DEAF VOICES

Η πτυχιακή εργασία της Τατιάνας Ρεμούνδου με απώλεια ακοής που παρουσιάζεται από 16 έως 18 Ιουνίου (ώρες 10 π.μ. - 8 μ.μ.) στον εκθεσιακό χώρο “Εργοστάσιο” της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, αποτελεί ομολογουμένως μιά πολύ ξεχωριστή εικαστική/καλλιτεχνική πρόταση. Υπό τον τίτλο DEAF VOICES τρία διεισδυτικά βίντεο, εξερευνούν τις άγνωστες στους πολλούς οπτικές και εικαστικές δυνάμεις της νοηματικής γλώσσας.

“Παράλληλα, αγγίζουν τη βαθιά βιωματική μου σχέση με τη χρήση της νοηματικής γλώσσας και την πολύπλευρη αντιληπτική και επικοινωνιακή μου δεξιότητα μιάς και είμαι και η ίδια κωφή ” εξηγεί η Τατιάνα Ρεμούνδου συστήνοντας το έργο της, που στην ουσία του πραγματεύεται τα ζωτικά θέματα της κοινότητας των κωφών, των νοηματικών γλωσσών και των σχέσεων ανάμεσα σε κωφούς και ακούοντες.

Η νεαρή καλλιτέχνιδα δίνει για πρώτη φορά δημόσιο παρών, αν μη τι άλλο δικαιούται να αυτοσυστηθεί και αυτοπροσδιοριστεί. Οι υπόλοιπες αράδες δικαιωματικά δικές της:

Πρώτη αφορμή για την έρευνά μου ήταν η ύπαρξη διαφορετικών νοηματικών γλωσσών, γέννημα της τοπικής κουλτούρας της κοινότητας των κωφών στην κάθε χώρα του κόσμου και η λανθασμένη εκτίμηση ότι υπάρχει μία οικουμενική νοηματική γλώσσα. Ταυτόχρονα ένα ισχυρό ενδιαφέρον για άλλες ψυχογλωσσικές κουλτούρες στάθηκε η δεύτερη αφορμή για την έρευνα. Η νοηματική είναι μία πλήρης γλώσσα, ικανή να εκφράσει όχι μόνο κάθε συγκίνηση αλλά και κάθε λογική πρόταση, δίνοντας τη δυνατότητα στους χρήστες της να συζητήσουν οποιοδήποτε, συγκεκριμένο ή αφηρημένο θέμα, με την ίδια οικονομία, αποτελεσματικότητα και γραμματική, όπως η ομιλία. Η ομιλία έχει μόνο μία διάσταση – την προέκτασή της στο χρόνο· η γραφή έχει δύο διαστάσεις· τα μοντέλα τρεις· οι νοηματιζόμενες γλώσσες έχουν στη διάθεσή τους τέσσερις διαστάσεις – τις τρεις χωρικές διαστάσεις, προσιτές στο σώμα του νοηματιστή, καθώς και τη διάσταση του χρόνου. Η νοηματική γλώσσα επωφελείται πλήρως από τις συντακτικές δυνατότητες μέσα στην τετραδιάστατη δίοδο της έκφρασής της, της εκπληκτικής γλωσσικοποίησης του χώρου.
Στο βίντεο 1 προβάλλεται η νοηματική λέξη “αισθάνομαι” σε πλείστες νοηματικές γλώσσες. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα κωφών από διαφορετικές χώρες μέσω διαπροσωπικής επαφής και επιτόπιας βιντεοσκόπησης ή μέσω διαδικτύου. Η λέξη “αισθάνομαι” επιλέχθηκε για την πρωτογενή της επικοινωνιακή δύναμη που αναδύεται σωματικοποιημένη, εικόνα του κόσμου και του πολιτισμού, σύνθεση των αισθήσεων, πορεία από την αίσθηση στη σημασία.
Στο βίντεο 2 αποσυντίθενται και ανασυντίθενται εκφραστικές λεπτοφυείς αποχρώσεις του προσώπου που στη νοηματική γλώσσα λειτουργούν ως σημαντικά συντακτικά στοιχεία της γλώσσας δημιουργώντας μία χωρική γραμματική, μία γραμματικοποίηση των εκφράσεων του προσώπου που συνδέονται με τη σημασιολογική ερμηνεία του νοήματος δημιουργώντας μία αμιγώς οργανική δομή. Οι εκφράσεις ή μάλλον οι “συμπεριφορές” του προσώπου λειτουργούν ως συντακτικοί μηχανισμοί που συμπυκνώνουν μεγάλες ποσότητες πληροφοριών στα νοήματα που προκύπτουν. Οι εκφράσεις αυτές διαφέρουν από τη συγκινησιακή χρήση του προσώπου. Τα γνωρίσματα αυτά ορίζουν τη νοηματική ως αληθινή γλώσσα, οπτική γλώσσα – αν και έξω από το κυρίαρχο εξελικτικό ρεύμα όλων των ομιλούμενων γλωσσών, μία ιδιότυπη εναλλακτική εξέλιξη. Για τις ανάγκες της βιντεοσκόπησης αυτής σχεδιάσθηκε ευρεσιτεχνική κατασκευή – πατέντα προκειμένου να διατηρείται σταθερή η κάμερα.
Στο βίντεο 3, στόματα ακουόντων από διαφορετικές χώρες προφέρουν τη λέξη “αισθάνομαι”. Εδώ λειτουργεί ο συνειρμός ότι ο πολιτισμός γεννά γλώσσα, γεγονός που λειτουργεί και στην αιτιολόγηση της μη ύπαρξης μίας διεθνούς νοηματικής γλώσσας, κάθε τόπος γεννά τη δική του κουλτούρα, γλώσσα, σκέψη. Στο βίντεο αυτό υπάρχει απουσία ήχου, τα στόματα κινούνται άηχα· στέκομαι απέναντι προσπαθώντας να χειλεαναγνώσω, συγκεντρώνομαι στο Στόμα, συμπληρώνω την απώλεια με την ανάγνωση, βιώνω την αγωνία της κατανόησης, διαβάζω την αμυδρότερη οπτική ένδειξη, είμαι παρούσα με την οξύτητα της οπτικής ευαισθησίας μου. Ο θεατής μετέχει της εμπειρίας της καθημερινής μου ζωής.
Η νοηματική γλώσσα είναι για τους κωφούς η ενσάρκωση της προσωπικής και πολιτισμικής ταυτότητάς τους, η “φυσική” τους γλώσσα, η ασίγαστη φωνή τους. Μαθαίνουν την προφορική γλώσσα του τόπου τους που γίνεται η γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στην κοινότητα των κωφών και τον κόσμο των ακουόντων. Ήχοι ακούγονται στο χώρο, ήχοι γλωσσικής πρόκλησης, φωνές κωφών που δεν ακούν τη λέξη “αισθάνομαι” που προφέρουν στην ελληνική προφορική γλώσσα, άλλοι ωραία τονισμένοι, άλλοι άναρθρα, άλλοι παράτονα, συνταρακτικές κραυγές ότι η απώλεια μίας αίσθησης δεν αντικαθιστά τη ζωή, την πρόθεση για Επικοινωνία.
Περί επικοινωνίας ο επίλογος : Οσοι θέλουν να μάθουν περισσότερα ή να τιμήσουν με την παρουσία τους την Τατιάνα Ρεμούνδου, μπορούν να το κάνουν είτε μέσω του κινητού τηλεφώνου 6972 253503, είτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου επικοινωνώντας στην διεύθυνση tatianaremoundou@ gmail.com

Πηγή: Ελευθεροτυπία