Ένας μαθητής Γυμνασίου, μια μαθήτρια Λυκείου και μια φιλόλογος μιλούν στο ΒΗΜΑ για την τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση. Εργαλείο ή κακός δαίμονας; Πώς αντιμετωπίζουν τη χρήση του ChatGPT οι δύο πλευρές;
«Ασφαλώς και η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί βοήθεια, αν θέλουμε να εθελοτυφλούμε θα πούμε κάτι διαφορετικό», δηλώνει στο ΒΗΜΑ η Ισιδώρα Μάλαμα, φιλόλογος, πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Σερρών.
«Πιστεύω ότι τα παιδιά ακόμη δεν έχουν καταλάβει το μέγεθος της βοήθειας που μπορούν να αντλήσουν από την τεχνητή νοημοσύνη. Όταν καταλάβουν τις δυνατότητες που τους δίνει, πιστεύω ότι θα τη χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο.
Το θέμα είναι τι χρήση θα κάνουν και κατά πόσο αυτή θα είναι εποικοδομητική ή καταστροφική για εκείνα. Εκεί εμπίπτει ο παράγοντας εκπαίδευση και σχολείο ώστε οι μαθητές να μάθουν να τη χρησιμοποιούν σωστά και προς όφελός τους», τονίζει.
Τεχνητή νοημοσύνη: εργαλείο ή κακός δαίμονας;
Βοήθημα πραγματικό ή κακός δαίμονας που οδηγεί σε απώλεια δεξιοτήτων όπως η κριτική σκέψη και η συνδυαστική ικανότητα; Σε ποια πλευρά οφείλει να σταθεί η εκπαιδευτική κοινότητα, όσο οι μαθητές (μεγάλοι και πολύ μικρότεροι) εξοικειώνονται με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, κάνοντάς τη πολλές φορές προέκτασή τους;
Η Ισιδώρα Μάλαμα είναι κατηγορηματική. «Στον χώρο της εκπαίδευσης αυτό που θα πρέπει να γίνει είναι να μπορέσουμε να τροφοδοτήσουμε τα παιδιά μας με εκείνες τις γνώσεις ώστε να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη και να μην τα χρησιμοποιεί. Είναι στη ζωή μας. Δεν μπορούμε να λέμε ότι δεν υπάρχει», επισημαίνει.
Και συνεχίζει: «Εντοπίζω μια απολυτότητα αναφορικά με την αρνητική επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης και μιαμειωμένη διάθεση να τη δούμε ως πραγματικότητα. Μία υποταγή στη δυναμική της, κάτι που δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο, ιδίως από εμάς τους εκπαιδευτικούς που είμαστε φορείς της γνώσης.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα χρήσιμο εργαλείο και πρέπει να εξετάσουμε πώς αυτό το χρήσιμο εργαλείο θα κάνει καλύτερους εμάς τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους μαθητές μας».
Η μεταμορφωτική δυναμική των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση αναγνωρίζεται πια και κεντρικά με την πρόσφατη υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας «OpenAI for Greece» μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης με την OpenAI για την εισαγωγή της στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Πρόκειται για μια πιλοτική πρωτοβουλία, προκειμένου να διερευνηθεί και στη συνέχεια υλοποιηθεί η αξιόπιστη, υπεύθυνη και ηθική εισαγωγή της Τεχνητής Νοημοσύνης σε πρώτη φάση σε 20 δημόσια Γυμνάσια – πειραματικά, πρότυπα και Δημόσια Ωνάσεια σχολεία.
«Δεν εμπιστεύομαι τυφλά το ChatGPT, έχει ρόλο βοηθητικό στο διάβασμά μου»
«Στην αρχή της προηγούμενης χρονιάς είχαμε κατεβάσει όλοι το ChatGPT για να έχουμε τις λύσεις στα διαγωνίσματα στο σχολείο και στο φροντιστήριο. Δεν πέρασε πολύς καιρός για να ανακαλύψουμε ότι το ChatGPT μάς έδινε και λάθος λύσεις, δεν έπιανε το απόλυτο 20.
Προσωπικά σταμάτησα πολύ γρήγορα να το χρησιμοποιώ για να μου δίνει έτοιμες απαντήσεις και να μου λύνει τις ασκήσεις. Τώρα πια ακόμα κι αν μου δώσει κάτι έτοιμο, ξέρω ότι πρέπει να το διαβάσω, να το επεξεργαστώ, να το διορθώσω. Δεν εμπιστεύομαι τυφλά το ChatGPT, έχει ρόλο βοηθητικό στο διάβασμά μου», αναφέρει στο ΒΗΜΑ η Εβελίνα, μαθήτρια Γ’ Λυκείου.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Έκτορας, μαθητής Γ’ Γυμνασίου. «Δεν χρησιμοποιώ συστηματικά το ChatGPT. Έχει τύχει όταν είμαι πολύ μπερδεμένος κι έχω κολλήσει, να το συμβουλευτώ για να μου λύσει μια απορία, κυρίως στα μαθηματικά. Είναι βοήθημα για εμένα, όχι λυσάρι.
Πρώτη φορά το ανακάλυψα στην Α’ Γυμνασίου. Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να σε βοηθήσει δίνοντάς σου ιδέες που στην πορεία εσύ μπορείς να αναπτύξεις, είναι το έναυσμα. Υπάρχουν βέβαια και συμμαθητές μου που το χρησιμοποιούν με τη μέθοδο copy-paste, απλά και μόνο για να παραδώσουν μια άσκηση.
Έχουμε συζητήσει μεταξύ μας αν είναι σωστό να παίρνουμε αυτούσια μια απάντηση από το ChatGPT και να τη δίνουμε, χωρίς να την έχουμε επεξεργαστεί καθόλου. Η πλειονότητα θεωρεί πως δεν είναι κακό και το κάνουν. Προσωπικά διαφωνώ με αυτή την πρακτική», αναφέρει στο ΒΗΜΑ.
Μια άλλη (χρήσιμη) οπτική
«Είναι πολύ ωραίο το γεγονός ότι τα παιδιά καλούνται να κάνουν ερωτήσεις. Δεν είναι εύκολο να κάνεις ερωτήσεις. Θεωρώ δηλαδή ότι μια μεγάλη δυναμική που κρύβει αυτή η μορφή της τεχνητής νοημοσύνης και συγκεκριμένα του ChatGPT, είναι ότι χρειάζεται επιδέξιους ανθρώπους να κάνουν επιδέξιες ερωτήσεις.
Για να πάρεις μια συγκεκριμένη απάντηση πρέπει να υποβάλεις μια σωστή ερώτηση. Αν δεν ρωτήσουμε, δεν μαθαίνουμε. Αυτή είναι η βάση της ανακάλυψης της μάθησης. Και κάτι ακόμα που ξεχνάμε: η αντιγραφή είναι εργαλείο, όμως απαιτεί προσήλωση και βαθιά μελέτη.
Η αντιγραφή μπορεί να γίνει βοήθημα για να μάθει το παιδί ορθογραφία, για να μάθει να δομεί τον λόγο του και τη σκέψη του με αιτιώδεις σχέσεις», τονίζει η Ισιδώρα Μάλαμα, φωτίζοντας μια πολύ διαφορετική οπτική, εκείνη της σκέψης και της αυτοδιόρθωσης.
«Δεν προσωποποιείται το πρόβλημα στο ChatGPT. Το πρόβλημα προσωποποιείται σε μια εποχή της ευκολίας στην οποία εθίζονται τα παιδιά πανταχόθεν. Το ChatGPT είναι το κερασάκι στην τούρτα. Μετά θα έρθει κάτι άλλο.
Αυτό που έχει σημασία -κι αυτό που θα έπρεπε να μας απασχολεί – είναι γιατί τα παιδιά μας αρέσκονται στη λογική της ευκολίας. Το σχολείο θα έπρεπε να δημιουργεί ανθρώπους που δουλεύουν, που κοπιάζουν. Δεν μπορώ να καταλάβω τη λογική της ευκολίας με την οποία διαμορφώνουμε τους χαρακτήρες σήμερα όλοι οι φορείς της αγωγής.
Η λύση δεν είναι “πάρε τον εύκολο δρόμο”. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουμε να δουλέψουμε με τα παιδιά σε μια βάση εργατικότητας, χτίζοντας παράλληλα μια σχέση εμπιστοσύνης», προσθέτει η Μάλαμα αναφερόμενη στον σπουδαίο και συνάμα πολύπλευρο ρόλο των εκπαιδευτικών.
Ο ρόλος των εκπαιδευτικών
«Οι καθηγητές μας στο σχολείο μας έχουν πει ότι θα πρέπει να έχει ρόλο βοηθητικό κι όχι να το χρησιμοποιούμε για να μας λύνει τις ασκήσεις και να μην σκεφτόμαστε κριτικά. Δεν μας έχουν μιλήσει για τη χρήση του ChatGPT και πώς θα μπορούσαμε να ρωτάμε, για παράδειγμα. Θα ήταν κάτι που θα ήταν χρήσιμο ώστε να το χρησιμοποιούμε σωστά», σχολιάζει ο Έκτορας.
«Οι απόψεις διίστανται: υπάρχουν καθηγητές που δεν θέλουν να το χρησιμοποιούμε καθόλου, το θεωρούν τελείως λανθασμένη πρακτική και υπάρχουν και καθηγητές που πιστεύουν ότι το να αναζητούμε πληροφορίες μέσω του ChatGPT ενδεχομένως να μας βοηθήσει να τις κατανοήσουμε καλύτερα απ’ ό,τι αν τη διαβάζαμε σε ένα βιβλίο.
Ακόμα όμως κι αυτοί οι καθηγητές που πιστεύουν ότι είναι χρήσιμο εργαλείο για εμάς, δεν μας έχουν εξηγήσει πώς θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε αποδοτικότερα και πιο σωστά. Σίγουρα μια καθοδήγηση από την πλευρά των καθηγητών μας θα με βοηθούσε», επισημαίνει η Εβελίνα.
Για την Ισιδώρα Μάλαμα η εμπιστοσύνη μεταξύ των εκπαιδευτικών και μαθητών είναι ζητούμενο, επιθυμία και καθημερινή επιδίωξη. Η οικοδόμηση μιας ειλικρινούς σχέσης αποτελεί τον μοναδικό δρόμο στον οποίο συμβαδίζουν γνώση και επικοινωνία ουσιαστική.
Ειλικρίνεια vs εξαπάτηση
«Το παιδί που νοιάζεται για την αυτοβελτίωση του και που ξέρει ότι εσύ απέναντι θες να το βοηθήσεις, δεν υπάρχει περίπτωση να θελήσει να “κλέψει”. Το παιδί αυτό θα πει “το πήρα έτοιμο το κομμάτι”, θα είναι ειλικρινές.
Είναι πολλές οι φορές που λέω στους μαθητές μου “έχετε συμβουλευτεί κάτι για αυτή την άσκηση; Να δούμε μαζί αν το κομμάτι που πήρατε από το ChatGPT το χρησιμοποιήσατε σωστά”. Το συζητάμε ανοιχτά.
Ας το δούμε κατάματα, ας το κάνουμε εργαλείο προς όφελός μας, παρά μέσω της δαιμονοποίησης να χάσουμε τελικά την εμπιστοσύνη των μαθητών μας, αλλά και το όφελος που θα είχαμε», αναφέρει.
Η τοποθέτηση αυτή βρίσκει σύμφωνη την Εβελίνα, η οποία επισημαίνει: «Τη φορά που πήγα με έκθεση ή περίληψη από το ChatGPT, οι καθηγητές μου το κατάλαβαν και μου είπαν “είναι προτιμότερο να βλέπω μια δική σου προσπάθεια, παρά κάποιου άλλου”.
Τώρα πια δεν θα το έκανα, έχω καταλάβει ότι δεν έχω προσωπικό όφελος από το να πηγαίνω έτοιμες εκθέσεις ή λυμένες ασκήσεις από το ChatGPT.
Το “κέρδος” του να έχω καλό βαθμό στο σχολείο δεν μπορεί να έχει ουσιαστικό αντίκρισμα στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Καλύτερα να είσαι ειλικρινής και να πεις στον καθηγητή δεν πρόλαβα να κάνω την άσκηση, ή ακόμα και βαρέθηκα, παρά να δώσεις κάτι που είναι προϊόν τεχνητής νοημοσύνης.
Φτάνεις στο σημείο να αναρωτιέσαι: “ποιον εξαπατώ; Τον καθηγητή ή εμένα την ίδια;”».
Πηγή: Το Βήμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου