Χαρακτηριστικά – Ιδιότητες – Αρμοδιότητες.
Κοινωνική – Γονεϊκή διάσταση του ρόλου.
Με την ίδρυση του πρώτου Παιδικού Χωριού SOS 60 χρόνια πριν, ο Hermann Gmeiner έβαλε έναν σκοπό για την επιτυχία της προσπάθειάς του να προσφέρει ανατροφή σε μοναχικά παιδιά μέσα σε πλαίσια οικογενειακού περιβάλλοντος.
Θέλησε να προσφέρει ξανά ένα σταθερό, μόνιμο σπιτικό στα παιδιά που έχουν ανάγκη φροντίδας και προστασίας και από την άλλη να παράσχει την δυνατότητα σε γυναίκες μόνες, δίχως οικογενειακές υποχρεώσεις, μια ζωή πληρότητας με την ανάληψη της φροντίδας και ανατροφής παιδιών που η ευθύνη τους ανατέθηκε στα Παιδικά Χωριά SOS.
H Μητέρα SOS είναι το κέντρο – η καρδιά της οικογένειας SOS.
Σ’ όλο τον κόσμο υπάρχουν γυναίκες που είναι μόνες, που επέλεξαν να είναι ανεξάρτητες, που δεν έχουν σύντροφο, που η ζωή τους κυλάει χωρίς κάποιο ουσιαστικό ενδιαφέρον ή κάποια επαγγελματική απασχόληση, που αυτή δεν είναι αρκετή για να τις «γεμίσει». Επιθυμούν να έχουν κοντά τους ένα παιδί και επιθυμούν να αφιερώσουν τις ώρες τους στην φροντίδα του. Και βεβαίως σ’ όλο τον κόσμο υπάρχουν παιδιά που είναι μόνα τους, που στερούνται την φροντίδα των γονιών τους και που θα τα βοηθούσε αφάνταστα το να την έχουν.
Αυτές λοιπόν οι γυναίκες και αυτά τα παιδιά μπορούν να συναντηθούν και να επιτευχθεί ο διπλός στόχος της αποκατάστασης των παιδιών και της ευκαιρίας να προσδώσουν μόνες γυναίκες ένα νόημα στην ζωή τους.
Προχωρώντας λοιπόν θα μπορούσαμε να πούμε πως η Μητέρα SOS είναι ένα επάγγελμα που δίνει την δυνατότητα σε εκατοντάδες γυναίκες σ’ όλο τον κόσμο να ζήσουν «κοινωνικά» την μητρότητα κοντά στην ομάδα των παιδιών που ανέλαβαν την ανατροφή τους.
Για να γίνει μια γυναίκα «Μητέρα» σ’ ένα Παιδικό Χωριό SOS, δεν χρειάζεται παρά κάποιο παιδαγωγικό ταλέντο και κυρίως, πολλή, πάρα πολλή αγάπη για τα παιδιά. Γιατί τα παιδιά που καταφεύγουν στα Παιδικά Χωριά SOS είναι, σχεδόν πάντα, ψυχοσυναισθηματικά επιβαρυμένα. Υποφέρουν, από αισθήματα κατωτερότητας, καταπίεσης της προσωπικότητας, έλλειψη αγάπης, άγχη που φτάνουν στο προχωρημένο στάδιο της ψύχωσης. Πολλά απ’ αυτά είναι παιδιά ανεπιθύμητα, κατατρεγμένα, αποπλανημένα, ξεχασμένα απ’ τους άλλους. Κι’ όλα ζητάνε να βρουν κάποιον που να του έχουν εμπιστοσύνη – στην προκειμένη περίπτωση, τη Μητέρα του Παιδικού Χωριού SOS.
Πρώτος στόχος στην αγωγή των παιδιών αυτών είναι η βοήθεια και η θεραπεία τους. Ξέρουμε καλά όλοι μας, πόσο σημαντικός για την αγωγή ενός παιδιού είναι ο δεσμός με τη μητέρα του ή με κάποιο επιτυχημένο υποκατάστατό της. Στο Παιδικό Χωριό SOS το παιδί πρέπει, πρώτα απ’ όλα, ν’ αποκτήσει εμπιστοσύνη στο πρόσωπο της μητέρας. Απ’ αυτόν το δεσμό θ’ αντληθεί αργότερα όλη η επιρροή, που χρειάζεται για την αγωγή του. Το πρώτο βήμα, λοιπόν, που κάνει το Παιδικό Χωριό SOS είναι να δώσει στο εγκαταλειμμένο παιδί μια μητέρα, που τα αγαπάει, και που θα σταθεί στο επίκεντρο όλης της παιδαγωγικής εργασίας.
Αλλά η αγάπη δεν είναι αρκετή, από μόνη της. Και η αγωγή χωρίς αγάπη είναι εντελώς στείρα. Χρειάζεται ένα πλαίσιο – όρια, κάποια σταθερότητα στις απαιτήσεις, που έχει κανείς από το παιδί. Χρειάζονται παιδαγωγικές γνώσεις και ικανότητες, για να μπορέσει όλη αυτή η εργασία να αποφέρει καρπούς. Χρειάζεται, ακόμα, πολλή αγάπη, γιατί όταν το παιδί δεν νοιώθει ασφάλεια και σιγουριά, κάθε τρόπος και κάθε μέσο αγωγής δεν έχει κανένα νόημα. Το μόνο που πετυχαίνουν είναι να δημιουργήσουν νέες δυσκολίες και νέα συμπλέγματα.
Η αγωγή προϋποθέτει τη συμμετοχή στη ζωή του παιδιού, συμμετοχή στις χαρές και στις λύπες του με πρωταρχικό σκοπό τους τη δημιουργία συναισθηματικών δεσμών ανάμεσα στους ανθρώπους.
Προϋπόθεση επίσης, για την κατοπινή παιδαγωγική εργασία στο Παιδικό Χωριό SOS, είναι να εμπνεύσουμε στο παιδί το αίσθημα της ασφάλειας και της σιγουριάς, το αίσθημα ότι το αγαπάμε. Κι’ αυτό είναι ένα από τα βασικά καθήκοντα της Μητέρας του Παιδικού Χωριού.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ανθρωπότητα έχει ανατραφεί και ανατρέφεται από μητέρες. Αλλά εκεί όπου δεν υπήρχε μητέρα, τα παιδιά έχαναν τις φυσικές προϋποθέσεις για μια ομαλή εξέλιξη. Η αγωγή αυτών των παιδιών μπορεί συχνά να αποβεί προβληματική. Ούτε η πιο σύγχρονη οργάνωση, ούτε η εφαρμογή όλων των επιστημονικών γνώσεων, μπορούν να μετριάσουν τη σημαντική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στο παιδί που μεγάλωσε μέσα σε μια οικογένεια και σ’ εκείνο που πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του σ’ ένα ίδρυμα. Το τελευταίο είναι ασύγκριτα πιο ευάλωτο, κι’ έχει πιο συχνά απ’ ότι το πρώτο αρνητική στάση απέναντι στη ζωή.
Οι Μητέρες των Παιδικών Χωριών SOS πρέπει να είναι θετικά διατεθειμένες απέναντι στη ζωή και να είναι ψυχικά υγιείς. Γιατί η προσωπικότητά τους αποτελεί ένα πρότυπο για τα παιδιά που έχουν αναλάβει.
Τα παιδιά που καταφεύγουν στα Παιδικά Χωριά SOS έχουν παρελθόν πλούσιο σε κακές εμπειρίες και λανθασμένα πρότυπα. Αξίζει, λοιπόν, να παρουσιάσουμε σ’ αυτά τα παιδιά, την εικόνα ενός ανθρώπου, που θα δώσει νέο νόημα καθώς κι’ ένα διαφορετικό περιεχόμενο σ’ όλη τους την ύπαρξη. Στη Μητέρα του Παιδικού Χωριού SOS, πρέπει να βρουν ένα πρότυπο σωστό, κάποιον, στον οποίο θα υπακούσουν, στον οποίο θα εμπιστευτούν τις μικροσκανταλιές τους και τα προβλήματά τους. Πόσο χαμένα θα ένοιωθαν τα παιδιά των Παιδικών Χωριών SOS, αν δεν υπήρχε η μητέρα τους!
Κάθε παιδί έχει έμφυτη την ανάγκη για μητρική περιποίηση και στοργή. Χρειάζεται την αγάπη της μητέρας, όπως ακριβώς χρειάζεται το κρεβατάκι του, τα ρούχα του, το καθημερινό του φαγητό. Αυτή η ανάγκη πηγάζει από τη σωματική, την πνευματική και την ψυχική ατέλεια του μικρού παιδιού. Όταν γεννιέται, δεν είναι ακόμα σε θέση να ζήσει ολομόναχο. Κι’ έτσι όπως είναι ανίκανο να φροντίσει για το σώμα του, το ίδιο ανίκανο είναι ν’ αναπτύξει μόνο του, το πνεύμα του.
Η ψυχοσύνθεση του παιδιού καθορίζεται από τη στιγμή της συλλήψεώς του. Και για να συνειδητοποιήσουμε ακόμα καλύτερα τη σχέση, που υπάρχει ανάμεσα στο παιδί και τη μητέρα, αρκεί ν’ αναλογιστούμε ότι το παιδί χρωστάει περισσότερο στην αγάπη και στην επιρροή της μητέρας του, παρά στις μελλοντικές παιδαγωγικές επιδράσεις, τις αρχές, που διαμορφώνουν την προσωπικότητά του και κατευθύνουν την κατοπινή του υπόσταση.
Το βλέμμα της μητέρας, το χέρι που χαϊδεύει τρυφερά το μέτωπο του κοιμισμένου παιδιού, οι κόποι και οι θυσίες, στις οποίες υποβάλλει τον εαυτό της για χάρη της οικογένειάς της, αποκαλύπτουν στο παιδί τη στοργή της οικογένειας. Το κάνουν να πιστεύει ότι βρήκε το δρόμο, που θα το οδηγήσει στην αυτογνωσία, κι’ από ‘κει σε μια σωστή, υγιή ζωή, μέσα στην κοινωνία.
Ο ρόλος της καλής μητέρας, είναι αναντικατάστατος, αν θέλουμε να δώσουμε στο ορφανό, ξεριζωμένο παιδί όλες τις ευκαιρίες, για να μεγαλώσει μέσα σ’ ένα ομαλό, φυσιολογικό περιβάλλον.
Τα αποτελέσματα των διαφόρων παιδαγωγικών συστημάτων και μεθόδων είναι μέτρια, σε σύγκριση με όσα μπορεί να πετύχει μια καλή μητέρα στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού, τρυφερή, πρόθυμη να δώσει μεγαλύτερο μέρος από την αγάπη της, ταυτίζεται με κάθε ιδιότυπο πρόβλημα του παιδιού. Έτσι, η επαφή τους στηρίζεται σε καθαρά συναισθηματικές βάσεις.
Στις αρχές του αιώνα μας, ο Γερμανός παιδίατρος Μάινχαρντ φον Πφάουντλερ, στο Μόναχο, ανακάλυψε μια επικίνδυνη αρρώστια, που την ονόμασε Ιδρυματισμό (Hospitalismus) και η οποία προέρχεται από την έλλειψη της μητρικής φροντίδας. Η βοήθεια που προσφέρει στο άρρωστο παιδί ένας, μόνο, ενήλικος και για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι αναντικατάστατη. Κάτι τέτοιο, όμως, είναι αδιανόητο στα νοσοκομεία, όπου το προσωπικό είναι υποχρεωμένο, από τη φύση των πραγμάτων, να προσφέρει τις φροντίδες του σ’ όλους τους ασθενείς. Η έλλειψη, λοιπόν, αυτής της προσωπικής επαφής, εκτός από τις σοβαρές αναστολές, που μπορεί να δημιουργήσει στην ανάπτυξη του παιδιού, προκαλεί, συχνά, παροξυσμό της παθολογικής ασθένειας, με αποτέλεσμα, πολλές φορές, το θάνατο του παιδιού.
Σ’ αυτή την ανακάλυψη στηρίζονται, σήμερα, οι σύγχρονες επιστήμες, και μάλιστα, η Ιατρική, η Ψυχολογία και η Παιδαγωγική, για να εξηγήσουν τα αίτια των πολλαπλών διαταραχών, που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη και την όλη συμπεριφορά των παιδιών. Οι επιστήμες αυτές αναφέρουν χαρακτηριστικά, ότι όσο νωρίτερα χωριστεί από τη μητέρα του ένα παιδί κι’ όσο περισσότερο μείνει σ’ ένα από τα συνηθισμένα ιδρύματα περιθάλψεως, τόσο μεγαλύτερες είναι αυτές οι διαταραχές, τόσο πιο φανερές και δυσίατες.
Οι νεοφερμένοι στα Παιδικά Χωριά SOS νοιώθουν σίγουρα μεγάλη έκπληξη, όταν ακούν τη λέξη «μητέρα» και συνειδητοποιούν πόσο ελεύθερα και αβίαστα χρησιμοποιείται για την προσφώνηση της γυναίκας, που φροντίζει την κάθε οικογένεια. Τα παιδιά, μεταξύ τους, δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα αληθινά αδέλφια: το μωρό, που κοιμάται στην κούνια, είναι ο μικρός αδελφούλης τους. Η κοπελίτσα, που μόλις γύρισε από το σχολείο και πήγε κατ’ ευθείαν στην κουζίνα για να βοηθήσει, είναι η μεγαλύτερη αδελφή. Πάνω στο μπουφέ υπάρχει η φωτογραφία του μεγάλου αδελφού, που μένει στην πόλη και παρακολουθεί ανώτερες σπουδές, ή μαθαίνει κάποια τέχνη.
Κάθε παιδί έχει το δικό του κρεβάτι, το ντουλάπι του, τα παιχνίδια και τα ρούχα του. Το μεσημέρι, κανένα κουδούνι δεν χτυπάει για να μαζευτούν στην τραπεζαρία. Η Μητέρα στρώνει το τραπέζι, λέει την προσευχή και τρώνε όλοι μαζί, ενώ οι παιδικές φωνούλες, γεμίζουν το δωμάτιο. Μετά, η κουβέντα γυρίζει στα καθημερινά προβλήματα: ο Πέτρος πρέπει να βάλει τα δυνατά του στην Αριθμητική, η Κατερίνα δεν πέρασε τις εξετάσεις του Ωδείου και κάθε απόγευμα πρέπει να μελετάει πιάνο. Ο Χρήστος θέλει να ανοίξει ένα γαλατάδικο και να ασχοληθεί με το εμπόριο. Η μικρούλα Μαίρη, παρακαλεί να την αφήσουν να τον βοηθήσει. Αυτή θέλει να γίνει πωλήτρια. Στο μεταξύ, η Μητέρα μπαλώνει το παντελονάκι του Κώστα. Αργότερα, ορμάει κλαίγοντας μέσα στο δωμάτιο η Ελένη. Τσακώθηκε με τα παιδιά της γειτονιάς και αποζητάει τα χάδια και την παρηγοριά της μητρικής αγκαλιάς. Και η Μητέρα βρίσκει τη σωστή λέξη για το καθένα από τα παιδιά, ξέρει να τα παρηγορήσει και να τα συμβουλέψει.
Δεν υπάρχει άνθρωπος, που να μη σκέφτεται με τρυφερότητα αυτές τις παιδικές στιγμές, που έζησε στο σπίτι του. Κι΄ έχει μεγάλη σημασία για το κάθε παιδί να νοιώθει πώς πήρε από τα χέρια της μητέρας του το μερίδιο της αγάπης και της φροντίδας που του αναλογεί, και που το οδηγεί σταθερά στη δημιουργία του τόσο φυσιολογικού και τόσο απαραίτητου συναισθήματος της ασφάλειας, της σιγουριάς. Μ’ αυτόν τον τρόπο, πετυχαίνουμε άκοπα και ανώδυνα την ταύτιση των παιδιών με την οικογένεια.
Ταυτόχρονα, όμως, πετυχαίνουμε να θεραπεύσουμε τα τραύματα στην ψυχή του παιδιού, που, μετά την εγκατάλειψή του από τους φυσικούς του γονείς, πετάχτηκε βίαια, τις περισσότερες φορές, στους δρόμους, με το σκληρό χαρακτηρισμό «ανεπίδεκτο αγωγής» ή «δύσκολο» παιδί. Η τρυφερή και χωρίς ιδιοτέλεια μητρική αγάπη ανοίγει το δρόμο στο άρρωστο ψυχικά παιδάκι για μια καινούργια ζωή, φωτεινή και υγιή. Η Μητέρα του έχει εμπιστοσύνη, το βοηθάει, το προστατεύει. Με χέρι τρυφερό αποκαθιστά το δεσμό ανάμεσα στο εγκαταλειμμένο παιδί και στον υπόλοιπο κόσμο – ένα δεσμό που έχει σπάσει βίαια.
Κοινωνική – Γονεϊκή διάσταση του ρόλου.
Με την ίδρυση του πρώτου Παιδικού Χωριού SOS 60 χρόνια πριν, ο Hermann Gmeiner έβαλε έναν σκοπό για την επιτυχία της προσπάθειάς του να προσφέρει ανατροφή σε μοναχικά παιδιά μέσα σε πλαίσια οικογενειακού περιβάλλοντος.
Θέλησε να προσφέρει ξανά ένα σταθερό, μόνιμο σπιτικό στα παιδιά που έχουν ανάγκη φροντίδας και προστασίας και από την άλλη να παράσχει την δυνατότητα σε γυναίκες μόνες, δίχως οικογενειακές υποχρεώσεις, μια ζωή πληρότητας με την ανάληψη της φροντίδας και ανατροφής παιδιών που η ευθύνη τους ανατέθηκε στα Παιδικά Χωριά SOS.
H Μητέρα SOS είναι το κέντρο – η καρδιά της οικογένειας SOS.
Σ’ όλο τον κόσμο υπάρχουν γυναίκες που είναι μόνες, που επέλεξαν να είναι ανεξάρτητες, που δεν έχουν σύντροφο, που η ζωή τους κυλάει χωρίς κάποιο ουσιαστικό ενδιαφέρον ή κάποια επαγγελματική απασχόληση, που αυτή δεν είναι αρκετή για να τις «γεμίσει». Επιθυμούν να έχουν κοντά τους ένα παιδί και επιθυμούν να αφιερώσουν τις ώρες τους στην φροντίδα του. Και βεβαίως σ’ όλο τον κόσμο υπάρχουν παιδιά που είναι μόνα τους, που στερούνται την φροντίδα των γονιών τους και που θα τα βοηθούσε αφάνταστα το να την έχουν.
Αυτές λοιπόν οι γυναίκες και αυτά τα παιδιά μπορούν να συναντηθούν και να επιτευχθεί ο διπλός στόχος της αποκατάστασης των παιδιών και της ευκαιρίας να προσδώσουν μόνες γυναίκες ένα νόημα στην ζωή τους.
Προχωρώντας λοιπόν θα μπορούσαμε να πούμε πως η Μητέρα SOS είναι ένα επάγγελμα που δίνει την δυνατότητα σε εκατοντάδες γυναίκες σ’ όλο τον κόσμο να ζήσουν «κοινωνικά» την μητρότητα κοντά στην ομάδα των παιδιών που ανέλαβαν την ανατροφή τους.
Για να γίνει μια γυναίκα «Μητέρα» σ’ ένα Παιδικό Χωριό SOS, δεν χρειάζεται παρά κάποιο παιδαγωγικό ταλέντο και κυρίως, πολλή, πάρα πολλή αγάπη για τα παιδιά. Γιατί τα παιδιά που καταφεύγουν στα Παιδικά Χωριά SOS είναι, σχεδόν πάντα, ψυχοσυναισθηματικά επιβαρυμένα. Υποφέρουν, από αισθήματα κατωτερότητας, καταπίεσης της προσωπικότητας, έλλειψη αγάπης, άγχη που φτάνουν στο προχωρημένο στάδιο της ψύχωσης. Πολλά απ’ αυτά είναι παιδιά ανεπιθύμητα, κατατρεγμένα, αποπλανημένα, ξεχασμένα απ’ τους άλλους. Κι’ όλα ζητάνε να βρουν κάποιον που να του έχουν εμπιστοσύνη – στην προκειμένη περίπτωση, τη Μητέρα του Παιδικού Χωριού SOS.
Πρώτος στόχος στην αγωγή των παιδιών αυτών είναι η βοήθεια και η θεραπεία τους. Ξέρουμε καλά όλοι μας, πόσο σημαντικός για την αγωγή ενός παιδιού είναι ο δεσμός με τη μητέρα του ή με κάποιο επιτυχημένο υποκατάστατό της. Στο Παιδικό Χωριό SOS το παιδί πρέπει, πρώτα απ’ όλα, ν’ αποκτήσει εμπιστοσύνη στο πρόσωπο της μητέρας. Απ’ αυτόν το δεσμό θ’ αντληθεί αργότερα όλη η επιρροή, που χρειάζεται για την αγωγή του. Το πρώτο βήμα, λοιπόν, που κάνει το Παιδικό Χωριό SOS είναι να δώσει στο εγκαταλειμμένο παιδί μια μητέρα, που τα αγαπάει, και που θα σταθεί στο επίκεντρο όλης της παιδαγωγικής εργασίας.
Αλλά η αγάπη δεν είναι αρκετή, από μόνη της. Και η αγωγή χωρίς αγάπη είναι εντελώς στείρα. Χρειάζεται ένα πλαίσιο – όρια, κάποια σταθερότητα στις απαιτήσεις, που έχει κανείς από το παιδί. Χρειάζονται παιδαγωγικές γνώσεις και ικανότητες, για να μπορέσει όλη αυτή η εργασία να αποφέρει καρπούς. Χρειάζεται, ακόμα, πολλή αγάπη, γιατί όταν το παιδί δεν νοιώθει ασφάλεια και σιγουριά, κάθε τρόπος και κάθε μέσο αγωγής δεν έχει κανένα νόημα. Το μόνο που πετυχαίνουν είναι να δημιουργήσουν νέες δυσκολίες και νέα συμπλέγματα.
Η αγωγή προϋποθέτει τη συμμετοχή στη ζωή του παιδιού, συμμετοχή στις χαρές και στις λύπες του με πρωταρχικό σκοπό τους τη δημιουργία συναισθηματικών δεσμών ανάμεσα στους ανθρώπους.
Προϋπόθεση επίσης, για την κατοπινή παιδαγωγική εργασία στο Παιδικό Χωριό SOS, είναι να εμπνεύσουμε στο παιδί το αίσθημα της ασφάλειας και της σιγουριάς, το αίσθημα ότι το αγαπάμε. Κι’ αυτό είναι ένα από τα βασικά καθήκοντα της Μητέρας του Παιδικού Χωριού.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ανθρωπότητα έχει ανατραφεί και ανατρέφεται από μητέρες. Αλλά εκεί όπου δεν υπήρχε μητέρα, τα παιδιά έχαναν τις φυσικές προϋποθέσεις για μια ομαλή εξέλιξη. Η αγωγή αυτών των παιδιών μπορεί συχνά να αποβεί προβληματική. Ούτε η πιο σύγχρονη οργάνωση, ούτε η εφαρμογή όλων των επιστημονικών γνώσεων, μπορούν να μετριάσουν τη σημαντική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στο παιδί που μεγάλωσε μέσα σε μια οικογένεια και σ’ εκείνο που πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του σ’ ένα ίδρυμα. Το τελευταίο είναι ασύγκριτα πιο ευάλωτο, κι’ έχει πιο συχνά απ’ ότι το πρώτο αρνητική στάση απέναντι στη ζωή.
Οι Μητέρες των Παιδικών Χωριών SOS πρέπει να είναι θετικά διατεθειμένες απέναντι στη ζωή και να είναι ψυχικά υγιείς. Γιατί η προσωπικότητά τους αποτελεί ένα πρότυπο για τα παιδιά που έχουν αναλάβει.
Τα παιδιά που καταφεύγουν στα Παιδικά Χωριά SOS έχουν παρελθόν πλούσιο σε κακές εμπειρίες και λανθασμένα πρότυπα. Αξίζει, λοιπόν, να παρουσιάσουμε σ’ αυτά τα παιδιά, την εικόνα ενός ανθρώπου, που θα δώσει νέο νόημα καθώς κι’ ένα διαφορετικό περιεχόμενο σ’ όλη τους την ύπαρξη. Στη Μητέρα του Παιδικού Χωριού SOS, πρέπει να βρουν ένα πρότυπο σωστό, κάποιον, στον οποίο θα υπακούσουν, στον οποίο θα εμπιστευτούν τις μικροσκανταλιές τους και τα προβλήματά τους. Πόσο χαμένα θα ένοιωθαν τα παιδιά των Παιδικών Χωριών SOS, αν δεν υπήρχε η μητέρα τους!
Κάθε παιδί έχει έμφυτη την ανάγκη για μητρική περιποίηση και στοργή. Χρειάζεται την αγάπη της μητέρας, όπως ακριβώς χρειάζεται το κρεβατάκι του, τα ρούχα του, το καθημερινό του φαγητό. Αυτή η ανάγκη πηγάζει από τη σωματική, την πνευματική και την ψυχική ατέλεια του μικρού παιδιού. Όταν γεννιέται, δεν είναι ακόμα σε θέση να ζήσει ολομόναχο. Κι’ έτσι όπως είναι ανίκανο να φροντίσει για το σώμα του, το ίδιο ανίκανο είναι ν’ αναπτύξει μόνο του, το πνεύμα του.
Η ψυχοσύνθεση του παιδιού καθορίζεται από τη στιγμή της συλλήψεώς του. Και για να συνειδητοποιήσουμε ακόμα καλύτερα τη σχέση, που υπάρχει ανάμεσα στο παιδί και τη μητέρα, αρκεί ν’ αναλογιστούμε ότι το παιδί χρωστάει περισσότερο στην αγάπη και στην επιρροή της μητέρας του, παρά στις μελλοντικές παιδαγωγικές επιδράσεις, τις αρχές, που διαμορφώνουν την προσωπικότητά του και κατευθύνουν την κατοπινή του υπόσταση.
Το βλέμμα της μητέρας, το χέρι που χαϊδεύει τρυφερά το μέτωπο του κοιμισμένου παιδιού, οι κόποι και οι θυσίες, στις οποίες υποβάλλει τον εαυτό της για χάρη της οικογένειάς της, αποκαλύπτουν στο παιδί τη στοργή της οικογένειας. Το κάνουν να πιστεύει ότι βρήκε το δρόμο, που θα το οδηγήσει στην αυτογνωσία, κι’ από ‘κει σε μια σωστή, υγιή ζωή, μέσα στην κοινωνία.
Ο ρόλος της καλής μητέρας, είναι αναντικατάστατος, αν θέλουμε να δώσουμε στο ορφανό, ξεριζωμένο παιδί όλες τις ευκαιρίες, για να μεγαλώσει μέσα σ’ ένα ομαλό, φυσιολογικό περιβάλλον.
Τα αποτελέσματα των διαφόρων παιδαγωγικών συστημάτων και μεθόδων είναι μέτρια, σε σύγκριση με όσα μπορεί να πετύχει μια καλή μητέρα στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού, τρυφερή, πρόθυμη να δώσει μεγαλύτερο μέρος από την αγάπη της, ταυτίζεται με κάθε ιδιότυπο πρόβλημα του παιδιού. Έτσι, η επαφή τους στηρίζεται σε καθαρά συναισθηματικές βάσεις.
Στις αρχές του αιώνα μας, ο Γερμανός παιδίατρος Μάινχαρντ φον Πφάουντλερ, στο Μόναχο, ανακάλυψε μια επικίνδυνη αρρώστια, που την ονόμασε Ιδρυματισμό (Hospitalismus) και η οποία προέρχεται από την έλλειψη της μητρικής φροντίδας. Η βοήθεια που προσφέρει στο άρρωστο παιδί ένας, μόνο, ενήλικος και για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι αναντικατάστατη. Κάτι τέτοιο, όμως, είναι αδιανόητο στα νοσοκομεία, όπου το προσωπικό είναι υποχρεωμένο, από τη φύση των πραγμάτων, να προσφέρει τις φροντίδες του σ’ όλους τους ασθενείς. Η έλλειψη, λοιπόν, αυτής της προσωπικής επαφής, εκτός από τις σοβαρές αναστολές, που μπορεί να δημιουργήσει στην ανάπτυξη του παιδιού, προκαλεί, συχνά, παροξυσμό της παθολογικής ασθένειας, με αποτέλεσμα, πολλές φορές, το θάνατο του παιδιού.
Σ’ αυτή την ανακάλυψη στηρίζονται, σήμερα, οι σύγχρονες επιστήμες, και μάλιστα, η Ιατρική, η Ψυχολογία και η Παιδαγωγική, για να εξηγήσουν τα αίτια των πολλαπλών διαταραχών, που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη και την όλη συμπεριφορά των παιδιών. Οι επιστήμες αυτές αναφέρουν χαρακτηριστικά, ότι όσο νωρίτερα χωριστεί από τη μητέρα του ένα παιδί κι’ όσο περισσότερο μείνει σ’ ένα από τα συνηθισμένα ιδρύματα περιθάλψεως, τόσο μεγαλύτερες είναι αυτές οι διαταραχές, τόσο πιο φανερές και δυσίατες.
Οι νεοφερμένοι στα Παιδικά Χωριά SOS νοιώθουν σίγουρα μεγάλη έκπληξη, όταν ακούν τη λέξη «μητέρα» και συνειδητοποιούν πόσο ελεύθερα και αβίαστα χρησιμοποιείται για την προσφώνηση της γυναίκας, που φροντίζει την κάθε οικογένεια. Τα παιδιά, μεταξύ τους, δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα αληθινά αδέλφια: το μωρό, που κοιμάται στην κούνια, είναι ο μικρός αδελφούλης τους. Η κοπελίτσα, που μόλις γύρισε από το σχολείο και πήγε κατ’ ευθείαν στην κουζίνα για να βοηθήσει, είναι η μεγαλύτερη αδελφή. Πάνω στο μπουφέ υπάρχει η φωτογραφία του μεγάλου αδελφού, που μένει στην πόλη και παρακολουθεί ανώτερες σπουδές, ή μαθαίνει κάποια τέχνη.
Κάθε παιδί έχει το δικό του κρεβάτι, το ντουλάπι του, τα παιχνίδια και τα ρούχα του. Το μεσημέρι, κανένα κουδούνι δεν χτυπάει για να μαζευτούν στην τραπεζαρία. Η Μητέρα στρώνει το τραπέζι, λέει την προσευχή και τρώνε όλοι μαζί, ενώ οι παιδικές φωνούλες, γεμίζουν το δωμάτιο. Μετά, η κουβέντα γυρίζει στα καθημερινά προβλήματα: ο Πέτρος πρέπει να βάλει τα δυνατά του στην Αριθμητική, η Κατερίνα δεν πέρασε τις εξετάσεις του Ωδείου και κάθε απόγευμα πρέπει να μελετάει πιάνο. Ο Χρήστος θέλει να ανοίξει ένα γαλατάδικο και να ασχοληθεί με το εμπόριο. Η μικρούλα Μαίρη, παρακαλεί να την αφήσουν να τον βοηθήσει. Αυτή θέλει να γίνει πωλήτρια. Στο μεταξύ, η Μητέρα μπαλώνει το παντελονάκι του Κώστα. Αργότερα, ορμάει κλαίγοντας μέσα στο δωμάτιο η Ελένη. Τσακώθηκε με τα παιδιά της γειτονιάς και αποζητάει τα χάδια και την παρηγοριά της μητρικής αγκαλιάς. Και η Μητέρα βρίσκει τη σωστή λέξη για το καθένα από τα παιδιά, ξέρει να τα παρηγορήσει και να τα συμβουλέψει.
Δεν υπάρχει άνθρωπος, που να μη σκέφτεται με τρυφερότητα αυτές τις παιδικές στιγμές, που έζησε στο σπίτι του. Κι΄ έχει μεγάλη σημασία για το κάθε παιδί να νοιώθει πώς πήρε από τα χέρια της μητέρας του το μερίδιο της αγάπης και της φροντίδας που του αναλογεί, και που το οδηγεί σταθερά στη δημιουργία του τόσο φυσιολογικού και τόσο απαραίτητου συναισθήματος της ασφάλειας, της σιγουριάς. Μ’ αυτόν τον τρόπο, πετυχαίνουμε άκοπα και ανώδυνα την ταύτιση των παιδιών με την οικογένεια.
Ταυτόχρονα, όμως, πετυχαίνουμε να θεραπεύσουμε τα τραύματα στην ψυχή του παιδιού, που, μετά την εγκατάλειψή του από τους φυσικούς του γονείς, πετάχτηκε βίαια, τις περισσότερες φορές, στους δρόμους, με το σκληρό χαρακτηρισμό «ανεπίδεκτο αγωγής» ή «δύσκολο» παιδί. Η τρυφερή και χωρίς ιδιοτέλεια μητρική αγάπη ανοίγει το δρόμο στο άρρωστο ψυχικά παιδάκι για μια καινούργια ζωή, φωτεινή και υγιή. Η Μητέρα του έχει εμπιστοσύνη, το βοηθάει, το προστατεύει. Με χέρι τρυφερό αποκαθιστά το δεσμό ανάμεσα στο εγκαταλειμμένο παιδί και στον υπόλοιπο κόσμο – ένα δεσμό που έχει σπάσει βίαια.
Πηγή: Παιδικό Χωριό SOS
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου