Γράφει ο Βαλάντης Μπάτσαρης στον ιστότοπο τοβιβλίο.net
Η τέχνη είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Ποτέ δεν αρκέστηκε, σε βάθος χιλιετηρίδων, στην επικοινωνία για τα τρέχοντα και την επιβίωση. Εκφράσεις επίσημες, συμβολισμοί και καλλιτεχνικές παραστάσεις, ήδη από την εποχή των σπηλαίων, καθιστούν τον άνθρωπο ον, όχι μόνο διαδικαστικό και διεκπεραιωτικό, αλλά εκφραστή υψηλών ιδανικών και παραγωγό αισθητικής τέχνης έστω από, ή έστω για, τα καθημερινά και τετριμμένα. Όλα αυτά, οι συνθήκες, τα γεγονότα, οι συνήθειες και οι διάφορες απόψεις μπορούν να αναχθούν σε μορφές τέχνης και να συμπαρασύρουν το υλικό, το καθημερινό ακόμα και το μόχθο και ό,τι ταπεινό, να το εξυψώσουν και να στήσουν μνημεία πνεύματος και ψυχής ατέρμονα.
Ποιος ορίζει την τέχνη σήμερα ή τα «προϊόντα της»; Ανάλογα με το ποιος ορίζει αυτά κάποιοι θα ανελιχθούν, θα εξελιχθούν ή θα εκπέσουν της υπόληψης και της κριτικής των «ειδημόνων». Υποκειμενικές μόνο απόψεις μπορούν να εκφραστούν και έτσι μέσα από την αλληλεπίδραση και ευγενική ανταλλαγή απόψεων μπορούμε να δημιουργήσουμε πολιτισμό.
Πώς να μείνει απαθής ο κάθε γονιός ή ο κάθε δάσκαλος όταν ακούει ή διαβάζει περιγραφές και εξιστορήσεις για γεγονότα ή πρόσωπα που άπτονται του ενδιαφέροντος των παιδιών; Ο μαγικός και αθώος κόσμος τους μπορεί να ταξιδέψει τους ακροατές - αναγνώστες (κυρίως ενήλικες) και να τους ταρακουνήσει ή να τους ξεβολέψει από –μερικές φορές– μια «στείρα- στερημένη» διαβίωση.
Το σχολείο ως φορέας εκπαίδευσης παρέχει γνώσεις μέσα από συγκεκριμένες πληροφορίες και τελευταία από πλήθος πηγών και απόψεων, χάριν της τεχνολογίας και της ευγενούς - με σεβασμό στους επιμέρους πολιτισμούς εφαρμοζόμενης - παγκοσμιοποίησης, καθώς και την αυτενέργεια του κάθε εκπαιδευτικού για την στήριξη και την ενδυνάμωση των μαθητών.
Ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο των παιδιών παρέχονται τα εργαλεία για την ενδυνάμωση της γλωσσικής επάρκειας και ικανότητας στο πλαίσιο των επικοινωνιακών αναγκών. Τα εργαλεία αυτά μπορούν να «μορφώσουν» ένα νεαρό άτομο και ή να γίνουν «υπηρέτες» του για να πραγματώσει τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του (έκφραση – επικοινωνία - σκέψη) ή να το οριοθετήσουν και τελεολογικά να το κατευθύνουν απαρέγκλιτα σε προαποφασισμένες φόρμες σκέψεις και φόρμες δράσης που ορίζει αυτό το μόρφωμα.
«Το εύρος της σκέψης μας εξαρτάται από το γλωσσικό μας πλούτο».
Η παροχή μοντέλων παρουσίασης και αποτύπωση της σκέψης μας, με βάση την επικοινωνιακή πλευρά της γλώσσας υποστηρίζεται μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια και ενδεικτικά γίνεται εφαρμογή της ως ένα βασικό «σώμα» για την έκφραση υπό τις διάφορες περιστάσεις που προκύπτουν.
Όμως ποιος μπορεί να αντιληφθεί τι θα πράξει και πως θα χειριστεί κάθε παιδί τα τεχνικά δεδομένα που παρέχονται στην εκπαίδευση; Μπορεί κάποιος να δώσει αυτά τα στοιχεία σε έναν μαθητή και να προβλέψει μια πορεία λογοτεχνική στην μετέπειτα πορεία του; Είμαστε σίγουροι ότι θα γαλουχήσουμε έναν Ελύτη ή έναν παπαγάλο της φόρμας του Ελύτη. «Εν αρχή μεν μίμησις» βέβαια αλλά ποια τα άλλα συστατικά στοιχεία και συνθήκες για την επιτέλεση του σκοπού;
Θέλουμε να παράγουμε καλλιτέχνες - λογοτέχνες ή να στηρίξουμε μια προσωπικότητα ξεχωριστή παρέχοντας βασικές γνώσεις για την πραγματοποίηση των ονείρων της και συνάμα το άνοιγμα του ορίζοντα του νέου ανθρώπου και τον τρόπο να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα; Αν δεχθούμε την παραπάνω θεωρία της σχετικότητας της γλώσσας τότε η μετακένωση της δομής, της λειτουργίας και της χρήσης της γλώσσας στους νέους αρκεί για να πλουτίσει η σκέψη και να απολαύσουμε τους καρπούς της προσφορά αυτής αύριο στο κοινωνικό περιβάλλον μας.
Μπορούμε να παρουσιάσουμε το ήδη μεγάλο έργο της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας, μπορούμε να «εφοδιάσουμε» τον κάθε έναν με τα βασικά εργαλεία της γλώσσας και να περιμένουμε να δρέψουμε τους καρπούς σε βάθος χρόνου. Το κάθε άτομο θα εσωτερικεύσει όλα αυτά με το δικό του ξεχωριστό τρόπο και ανάλογα με τις προσμονές, τα όνειρα και τα ατομικά ιδεώδη θα τα κοινωνήσει είτε με μια παραγωγή λογοτεχνικού τύπου αναγνωρίσιμη είτε με μια ποιότητα σκέψης εκλεπτυσμένη και μέσα από την επίδραση της γλώσσας και της λογοτεχνίας.
Ολοκλήρωση προσωπικότητας μέσα από την γλωσσική ή μη αλληλεπίδραση με τους άλλους ή παραγωγή κάποιου τύπου λογοτεχνικού έργου καμιά φορά είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος αυτού της γλωσσικής ικανότητας και της έκφρασης και τέλεσης «αγαθών» λόγων και έργων.
Απλουστευτικά ένας καλός «λόγος» στον συνάνθρωπο σε μια στιγμή που χρειάζεται ή το να διάγεις δημιουργικά απ’ τη μια και η συγγραφή ενός λογοτεχνικού μνημειώδους μυθιστορήματος απ’ την άλλη είναι αποτέλεσμα και προϋπόθεση της λογοτεχνίας, της τέχνης της σκέψης, της « γαθής» αν μου επιτρέπεται, που την ταύτιζαν οι αρχαίοι με τον λόγο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου