Δευτέρα 22 Αυγούστου 2016

Πού πήγαν οι γονείς των Ντακ;

Από τον ΑΡΗ ΔΗΜΟΚΙΔΗ στη LIFO 

Δεν υπάρχουν γονείς στη Λιμνούπολη. Τα παιδιά μένουν με τον θείο τους, ο θείος έχει έναν άλλο θείο, η Νταίζη έχει τρία ανιψάκια και πάει λέγοντας. Πού είναι οι γονείς του Ντόναλντ; Ποιοι και πού είναι οι γονείς των Χιούι, Λιούι και Ντιούι; Γιατί πέρα από τα μισόλογα στο πρώτο τους, παμπάλαιο καρτούν, στο οποίο υποτίθεται τα παιδιά πήγαιναν μόνο για μια μέρα στο θείο τους μέχρι να βγει ο πατέρας τους απ' το νοσοκομείο, ποτέ δεν αναφέρεται ο πατέρας κι η μητέρα τους; Γιατί δεν νοιάζονται καθόλου γι' αυτά; Μήπως είναι συνωμοσία εναντίον του προτύπου της οικογένειας; Όχι ακριβώς. 

Άλλοι λένε πως είναι η σεμνοτυφία που αποκλείει το ζευγάρωμα των παπιών, άλλοι πως ένα κόμικ δεν χρειάζεται να διαπαιδαγωγεί τους αναγνώστες σε θέματα σχέσεων και να γίνεται χρωματιστή σαπουνόπερα. Διάβασα επίσης πως η επιλογή του Ντίσνεϊ για αυτές τις συγγενικές σχέσεις, ήταν εσκεμμένη για να μην νιώθει κανένα παιδί ότι υστερεί εφόσον δεν έχει κάποιον ή και τους δύο γονείς του. Το σίγουρο όμως είναι πως η έλλειψη γονιών λύνει τα χέρια των σεναριογράφων και επιτρέπει στα παιδιά της Λιμνούπολής (αλλά και γενικότερα σε όλους τους χαρακτήρες) να εκφράσουν εχθρικά συναισθήματα προς τους κηδεμόνες τους, να τους κάνουν φάρσες κλπ, πράγματα που δεν θα μπορούσαν να κάνουν στους γονείς τους – ή καλύτερα πράγμα δεν θα ήταν επιτρεπτό να παρουσιάζεται σε παιδικά κόμικς. 

Φανταστείτε τους Χιούι Λιούι και Ντιούι να παγιδεύουν και να εξευτελίζουν τον πατέρα τους ή τη μητέρα τους. Θεωρείται πλήρως αντιπαιδαγωγικό, ενώ τώρα είναι κάπως ΟΚ όταν το κάνουν στον Ντόναλντ που είναι ένας εκκεντρικός θείος. Αν η Λιμνούπολη ήταν μια απόλυτα ρεαλιστική πόλη και παρουσιάζονταν τόσο διαταραγμένες οι συγγενικές σχέσεις (που θα αφορούσαν όχι οποιουσδήποτε συγγενείς, αλλά γονείς και παιδιά) οι αντιδράσεις που θα υπήρχαν όταν ο Καρλ Μπαρκς ξεκίνησε τη σειρά θα ήταν μεγάλες –και ίσως θα οδηγούσαν σε έμμεσο μποϊκοτάζ των γονιών που με τα δικά τους λεφτά αγόραζαν το περιοδικό στα παιδιά τους. 

Οι Simpsons είχαν κατηγορηθεί στα '90s απ' τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Νταν Κουέιλ επειδή ο Bart και η Lisa δεν φέρονταν με σεβασμό στους γονείς τους. Τα Μίκυ Μάους, παρ' ό,τι ξεκίνησαν μισό αιώνα πριν και σε συνθήκες πολύ πιο συντηρητικές δεν κατακρίθηκαν ποτέ για τέτοια λανθασμένα πρότυπα σχέσεων - μιας και αυτές οι σχέσεις δεν υπήρχαν. Και έτσι έγιναν αποδεκτά ως τα απόλυτα οικογενειακά κόμικς. Σατανικό;

Στη Λιμνούπολη τα παιδιά μπορούν να είναι πιο έξυπνα απ' τους κηδεμόνες τους, να τους εξουσιάζουν ή να συγκρούονται χοντρά μ' αυτούς χωρίς να δημιουργούνται στις παιδικές ψυχές περίεργα συναισθήματα. Οι μικροί αναγνώστες θα μπορούσαν να ταυτιστούν με τα παιδιά που είναι πιο ικανά απ' τους μεγάλους, χωρίς όμως να επεκτείνουν αυτή τη σκέψη και στην πραγματική τους ζωή, χωρίς να χάνουν κάθε ιδέα για τους δικούς τους γονείς. Όπως έχει πει ο Μπαρκς που ως παιδί ταλαιπωρήθηκε πολύ απ' τους γονείς του, στο μυαλό του όλες οι σχέσεις αφορούσαν γονείς και παιδιά και απλώς άλλαζε τους βαθμούς συγγένειας. Οι μεγάλοι γενικώς είναι γελοίοι και ανεύθυνοι και θύματα - οι μεγάλοι, αλλά όχι οι γονείς μας. Έτσι, όχι μόνο δεν αμαυρώνεται ο θεσμός της οικογένειας, αλλά περίτεχνα προστατεύεται. 

Οι δημιουργοί του Ντισνεϊκού σύμπαντος ήθελαν απόλυτη ελευθερία κινήσεων. Δεν ήθελαν να σκέφτονται το κάθε καρέ μη τυχόν και αυτό εξαγριώσει τους γονείς, δεν ήθελαν να είναι υπεύθυνοι για ασέβεια παιδιών προς γονείς (τα παιδιά θα έλεγαν «το διάβασα στο Μίκυ Μάους και το έκανα»). Επίσης αν ο Ντόναλντ ήταν γονιός θα έπρεπε να είναι πιο υπεύθυνος, αλλιώς οι γονείς πάλι θα προσβάλλονταν με την ανεύθυνη παρουσίαση και γελοιοποίησή τους. 

Ταυτόχρονα όμως με τη δημιουργική ελευθερία ήθελαν να αποφύγουν το διδακτισμό. Οι ήρωες είναι φιλάργυροι ή τεμπέληδες, ή παμπόνηροι, χωρίς κανέναν γονιό να τους κρίνει και να τους κουνάει το δάχτυλο. Και παρ'όλα τα μειονεκτήματα του χαρακτήρα τους μας είναι συμπαθητικοί. 

Με την πανέξυπνη ντρίπλα που έκαναν, αφήνοντας έξω τους γονείς, οι δημιουργοί της Ντίσνεϊ κατάφεραν να φτιάξουν έναν υπέροχο πλανήτη που είναι ταυτόχρονα και απόλυτα ρεαλιστικός αλλά και απόλυτα φανταστικός. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου