Ακούνε για περικοπές ή βιώνουν ήδη στερήσεις. Σε κάποια οικογένεια ζουν. Που έχει ανοίξει τεφτέρια πάνω στο τραπέζι της και φτιάχνει σχέδιο «επιβίωσης». Που μετρά «μια το λάδι, μια το ξίδι, δυο το λαδόξιδο» ή ανακατανέμει έξοδα για να μην κόψει τα χρειαζούμενα ή προετοιμάζεται μήπως και το «μπαμ» της κρίσης «σκάσει» στο σπίτι της. Παντού διασπείρεται η ανησυχία για το αύριο, οι αγωνίες των γονιών έχουν φουντώσει από την πραγματικότητα των κυβερνητικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης αλλά και από τον βομβαρδισμό των ειδήσεων «καταστροφής» σε απευθείας μετάδοση με το χρηματιστήριο των spreads. Τα παιδιά οσφραίνονται, βλέπουν, ζουν, ανάλογα με το οικογενειακό περιβάλλον όπου μεγαλώνουν, την κρίση μέσα από την «προληπτική κοπτοραπτική εξόδων», από το άνεργο παρόν της μαμάς, από το ανασφαλές αύριο του μπαμπά. Τα παιδιά της ελληνικής οικογένειας, πιο βίαια της φτωχής, αλλά έντονα και της μεσαίας, εισπράττουν τις συζητήσεις για την πορεία της οικονομίας και την πίεση του οικογενειακού προϋπολογισμού. Αλλο βρίσκει πιο ξερό το ψωμί στο τραπέζι, άλλο λιγότερο το χαρτζιλίκι, άλλο ακούει το «τέρμα στο μάθημα χορού». Οι ειδικοί προκαλούν τους γονείς να μιλάνε με τους πιτσιρίκους και τις πιτσιρίκες τους. Και για την οικονομική κρίση. Ετσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα...
«Τα παιδιά και κυρίως οι έφηβοι δεν είναι έξω από το πρόβλημα, αλλά στην καρδιά του, αφού πολλά μέτρα των κυβερνήσεων αφορούν την τωρινή ζωή τους ή σκληρότερα τις ερχόμενες γενιές» επισημαίνει μιλώντας στο «Βήμα» ο διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) και αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων κ. Ν. Φακιολάς.
Οι γονείς και οι καθηγητές, όπως υπογραμμίζει, οφείλουν να ανοίξουν σοβαρό διάλογο με τα παιδιά για τις οικονομικές συνθήκες ανάλογα με την ηλικία τους και κυρίως για θέματα στα οποία εκείνα πρώτα εκφράζουν απορίες. «Οι απόψεις που εκφράζουν γονείς και συγγενείς στα παιδιά θα πρέπει να κινούνται σε παράλληλακαι όχι αντιφατικά επίπεδα. Οι οικογένειες σε διαφορετικό βαθμό, ανάλογα με την οικονομική τάξη, είναι αναγκασμένες να κάνουν περικοπές και αυτό αφορά και τα παιδιά τους. Θα πρέπει να εξηγηθούν οι λόγοι αυτών των αλλαγών» τονίζει ο κ. Φακιολάς.
Οι έφηβοι αναζητούν και τους υπευθύνους αυτής της κρίσης και οι ενήλικοι οφείλουν να είναι ειλικρινείς μαζί τους. Σύμφωνα με τον διευθυντή Ερευνών στο ΕΚΚΕ, ο διάλογος θα πρέπει να καταλήγει και σε κάποια μηνύματα αισιοδοξίας, «διότι τα παιδιά απογοητεύονται πιο εύκολα».
Οι μεγάλοι είναι καλό να είναι φειδωλοί μπροστά στα παιδιά σε σχέση με την παρουσίαση των δικών τους δυσκολιών, αλλά απλόχεροι σε αγάπη και φροντίδα για τα παιδιά τους, σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο.
Οταν η οικογένεια αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, «λέμε την αλήθεια στα παιδιά, αλλά χωρίς να τα τρομοκρατούμε» σημειώνει η ψυχολόγος- γνωσιακή ψυχοθεραπεύτρια κυρία Ασημίνα Χριστοπούλου. Και προσθέτει: «Αυτό ισχύει για τα παιδιά μικρής ηλικίας, ώστε να μην τους δημιουργήσουμε ανασφάλειες. Καλό είναι να μην “πλάθουμε” έναν ψεύτικο κόσμο, διότι όταν τελικά βρεθούν αντιμέτωπα με την πραγματικότητα η εμπειρία θα είναι τραυματική» υποστηρίζει η ψυχολόγος. Απαραίτητοι οι περιορισμοί στις καταναλωτικές συνήθειες
Οι γονείς οφείλουν να μεταφέρουν στα παιδιά, από μικρή ηλικία, την κοινωνική πραγματικότητα της οικογένειας και να μην τους κρύβουν την αλήθεια. Είναι πολύ σημαντικό να είναι ενημερωμένα (από την ηλικία των πέντε ετών και μετά) σχετικά με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας. «Από την αρχή της σχολικής ηλικίας, τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν βασικά πράγματα, για παράδειγμα το αν δουλεύουν και οι δύο γονείς και γιατί. Πρέπει να τους εξηγούν ότι εργάζονται για συγκεκριμένους λόγους, δηλαδή για να έχει η οικογένεια σπίτι, για να αγοράζουν ρούχα και φαγητό, για να πληρώνουν για την εκπαίδευσή τους κτλ. Ακόμη τα παιδιά πρέπει να ξέρουν τι δουλειά κάνουν οι γονείς τους, αν αυτή είναι κουραστική και αν απαιτεί χρόνο» λέει η σχολική ψυχολόγος κυρία Ζέτα Κωνσταντινίδου.
Είναι επίσης ουσιώδες να μπαίνουν περιορισμοί στις καταναλωτικές συνήθειες των παιδιών ακόμη και αν υπάρχει οικονομική ευχέρεια στην οικογένεια. Οι γονείς αξίζει να προσπαθήσουν να κάνουν τα παιδιά υπεύθυνα ως προς την κατανάλωση. Και το χαρτζιλίκι στο σχολείο είναι ένας πολύ καλός τρόπος. «Από τα μέσα ή το τέλος της Α΄ Δημοτικού, τότε που τα παιδιά έχουν μάθει πρόσθεση και αφαίρεση, πρέπει να τους δίνουμε χαρτζιλίκι ώστε να μάθουν ότι με αυτό το συγκεκριμένο ποσό πρέπει να περάσουν την ημέρα, δηλαδή πρέπει να τους φτάσει να αγοράσουν μια τυρόπιτα, ένα μπουκάλι νερό ή ένα πακέτο χαρτομάντιλα» σημειώνει.
Οι ειδικοί συστήνουν στους γονείς να μη δημιουργούν στο παιδί μια ψεύτικη εικόνα, μέσα από υπερπαροχές, για τις οικονομικές δυνατότητες της οικογένειας, διότι όταν έρθει η κρίση τότε η πραγματικότητα θα είναι οδυνηρή για το παιδί. «Αν ένας γονέας χάσει την εργασία του, πρέπει άμεσα να ενημερώσει το παιδί, με απλές κουβέντες. Δεν πρέπει να κρύψει την αλήθεια. Ετσι θα δείξει ότι το εμπιστεύεται. Η ειλικρίνεια παρέχει συναισθηματική ασφάλεια και όχι ανασφάλεια» εξηγεί η κυρία Κωνσταντινίδου.
Αν πρέπει να περικοπούν δραστηριότητες του παιδιού που αφορούν τη διασκέδαση, οι γονείς θα πρέπει να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις που δεν κοστίζουν, όπως εκδρομές στη φύση, σε πάρκα, σε παιδικές χαρές, σε εκδηλώσεις που διοργανώνονται δωρεάν σε βιβλιοπωλεία. Αν πρέπει να περικοπούν και μαθησιακές δραστηριότητες, οφείλουν να κάνουν μια ιεράρχηση. Αλλωστε, όπως υποστηρίζει η κυρία Κωνσταντινίδου, «τα παιδιά σήμερα έχουν καταντήσει... άλογα κούρσας. Κάποια μαθήματα θα μπορούσαν να περιοριστούν».
«Δεν μπορείς να κρύψεις τίποτε»
Η Ολίνα Σκαλούμπακα είναι δικηγόρος. Ζει στα Βριλήσια με την οικογένειά της. Πιστεύει ότι «η οικονομική πίεση στις οικογένειες των εργαζομένων έχει ξεκινήσει προ πολλού, μόνο που τώρα το ζόρι γίνεται πιο έντονο». Τα παιδιά της, ο Γιώργος και η Φωτεινή, μαθητές δημοτικού, ακούν για την κρίση στις οικογενειακές συζητήσεις, αλλά και στην τηλεόραση, παρ΄ ότι δεν βλέπουν καθημερινά. Η Ολίνα είναι της άποψης ότι «δεν προστατεύεις τα παιδιά κρύβοντας κάτι που είναι φως φανάρι, σαν τον ελέφαντα πίσω από την παπαρούνα». Εκτιμά ότι «κάποιοι θα εκμεταλλευθούν την κρίση για να βγάλουν περισσότερα. Κάποιοι θα χάσουν δουλειές και θα κλείσουν τα μαγαζιά τους. Αλλοι θα βγάλουν από τη μύγα ξίγκι, δείχνοντας την ανεργία» . Με βάση το σκεπτικό της μιλάει και στα παιδιά της: «Η ζωή έχει δυσκολίες. Το ζήτημα είναι να μη σταματάς να αγωνίζεσαι για μια καλύτερη ζωή».
Πρακτικά, όπως λέει, δεν θα μπορούσαν να κόψουν από κάποιον τομέα του οικογενειακού προϋπολογισμού : «Ούτως ή άλλως, είναι περιορισμένα τα εισοδήματα, ενώ τα έξοδα συνεχώς αυξανόμενα, για δαπάνες κάθε άλλο παρά πολυτελείας» . Η αγωνία της είναι «να έχουμε δουλειά» και προτεραιότητα παραμένει η εκπαίδευση των παιδιών- ξένες γλώσσες, ενδιαφέροντα. Οσο για τις περικοπές επιμένει ότι «με τίποτε δεν θα “περικόψουμε” την προσπάθειά μας να δείξουμε και στα παιδιά μαςμε τη στάση μας ότι ο καλύτερος τρόπος για να αλλάξεις τα πράγματα είναι να αντισταθείς σε μια κατάσταση που θέλει να μας ισοπεδώσει».
Πηγή : Το Βήμα, 11/2/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου