Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2025

Από πότε 5 βοηθοί και 1 νοσηλευτής για 30 παιδιά με αυτισμό είναι αρκετοί;

«Το σχολείο είναι πλήρως στελεχωμένο» γράφει στην ανακοίνωσή του το αρμόδιο υπουργείο λίγες ώρες μετά το θάνατο, από πνιγμό, ενός κοριτσιού μόλις 13 ετών που φοιτούσε σε Ειδικό Σχολείο.

Κάθε φορά που διαβάζω ανακοίνωση υπουργείου, το μετανιώνω. Νιώθω ότι με κοροϊδεύουν ή, χειρότερα, ότι δεν αντιλαμβάνονται τα προβλήματα και τις ανάγκες του κόσμου. Όταν μάλιστα, η ανακοίνωση εκδίδεται μετά από τραγικό περιστατικό, προσπαθώντας να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, θυμώνω πολύ.

Νωρίς το πρωί της Παρασκευής συνέβη ένα αδιανόητο περιστατικό. Αδιανόητο, δηλαδή, για εμάς. Οι γονείς παιδιών με αυτισμό και νοητική υστέρηση, είχαν προβλέψει ότι θα συμβεί κάτι οδυνηρό αν δεν γίνουν οι απαραίτητες προσλήψεις εκπαιδευτικού, βοηθητικού και νοσηλευτικού προσωπικού στα Ειδικά Σχολεία.

Δυστυχώς, επιβεβαιώθηκαν. Ένα κορίτσι μόλις 13 χρονών πνίγηκε. Και κατέληξε. Δεν μπορώ, δεν θέλω, δεν αντέχω να μπω ούτε για κλάσμα δευτερολέπτου στη θέση αυτής της μητέρας και αυτού του πατέρα. Των γονιών που έβαλαν το παιδάκι τους στις 7.30 το πρωί στο σχολικό περιμένοντας να φθάσει η ώρα να το παραλάβουν.

Θυμάμαι σαν χθες μία συζήτηση που είχα πριν από λίγο καιρό με την Έλενα, μητέρα παιδιού με αυτισμό. Αυτή η γυναίκα μου είχε πει επί λέξει: «Κάθε φορά που χτυπάει το τηλέφωνο, μου κόβεται η ανάσα. Σκέφτομαι ότι μπορεί να πέρασε ο γιος μου μέσα από γυάλινη πόρτα».

Όλοι όσοι είμαστε γονείς έχουμε μονίμως μια ανησυχία για τα παιδιά μας, από την ώρα που γεννιούνται μέχρι τα μεγάλα τους. Οι γονείς παιδιών με αυτισμό, νοητική υστέρηση και άλλες αναπηρίες, έχουν χίλιες φορές μεγαλύτερη ανησυχία. Και δικαιολογημένα. Διότι τα περισσότερα από τα παιδιά με αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που πηγαίνουν στα Ειδικά Σχολεία, συνεχίζουν ακόμη και στα 13 τους χρόνια να συμπεριφέρονται σαν ένα τρίχρονο παιδί. Τόσο απλά. Θέλουν την ανάλογη φροντίδα, την ανάλογη προσοχή, την ανάλογη επίβλεψη. Και για όλα αυτά απαιτείται κόσμος που γνωρίζει καλά πώς να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις.

Αλήθεια, πόσοι γνωρίζουν ότι πολλά απ’ αυτά τα παιδιά δεν μπορούν να πάνε μόνα τους ούτε καν στην τουαλέτα και ότι χρειάζονται βοήθεια πραγματική, πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά; Πόσοι γνωρίζουν ότι πολλά παιδιά, εξαιτίας αυτής της αδυναμίας τους, φορούν πάνα, κι ας είναι 15 και 16 ετών ή και μεγαλύτερα; Την οποία πάνα αδυνατούν να αλλάξουν μόνα τους όταν χρειαστεί; Πόσοι γνωρίζουν ότι πολλά απ’ αυτά τα παιδιά θέλουν βοήθεια για να φάνε, και ότι αυτά που δεν χρειάζονται βοήθεια για να φέρουν το χέρι με κουτάλι στο στόμα τους, χρειάζονται επίβλεψη γιατί μπορεί να πνιγούν (όπως και συνέβη); Και ότι μόνο πέντε βοηθοί και ένας νοσηλευτής για 30 παιδιά ενός Ειδικού Σχολείου, δεν επαρκούν. Και ως εκ τούτου, το σχολείο δεν είναι «πλήρως στελεχωμένο», όπως ισχυρίζεται το αρμόδιο υπουργείο Παιδείας το οποίο έσπευσε να εκδώσει ανακοίνωση, μετά τον θάνατο του παιδιού, για να αναφέρει τις ειδικότητες των ανθρώπων που εργάζονται στο Ειδικό Σχολείο.

Και γιατί δεν είναι αρκετοί πέντε βοηθοί για 30 παιδιά; Ας το κάνουμε πιο λιανά. Διότι την ώρα που ένα παιδί τρώει, ένα άλλο μπορεί να πρέπει να πάει τουαλέτα συνοδεία βοηθού, και ένα τρίτο παιδί να πάθει κρίση (ναι, σε αυτά τα σχολεία συμβαίνουν κι αυτά) και να χρειάζεται η συνδρομή άλλου βοηθού, και ένα τέταρτο παιδί να επιτεθεί σε συμμαθητή του (συνηθισμένες καταστάσεις στα Ειδικά Σχολεία) και να χρειάζεται επίσης η βοήθεια εργαζόμενου με γνώσεις ο οποίος θα πρέπει παράλληλα να καταφέρει να ηρεμήσει και το ένα παιδί και το άλλο που δέχθηκε την επίθεση, και ούτω καθεξής.

Γι’ αυτό τα παιδιά αυτά πηγαίνουν στα Ειδικά Σχολεία και όχι επειδή είναι… δίπλα στο σπίτι τους (που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι). Γι’ αυτό φοιτούν σε ολιγομελή τμήματα των τεσσάρων και των πέντε παιδιών. Γι’ αυτό σε κάθε τμήμα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει ένας δάσκαλος και τουλάχιστον ένας βοηθός, και όχι πέντε βοηθοί και ένας νοσηλευτής για επτά τμήματα και 30 παιδιά.

Κλείνοντας, παραθέτω τα λόγια μίας άλλης μητέρας παιδιού με αυτισμό, της Δήμητρας: «Οι ανάγκες των παιδιών είναι μεγάλες και η κατάσταση δεν είναι ωραία. Σας μιλώ όπως είναι πραγματικά και όχι έτσι όπως τη “φτιασιδώνουμε”. Γιατί ξέρετε, “φτιασιδώνουμε” την πραγματικότητά μας για να την αντέξουμε πολλές φορές, και “ξεχνάμε” την αλήθεια της. Η αλήθεια είναι συγκεκριμένη: μιλάμε για παιδιά που δεν μπορούν να σταθούν μόνα τους. Θέλουν 24ωρη επίβλεψη. Και υπάρχουν ορισμένοι περίοδοι που αλλάζει το παιδί, βγάζει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Κανένα παιδί δεν είναι ίδιο, και το ίδιο το παιδί σε καμία περίοδο δεν είναι ίδιο. Το δικό μου παιδί, εδώ και δύο τρία χρόνια έχει μπει σε προεφηβεία – εφηβεία, και είναι ένας διαφορετικός άνθρωπος, με αυτοεπιθετικότητα, με εκρήξεις θυμού, με μια διαχείριση που είναι μια καθημερινότητα απαιτήσεων. Απαιτεί βάρδιες, εμπλοκή ανθρώπων σε ρόλο φροντιστών, ανθρώπων που γνωρίζουν πώς να χειριστούν τέτοιες περιπτώσεις. Στο σχολικό περιβάλλον θεωρητικά υπάρχει δυνατότητα λογοθεραπείας, εργοθεραπείας κλπ., αλλά λόγω της υποστελέχωσης, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Είναι σαν το κράτος να κλείνει τα μάτια σε μια πραγματικότητα που βιώνουμε. Την ώρα του μαθήματος έχουμε παιδιά που θα φωνάξουν, θα πάθουν κρίση, θα κυλιστούν κάτω, θα πετάξουν το παπούτσι τους, θα έχουν ενούρηση… Έτσι είναι τα πράγματα. Οι φωτεινές στιγμούλες που ζούμε με τα παιδιά μας έχουν να κάνουν με πράγματα που είναι τόσο χαζά και αυτονόητα για τον άλλο κόσμο. Μπορεί να έχουν να κάνουν με μισή κουβέντα, να ακούσεις μια φορά τη λέξη “μαμά” χωρίς να την έχει υποδείξει κάποιος λογοθεραπευτής. Να έρθει αυθόρμητα να σου πει κάτι… Πράγματα που για εμάς είναι μικρές νίκες και γι’ αυτές παλεύουμε με χιλιάδες κόσμο, με θεραπευτές, με δασκάλους και με όποιον μπορεί να συμμεριστεί το όραμά μας: το να κάνει το παιδί σου ένα σκαλοπατάκι παραπάνω, ενώ ξέρεις ότι είναι ένα παιδί, και θα γίνει στη συνέχεια ένας ενήλικας, εξαρτώμενος εφόρου ζωής από φροντιστές».


Πηγή: Το Βήμα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου