλλά είμαι πολύ αισιόδοξη ότι το πεδίο, μπορεί και σύντομα θα αλλάξει προς το καλύτερο. Ένα από τα πράγματα που συνειδητοποίησα, είναι η έλλειψη εκπαίδευσης και γνώσης, σχετικά με τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρίες. Δε θεωρώ ότι δεν υπάρχει σεβασμός, αλλά άγνοια και φόβος. Και αυτό μπορεί να αλλάξει πολύ απλά, ρωτώντας το άτομο και ακούγοντας προσεκτικά, τι είναι αυτό που χρειάζεται. Πολύ συχνά ακούω άτομα με οπτική αναπηρία να λένε “με έπιασε από το χέρι και με πήγε μέχρι το φανάρι για να περάσω απέναντι, ενώ εγώ δεν ήθελα να πάω προς τα εκεί”. Υπάρχουν φορές που θεωρούμε ότι βοηθάμε, αλλά μάλλον ικανοποιούμε κάποια δική μας εσωτερική ανάγκη. Βλέπω, όμως, ότι η κατάσταση σιγά σιγά έχει αρχίσει να αλλάζει και αυτό με γεμίζει χαρά και αισιοδοξία.
Σε ποιον βαθμό δημιουργούνται σήμερα αντίστοιχες πρωτοβουλίες με τη δική σου;
Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές πρωτοβουλίες, που κινούνται στο πεδίο της ισότιμης συμπερίληψης και πρόσβασης σε αγαθά και υπηρεσίες, και θέλω να πιστεύω ότι σύντομα θα δούμε αρκετές αλλαγές. Ένας καταλυτικός παράγοντας, ο οποίος συμβάλλει σημαντικά σε αυτή τη διαδικασία της αλλαγής, είναι η τεχνολογία. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, διαθέτουμε τα κατάλληλα εργαλεία και τις εφαρμογές που μπορούμε να αξιοποιήσουμε, για να βελτιώσουμε τις συνθήκες καθημερινής διαβίωσης. Έξυπνες και ομιλούσες συσκευές, εφαρμογές πλοήγησης και άλλα ψηφιακά εργαλεία, είναι στη διάθεσή μας, ώστε να τα αξιοποιήσουμε καταλλήλως. Μπορεί το κόστος αυτών των εφαρμογών να είναι μεγάλο, αλλά εκτιμώ ότι κάθε φορέας οφείλει να εντάξει στον προγραμματισμό του κάποιες πρακτικές, οι οποίες διευκολύνουν την πρόσβαση ατόμων με αναπηρίες στις υπηρεσίες και τα αγαθά τους, γιατί μακροπρόθεσμα θα φέρουν σημαντικά αποτελέσματα.
Η πανδημία του Covid-19, δυστυχώς, γέμισε την καθημερινότητά μας με περιορισμούς, ανάμεσα στους οποίους είναι και η επαφή μας με την Τέχνη και τον Πολιτισμό, τουλάχιστον μέσω της φυσικής μας παρουσίας, η οποία έχει αντικατασταθεί από την ψηφιακή. Πώς το project “Μind’s Eye” μπορεί να προσαρμοστεί στα νέα ψηφιακά δεδομένα;
Η πανδημία επέβαλε μια νέα κανονικότητα, με πολλές αλλαγές και “θυσίες”. Το πρώτο διάστημα εμφάνισης της πανδημίας, όλοι απολαύσαμε τα οφέλη της Τέχνης από την ασφάλεια του σπιτιού μας, και έγινε πολύ φανερή η σημασία της στη ζωή μας. Βέβαια, τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη φυσική επαφή και παρουσία σε χώρους πολιτισμού, αλλά η ψηφιακή παρουσία μπορεί προσωρινά να καλύψει αυτό το κενό, λειτουργώντας περισσότερο σαν “παυσίπονο” παρά σαν θεραπεία.
Καθώς δεν είναι μια ευνοϊκή περίοδος για την ανάπτυξη εφαρμογών της αφής, η στροφή προς τις ψηφιακές πρακτικές είναι η μόνη διέξοδος. Προς το παρόν, μπορεί κάποιος να έρθει σε επαφή με τα εκθέματα, ακούγοντας τις περιγραφές τους, που θα βρει διαθέσιμες στην ιστοσελίδα μας στο πεδίο της “Συλλογής”. Ωστόσο, φροντίζουμε όλο το περιεχόμενο που αναρτούμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να είναι πλήρως προσβάσιμο, και μάλιστα παρέχουμε εκπαίδευση και συμβουλευτική, για το πώς να καταστήσει κανείς το περιεχόμενο των ιστοσελίδων και των social media, προσβάσιμο σε άτομα με οπτική αναπηρία. Στο στάδιο αυτό, σχεδιάζουμε τις νέες μας δράσεις, και σύντομα θα ανακοινώσουμε τα προγράμματά μας.
Πώς οραματίζεσαι το μέλλον του project από εδώ και στο εξής; Υπάρχει ενδιαφέρον για τη μόνιμη ισχύ και εφαρμογή του, από ελληνικούς πολιτιστικούς φορείς και ιδρύματα;
Η αρχή αυτής της πρωτοβουλίας ήταν εξαιρετικά δυναμική και αισιόδοξη, αλλά λόγω της γενικότερης συνθήκης που επέβαλε η πανδημία, αναγκαστήκαμε να προσαρμοστούμε και να επαναπροσδιορίσουμε τα βήματά μας. Το πρώτο διάστημα, υπήρξε αρκετό ενδιαφέρον από φορείς και ιδιώτες, για την ανάπτυξη συμπεριληπτικών εφαρμογών, όπως έντυπα, συλλογές και δράσεις, κάτι που μας ενέπνευσε να επεκταθούμε και σε άλλους τομείς. Σε αυτό το στάδιο, με τη συνεργάτιδα μου, Χριστίνα Βλάχου, βρισκόμαστε στη διαδικασία σύστασης νομικής μορφής μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Το “Mind’s Eye” πλέον, αποτελεί μια από τις βασικές υπηρεσίες που εντάσσονται υπό την ομπρέλα της Off Stream, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η μελέτη, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πολιτιστικών προγραμμάτων και εκπαιδευτικών δράσεων, εφαρμογών προσβασιμότητας και υπηρεσιών συμβουλευτικής για τους παραπάνω άξονες.
Mια ευχή για το 2021.
Εύχομαι το 2021 που ξεκινάει, να είναι μια χρονιά γεμάτη δράση, ενέργεια και ελευθερία. Όσα σκεφτήκαμε, οραματιστήκαμε και σχεδιάσαμε κατά τη διάρκεια της πολύμηνης “νάρκης” , να γίνουν έμπνευση και να μας ωθήσουν σε αλλαγές και ενέργειες, που συμβάλλουν σε μια πιο ισότιμη και συμπεριληπτική κοινωνία.
Website: mindseye.g
E-Mail: info@mindseye.gr
Facebook & Instagram: MindsEye.gr | @MindsEye
Youtube Channel: Mind’s Eye
Μαρία Μυλωνά
Πηγή: cozyvibe
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου