Ας ξεκινήσουμε με το τι σημαίνει ΔΕΠΥ. Είναι η Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα και αφορά πολύ κόσμο. Όχι μόνο τα παιδιά, όπως λανθασμένα είθισται να θεωρείται. Με ΔΕΠΥ μπορεί να διαγνωστούν και ενήλικες και όσο παράξενο κι αν ακούγεται, το έμαθα πρόσφατα χάρη στο Tik Tok.
Εκεί ανακάλυψα και τη Δέσποινα Δανδράκη, που με τα σύντομα βίντεο της στην πλατφόρμα προσπαθεί να ενημερώσει για τη συγκεκριμένη διαταραχή όσο περισσότερους γίνεται. Όχι όμως μιλώντας ακαδημαϊκά και στεγνά επιστημονικά. Το κάνει με μικρά στιγμιότυπα καθημερινότητας, σαν σκετς, το δραματοποιεί κατά κάποιον τρόπο. Και βάζει και αρκετό χιούμορ στη συνταγή, κάτι που κάνει τα βίντεο της ακόμα πιο ευχάριστα στη θέαση.
Γεννημένη και μεγαλωμένη στην Κρήτη, η Δέσποινα επέστρεψε στη γενέτειρα της αφού τέλειωσε τις σπουδές της στη Θεσσαλονίκη και εργάζεται ως ψυχολόγος. Ήταν αυτό που ήθελε πάντα να κάνει. Όπως μου λέει, δεν υπάρχει τίποτα που να τη γοητεύει περισσότερο από την ανθρώπινη φύση και αισθάνεται απερίγραπτη ευγνωμοσύνη και τιμή κάθε φορά που ένας άνθρωπος την εμπιστεύεται και την οδηγεί στα προσωπικά του μονοπάτια.
Όταν δεν εργάζεται, φορτίζει από τα χόμπι της, την φωτογραφία, το θέατρο και την ζωγραφική. Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά βρίσκει χώρο για να γεμίσει το προφίλ της στο ΤικΤοκ με βίντεο που σκοπό έχουν να επικοινωνούν ζητήματα ψυχικής υγείας, εστιάζοντας κυρίως στη ΔΕΠΥ: «Πρόκειται για μία νευροδιαφοερτικότητα που είναι σχεδόν άγνωστη στην Ελλάδα. Μια από τις κύριες αφορμές που με έκαναν να εστιάσω εκεί ήταν η ανάγκη μου να τη συστήσω στον κόσμο, γιατί η ελλιπής ενημέρωση έχει σημαντικές επιπτώσεις. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν αδιάγνωστη ΔΕΠΥ δεν γνωρίζουν τη διαφορετικότητά τους, φτιάχνουν μια μάσκα για να κρύβονται, ενώ αναρωτιούνται βουβά “τι πάει λάθος με μένα;”. Αυτό οδηγεί στα επιφαινόμενα της ΔΕΠΥ, τα κυριότερα είναι το άγχος και η κατάθλιψη. Όταν ξεκίνησα να μοιράζομαι τις γνώσεις μου, πίστευα πως υπάρχει κοινό που θα ενδιαφερθεί, ωστόσο εξεπλάγην από το μέγεθος της άμεσης ανταπόκρισης».
Για τη Δέσποινα, ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αντιληπτή η ΔΕΠΥ δεν είναι η στείρα παράθεση επιστημονικών πληροφοριών. Άλλωστε αυτός ο τρόπος δε θα τραβούσε ποτέ το ενδιαφέρον των ανθρώπων με τη διαταραχή, επισημαίνει και η ίδια: «Το μήνυμα νομίζω πως πρέπει να είναι εύπεπτο κι ενδιαφέρον, γι’ αυτό τα κύρια συστατικά των βίντεο μου είναι η απλούστευση κι η οπτικοποίηση της πληροφορίας. Επίσης η θεματολογία μου είναι εμπνευσμένη από τις δυσκολίες που προκύπτουν στην καθημερινότητα, γιατί οι πραγματικές προκλήσεις εκεί εντοπίζονται, στις απλές καθημερινές στιγμές και στον εσωτερικό μονόλογο του καθενός. Πέρα από τον εκπαιδευτικό σκοπό που έχουν τα βίντεο μου, ο θεατής θα ήθελα να νιώσει λιγότερη ενοχή για τη διαφορετικότητά του και να βρει μια κοινότητα στην οποία ανήκει και μπορεί να είναι ορατός».
Γενικώς, ο τρόπος που παρουσιάζονται θέματα και καταστάσεις ψυχικής υγείας στην Ελλάδα είναι βαρύς. Ωστόσο, μια νέα μορφή επικοινωνίας, που έχει αναδυθεί κυρίως μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, έρχεται να αποφορτίσει αυτά τα θέματα από το δράμα και το μελό: «Στην Ελλάδα είθισται τα θέματα ψυχικής υγείας να αποσιωπούνται και να κρύβονται κάτω από το χαλί. Πιστεύω πως αυτή η στάση δεν θα μας οδηγήσει πουθενά, αντιθέτως ντύνει τις κοινές ανάγκες μας με ντροπή και στέκεται εμπόδιο στην ψυχική ευημερία. Θα ήθελα ο κόσμος να μιλάει για την ψυχική υγεία χωρίς φόβο και πιστεύω πως το χιούμορ κι ο αυτοσαρκασμός είναι ικανά να ραγίσουν τα ταμπού. Στα βίντεο μου τα χιουμοριστικά στοιχεία είναι έκδηλα, αφού ο στόχος δεν είναι να τρομοκρατηθεί κάποιος, αλλά να ενημερωθεί για κάτι που αφορά τον ίδιο ή έναν συνάνθρωπό του».
Εκείνο που κυρίως καταφέρνουν άνθρωποι σαν τη Δέσποινα μέσα από τις πλατφόρμες είναι να κάνουν ορατή τη διαταραχή σ’ ένα κοινό που δεν τη γνωρίζει και δεν την αναγνωρίζει, ακόμα κι αν την έχει δίπλα του. Η ίδια διευκρινίζει τις παρανοήσεις: «Η συγκεκριμένη διαταραχή λανθασμένα θεωρείται ότι υπάρχει μόνο στην παιδική ηλικία. Οι σύγχρονες μελέτες έχουν δείξει πως συνεχίζεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό και στην ενήλικη ζωή. Συχνά ακούω ότι η ΔΕΠΥ είναι μια δικαιολογία, αυτό όμως δεν ισχύει, είναι μια νευροβιολογική διαταραχή. Επίσης δεν ισχύει ότι όλοι έχουμε “λίγο” ΔΕΠΥ. Σίγουρα ο καθένας μπορεί να αναγνωρίσει κάποια από τα χαρακτηριστικά της, στην δική του συμπεριφορά. Για παράδειγμα όλοι αναβάλουμε κάποιες φορές, όλοι φερόμαστε παρορμητικά κάποιες φορές ή όλοι τεμπελιάζουμε κάποιες φορές κ.ο.κ. Η ειδοποιός διαφορά, μεταξύ εκείνου που έχει ΔΕΠΥ κι εκείνου που δεν έχει, είναι η ένταση, η συχνότητα κι ο βαθμός που τα συμπτώματα επηρεάζουν την ποιότητα ζωής».
Τα βίντεο της στο Tik Tok έχουν μεγάλο κοινό: «Ο κόσμος που με ακολουθεί κι έχει αγαπήσει τη δουλειά μου, μου το ανταποδίδει με τα πιο όμορφα λόγια. Τα μηνύματα και οι αντιδράσεις που έχω λάβει είναι γεμάτες αγάπη και σεβασμό». Η Δέσποινα βέβαια δεν επιζητεί την αναγνωρισιμότητα, δεν είναι αυτός ο σκοπός της, αλλά μου λέει ότι είναι πάντα μια ευχάριστη έκπληξη όταν τυχαίνει να την σταματήσουν στο δρόμο, για να της δώσουν συγχαρητήρια και να την παροτρύνουν να συνεχίσει αυτό που κάνει.
Συνεχίζοντας τη συζήτηση περί κοινωνικών δικτύων, τη ρωτάω αν πιστεύει ότι έχουν βοηθήσει ώστε να έχουμε περισσότερη ενσυναίσθηση σε κάποια πράγματα και να λειτουργούμε χωρίς στερεότυπα: «Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν κατηγορηθεί για το πόσο εθιστικά είναι, για τα πλαστά πρότυπα τελειότητας που προωθούν και πολλά ακόμη. Δε διαφωνώ καθόλου με τα παραπάνω, αλλά οφείλω να αναγνωρίσω πόσα μας έχουν προσφέρει. Αρχικά μας έχουν επιτρέψει να δούμε τι γίνεται πέρα από τους τοίχους του σπιτιού μας, πέρα από τις επιταγές της κοινωνίας που ζούμε και μας έχουν συστήσει με κουλτούρες από όλο τον κόσμο. Κάποια κοινωνικά δίκτυα πιστεύω πως έχουν συμβάλλει σημαντικά στην ενημέρωση για θέματα ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα στο TikTok βλέπω τους ανθρώπους να μιλάνε ανοιχτά, χωρίς ταμπού και να μοιράζονται τις δυσκολίες τους. Σίγουρα αυτό μου δίνει ελπίδα και κίνητρο να συνεχίσω κι εγώ να βάζω το λιθαράκι μου σε αυτό τον αγώνα ορατότητας».
Η τελευταία μου ερώτηση είναι και αυτή που θέλω να μου απαντήσει περισσότερο απ’ όλα, ένα άτομο σαν τη Δέσποινα: Αν μπορούσες να σχεδιάσεις μια επίσημη καμπάνια ενημέρωσης για τη ΔΕΠΥ, τι θα έκανες;
«Αν σχεδίαζα μια καμπάνια ενημέρωσης για τη ΔΕΠΥ, θα ήθελα να φωτίσω τα σπουδαία ταλέντα αυτών των ανθρώπων γιατί είναι εξαιρετικά ικανοί, με χαρίσματα, επαναστατικό τρόπο σκέψης κι έντονη δημιουργικότητα. Θα απευθυνόμουν σε νευροδιαφορετικούς ανθρώπους, που έχουν διαπρέψει στον χώρο τους και θα τους προσκαλούσα σε ανοιχτή συζήτηση, ώστε να περιγράψουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και τους τρόπους που έχουν καταφέρει να τις διαχειρίζονται».
Το μήνυμα, ωστόσο που θα ήθελε να αναδείξει, είναι ευρύτερο και δεν περιορίζεται μόνο στα πλαίσια της ΔΕΠΥ: «Ονειρεύομαι να γίνουμε περισσότερο διάφανοι με τα θέματα ψυχικής υγείας και να μην κρυβόμαστε πίσω από το προσωπείο του “καλά είμαι, εσύ;”. Η ψυχική υγεία είναι μια άυλη πραγματικότητα, που μας αφορά όλους. Όλοι είμαστε εδώ για να κάνουμε λάθη και σωστά. Να είμαστε δυνατοί αλλά κι αδύναμοι. Ας μην κρίνουμε τον εαυτό μας κι ας μην κρίνουμε τον διπλανό μας. Όλοι είμαστε εδώ ν’ αφηγηθούμε τη δική μας ιστορία».
Μπορείτε να περιηγηθείτε στο Tik Tok της Δέσποινας Δανδράκη εδώ. Στο Instagram θα τη βρείτε με το προφίλ @d.drandaki
Λίλα Σταμπούλογλου
Πηγή: Protagon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου