Η Anna Stubblefield ήταν ακαδημαϊκός με κύρος και υπέρμαχη των δικαιωμάτων των αναπήρων, ένθερμη υποστηρίκτρια της πεποίθησης ότι το πιο ουσιαστικό στοιχείο της ανθρώπινης εμπειρίας είναι η ικανότητα επικοινωνίας.
Ο Derrick Johnson ήταν ένας 30χρονος άνδρας με εγκεφαλική παράλυση και δεν είχε μιλήσει ποτέ στη ζωή του. Ως παιδί διαπιστώθηκε επίσης ότι είχε σοβαρά περιορισμένη νοητική ικανότητα.
Αλλά η Stubblefield διαφώνησε με αυτή τη διάγνωση και όταν είπε για πρώτη φορά στην οικογένεια του Johnson ότι θα μπορούσε να τον βοηθήσει να επικοινωνήσει, ενθουσιάστηκαν. Η μητέρα και ο αδερφός του πάντα ένιωθαν ότι συνέβαιναν περισσότερα μέσα στον Johnson και ήταν πρόθυμοι να μάθουν τι σκεφτόταν όλη μέρα, πότε μπορεί να πονούσε, ποιες ήταν οι ελπίδες και τα όνειρά του.
Η Stubblefield άρχισε να δουλεύει μαζί του χρησιμοποιώντας μια εξαιρετικά αμφιλεγόμενη τεχνική που περιλάμβανε την εκπαίδευσή του για να ξεπεράσει τις σωματικές του αναπηρίες, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί πληκτρολόγιο. Μετά από δύο χρόνια, με χαρά ανέφερε ότι ο Johnson όχι μόνο μπορούσε να επικοινωνήσει, αλλά είχε μάθει να εκφράζει περίπλοκες σκέψεις, να παρακολουθεί μαθήματα στο κολέγιο και να γράφει στοχαστικά δοκίμια. Ο Johnson, είχε δηλώσει η Stubblefield , ήταν ένας πολύ έξυπνος άνθρωπος.
Αλλά δεν ήταν μόνο αυτή η φύση της σχέσης τους. Παρά τους τεράστιους κινδύνους για την καριέρα της και την προσωπική της ζωή, έγινε ζευγάρι με τον Johnson, υποστηρίζοντας ότι ήταν ερωτευμένοι. Όταν, όμως, η σχέση τους αποκαλύφθηκε στην οικογένεια του Johnson, η Stubblefield συνελήφθη και κατηγορήθηκε για σεξουαλική επίθεση.
Η δίκη που ακολούθησε ήταν μια από τις πιο περίπλοκες και διχαστικές ποινικές υποθέσεις των τελευταίων ετών, καθώς εγείρονταν ερωτήματα σχετικά με τα κίνητρα της Stubblefield και την εγκυρότητα της ίδιας της σχέσης.
Μέσα από αποκλειστικά πλάνα και συνεντεύξεις με όσους και στις δύο πλευρές της υπόθεσης, το ντοκιμαντέρ αυτό υφαίνει μια καθηλωτική ιστορία για την επικοινωνία, τη φυλή και το σεξ.
Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει κάποιες δραματοποιημένες σκηνές, ωστόσο η εστίαση είναι στους ανθρώπους που εμπλέκονται σε αυτή την υπόθεση, με την Anna Stubblefield τη μητέρα του Derrick, Daisy Johnson, τον αδελφό του John και τους ειδικούς που συμμετέχουν στη δίκη να λένε την ιστορία με τα δικά τους λόγια.
Γιατί όμως θεωρείται τόσο αμφιλεγόμενη αυτή η υπόθεση;
Ένα μεγάλο μέρος της διαμάχης περιστρέφεται γύρω από τη νομιμότητα της υποβοηθούμενης επικοινωνίας. Αυτή είναι μια τεχνική κατά την οποία άτομα χωρίς λεκτική επικοινωνία βοηθούνται να επικοινωνήσουν μέσω ενός πληκτρολογίου, ενώ υπάρχει ένας βοηθός για να βοηθήσει στην υποστήριξη της πληκτρολόγησης. Οι υπέρμαχοι της τεχνικής υποστηρίζουν ότι μπορεί να επιτρέψει στο υποκείμενο να εκφραστεί με τρόπο που διαφορετικά δεν ήταν δυνατό. Ωστόσο, πολλοί επικριτές είναι ανένδοτοι ότι η βοήθεια από το δεύτερο μέρος μπορεί να έχει, συνειδητά ή ασυνείδητα, αδικαιολόγητη επιρροή σε αυτό που πληκτρολογείται.
Στη δικαστική υπόθεση εναντίον της Anna Stubblefield, η εισαγγελία υποστήριξε ότι καθώς η συγκατάθεση του Derrick έγινε μόνο μέσω υποβοηθούμενης επικοινωνίας ενώ βοηθούνταν από την Anna, δεν μπορούσε να αποδείξει ότι ήταν πραγματικά ικανός να συναινέσει σε οποιαδήποτε σεξουαλική σχέση. Η οικογένεια του Derrick υποστήριξε επίσης ότι ο Derrick δεν ήταν ικανός για αυτό το επίπεδο συγκατάθεσης - ή οποιαδήποτε επικοινωνία ενηλίκων - και ότι οι ενέργειες της Anna ήταν υποκινούμενες από τις φυλετικές προκαταλήψεις της.
Ενώ το Tell Them You Love Me στην αρχή έχει μια ελαφρώς απαθή προσέγγιση –με τα υποκείμενά της να εμμένουν στις εκδοχές τους για τα γεγονότα– στο τρίτο μέρος αξιοποιείται η νομική υπόθεση για να αποκαλύψει ευρύτερες αλήθειες σχετικά με ριζωμένες κοινωνικές προκαταλήψεις. Η οδυνηρή ιστορία της κακοποίησης γίνεται πιο σκοτεινή από τους μάρτυρες και τους ειδικούς που εξηγούν ότι ο Derrick μπορεί να μην είχε δικαίωμα να συναινέσει - ταυτόχρονα όμως αρνούνται να αναγνωρίσουν αυτή τη μορφωμένη λευκή γυναίκα της μεσαίας τάξης ως δράστρια σεξουαλικής βίας. Ο Δρ Howard Shane, ενώ υποστηρίζει ότι ο Derrick είχε τη διανοητική ικανότητα ενός παιδιού έξι έως 12 μηνών και η συγκατάθεσή του, που δόθηκε μέσω της «διαμεσολαβήτριας επικοινωνίας», Stubblefield, ήταν απλώς «συνομιλίες της ίδιας με τον εαυτό της», ταυτόχρονα δηλώνει υπέρ της Stubblefield ότι «Ποτέ δεν πίστεψα ότι ήταν αρπακτικό. Πίστευε πραγματικά ότι αυτό που έκανε ήταν προς το συμφέρον του Derrick».
Η ίδια η Stubblefield παραμένει σταθερή στις πεποιθήσεις της για μια ερωτική συναινετική σχέση, παρά όλα τα στοιχεία για το αντίθετο. Όταν ρωτήθηκε αν είχε ποτέ αμφιβολίες, απαντά: «Ποτέ».
Πέρα από τον τρόπο με τον οποίο η υποβοηθούμενη επικοινωνία μπορεί να παρερμηνευθεί, το ντοκιμαντέρ απεικονίζει με πολύ ρεαλιστικό τρόπο το “προνόμιο των λευκών”, και ειδικότερα την αυτονόητη απόδοση καλών προθέσεων των λευκών γυναικών, όπως η Stubblefield. Όταν η Stubblefield λέει στη μητέρα του Derrick, Daisy, ότι έχει «σχέση» μαζί του - και τώρα είναι «ένας ολοκληρωμένος άνδρας» - η Daisy ενστικτωδώς κάθεται στα χέρια της μήπως κάνει κάτι που θα μπορούσε να είναι χρησιμοποιήθηκε εναντίον της – με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ως μια θυμωμένη μαύρη γυναίκα που δεν καταλαβαίνει τι είναι καλύτερο για τον γιο της. Από την άλλη, η Stubblefield δεν θεωρεί ότι αποτελεί απειλή για οποιονδήποτε, ακόμη κι όταν αφήνει ακραία μηνύματα στην οικογένεια Johnson (πχ “sign my name in blood so I can be with Derrick”)
Εκτός από το νομικό κομμάτι, υπάρχει σαφής έλλειψη ατόμων στο ντοκιμαντέρ που ζητούν να λογοδοτήσει η Stubblefield. Αξιοσημείωτες εξαιρέσεις είναι ο πρώην σύζυγός της –ο οποίος λέει στο δικαστήριο ότι είναι «παθολογική ψεύτρα και ναρκισσίστρια»– και ο Δρ Johnson, ο οποίος καταλήγει: «Αυτή η γυναίκα δεν δίνει δεκάρα για τον αδερφό μου». Αυτό που είναι συναρπαστικό στο ντοκιμαντέρ είναι πόσα θέματα αγγίζει με έξυπνο τρόπο και ευαισθησία σε λιγότερο από δύο ώρες. Πέρα από τα ζητήματα της συγκατάθεσης, της αναπηρίας και τη φυλής,μας δίνεται χώρος και χρόνο για να αναλογιστούμε τη φύση της γλώσσας, το σύμπλεγμα του «λευκού σωτήρα», τον σκοπό της δικαιοσύνης και τι είναι αγάπη άνευ όρων.
Το Tell Them You Love Me είναι ένα σκληρό ντοκιμαντέρ, αλλά αξίζει να το παρακολουθήσετε.
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου