Στο βιβλίο της Λαρίσα Ντενισένκο «Η Μάγια και οι φίλοι της» (”Maya and her friends”), η εννιάχρονη Μάγια, μαθήτρια σε ένα ουκρανικό σχολείο, μας συστήνει τους συμμαθητές της. Δεκαεφτά διαφορετικά παιδιά, με αντίστοιχα διαφορετικά οικογενειακά περιβάλλοντα και βιώματα.
Οι δίδυμες Σοφία και Σολομία είναι “παιδιά του σωλήνα”, όπως συνήθιζαν να τις φωνάζουν, αλλά η δασκάλα τους εξήγησε ότι παρά το γεγονός ότι προέρχονται από ωάριο της θείας τους και σπέρμα άγνωστου δότη, δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης. Η δεύτερη Σοφία έχει έναν μπαμπά και δύο μαμάδες: ζει με τον μπαμπά της και τη νέα του σύζυγο και η μαμά της ζει στην Αυστραλία. Η τρίτη Σοφία (στην τάξη της Μάγιας υπάρχουν τρεις Σοφίες) έχει έρθει από το Λουγκάνσκ με τη μαμά της και ο μπαμπάς της αγνοείται. Και ο Ντανίλκο ζει μόνο με τη μαμά του, αλλά για άλλο λόγο. Μία συμμαθήτριά τους ζει με τη γιαγιά της, ένα άλλο παιδί είναι σε ανάδοχη οικογένεια, άλλο έχει τεράστια οικογένεια γιατί ζει νομαδικά κλπ. Και φυσικά, η ίδια η Μάγια. Κανένα παιδί δεν έχει ίδια οικογένεια με κάποιο άλλο. Και η δασκάλα τους φροντίζει να κατανοούν τα παιδιά τις διαφορές αυτές, να τις αποδέχονται και να ανακαλύψουν ότι η αγάπη έχει πολλές μορφές.
Το κείμενο είναι ιδιαίτερα απλό, αν και θίγει ζητήματα που ενδεχομένως να χρειάζονται επεξήγηση (για παράδειγμα η τεχνητή γονιμοποίηση), καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με τον πόλεμο (γιατί κάποιοι γονείς αγνοούνται κλπ). Η εικονογράφηση από τη Μάσα Φόγια είναι απλή, με χαρούμενα χρώματα και αποδίδει την καθημερινότητα των παιδιών, χωρίς να τονίζει τα χαρακτηριστικά που θίγονται, αλλά σκιαγραφώντας μέσα σε αυτήν τα πορτρέτα τους.
Διαβάζοντας το βιβλίο ”Maya and her friends” μπορούμε να συζητήσουμε για τις διαφορετικές οικογένειες που υπάρχουν, τους πρόσφυγες, τον πόλεμο, συναισθήματα των παιδιών που βιώνουν αλλαγές στο οικογενειακό τους περιβάλλον (διαζύγιο, έλευση νέου μέλους, πένθος κλπ). Και μπορούμε να το κάνουμε με απλό κείμενο, επιλέγοντας εάν θα δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε κάποια ιστορία ή περισσότερες λεπτομέρειες για ένα γεγονος.
Αγάπη, σεβασμός και τι σημαίνει τελικά το να είσαι σε μία οικογένεια είναι τα βασικά θέματα του βιβλίου.
Παραθέτουμε την εισαγωγή της Λαρίσα Ντενισένκο στην αγγλική έκδοση (2022):
«32 παιδιά σκοτώθηκαν, 67 τραυματίστηκαν. Δεν χρειάζεται να καταφύγω στη βοήθεια μιας μηχανής αναζήτησης, γιατί τους αριθμούς αυτούς τους έχω αποστηθίσει. Είναι η δέκατη ημέρα του πολέμου και πρόκειται για στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από επίσημη πηγή, αλλά ο ρωσικός εισβολέας βομβαρδίζει πόλεις, δρόμους, χωριά σε όλες τις περιφέρειες της χώρας μου, και έχω την οδυνηρή επίγνωση ότι οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται.
Έγραψα το βιβλίο αυτό για διαφορετικά παιδιά από διαφορετικές Ουκρανικές οικογένειες το 2017, όταν η Κριμαία αποσπάστηκε και περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ καταλήφθηκαν προσωρινά από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Γράφω αυτήν την εισαγωγή από τον διάδρομο στον οποίο κρυβόμαστε με τη μητέρα μου, που επέζησε του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου όταν ‘ήταν παιδί, και τον σκύλο μου, γιατί στον ουρανό του Κιέβο πλανάται ακόμα μία πυραυλική απειλή.
Φαντάζομαι ότι αυτήν την στιγμή κάποιο παιδί από την τάξη της Μάγιας προσεύχεται σε ένα καταφύγιο, κάποιο άλλο παιδί απλά θέλει να είναι ο μπαμπάς του ωντανός και η μαμά του να καταφέρει να επιστρέψει ζωντανή από την περιπολία. Κάποιο άλλο άτομο έχει ήδη χάσει αγαπημένο του πρόσωπο. Κάποια παιδιά πέρασαν περισσότερες από πέντε ημέρες ταξιδεύοντας σε άλλη χώρα, κάποια άλλα τώρα κλαίνε καθισμένα σε μία ξένη πόλη, ενώ κάποια άλλα ξαναδιαβάζουν τον Χάρι Πότερ και πιστεύουν στη μαγεία που προστατεύει τα παιδιά.
Ο πόλεμος είναι πάντα καταστροφικός για τα παιδιά. Θέλω να φωνάξω ότι τα παιδιά στην πατρίδα μου χρειάζονται διεθνή προστασία. Έχουν δικαίωμα σε ένα παρόν κι ένα μέλλον στο οποίο δεν θα βρίσκονται πολιορκημένα ή υπό κατοχή, μέσα σε καταφύγια, μέσα σε πυρά, αλλά σε ασφαλή και ειρηνικά σπιτικά, περιστοιχισμένα από οικογένειες που τα αγαπάνε. Ο κόσμος πρέπει να το καταλάβει αυτό.»
Ένα βιβλίο που γράφτηκε για να στηρίξει τα παιδιά της Ουκρανίας που βιώνουν τον πόλεμο στην πατρίδα τους. Δεν γράφτηκε όμως για τα παιδιά που άλλαξε η ζωή τους την 24η Φεβρουαρίου 2022, αλλά για αυτά που έχασαν τον κόσμο τους το 2017.
6 μήνες πολέμου στην Ουκρανία. Πόσες άδειες τάξεις; Πόσες διαλυμένες οικογένειες; Πόσα τραυματισμένα, εκτοπισμένα, νεκρά παιδιά;
Πόσα ακόμα φοβισμένα και δυστυχισμένα παιδιά;
Το βιβλίο το συστήνουμε ανεπιφύλακτα, ελπίζοντας ότι δεν θα χρειαστεί να στηρίξει άλλα παιδιά εκτοπισμένα, τραυματισμένα, θύματα και ότι θα το διαβάζουμε με τα παιδιά μας μόνο για να γιορτάζουμε την ποικιλομορφία των οικογενειών, την αγάπη και τον σεβασμό.
It doesn’t matter if you are part of a tiny family or a huge clan, if you are related by blood or not, or even how many mums or dads you have, The most important thing is to love and respect one another. Those are the most important values.”
Maya and her friends
Larysa Denysenko – Masha Foya
Bonnier Books UK 2022
Ευλαμπία Αγγέλου
Ανεξάρτητη ερευνήτρια
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου