Όπως το έθεσε ο διευθυντής Alberto M. Carvalho, “η Τεχνητή Νοημοσύνη ήρθε για να μείνει. Εάν δεν την εξουσιάσεις, θα σε εξουσιάσει.” Ο Carvalho, όπως δηλώνει, θέλει να ενδυναμώσει τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές για να μάθουν να χρησιμοποιούν με ασφάλεια την ΤΝ. Αντί, λοιπόν, η περιφέρεια να κρατήσει τα εργαλεία αυτά μακριά από τα σχολεία, επέλεξε να “ευαισθητοποιήσει τους μαθητές και τους ενήλικες που τους περιστοιχίζουν αναφορικά με τα πλεονεκτήματα, αλλά και τις προκλήσεις και τους κινδυνους.” Το “Ed” είναι μόνο ένα μέρος αυτής της φιλοσοφίας, καθώς η σχολική περιφέρεια έχει υποχρεωτικό το μάθημα “Digital Citizenship in the Age of AI “ (Ψηφιακή Ιθαγένεια στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης) για τους μαθητές άνω των 13 ετών.
Σύμφωνα με τα τρία πρωτάκια του Δημοτικού Σχολείου Alta Loma, το Ed είναι “πολύ καλό”. Κάτι που τους άρεσε ιδιαίτερα ήταν όταν το Ed επιβράβευε την ολοκλήρωση των ασκήσεων με χρυσά αστέρια. Παρά το γεγονό όμως ότι χρησιμοποιούν το πρόγραμμα, δεν το καταλαβαίνουν. Όταν ρωτήθηκαν εάν γνωρίζουν τι είναι Τεχνητή Νοημοσύνη, το αρνήθηκαν. Ένα παιδί ρώτησε εάν πρόκειται για ένα πολύ έξυπνο ρομπότ.
Τα παιδιά, για ακόμα μία φορά χρησιμοποιούνται ως δοκιμαστές μίας νέες γενιάς ψηφιακής τεχνολογίας, όπως ακριβώς είχε γίνει όταν πρωτοεμφανίστηκαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι διαφορετικές ηλικιακές ομάδες έχουν διαφορετικές εμπειρίες από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Για τα μικρά παιδιά η εμπειρία αυτή μπορεί να είναι η - πριν τον ύπνο- ακρόαση ιστοριών που δημιουργούν οι γονείς τους με το ChatGPT. Οι έφηβοι αλληλοεπιδρούν καθημερινά με chatbots στις εφαρμογές που χρησιμοποιούν. Μια πολύπλοκη, που μπορεί όμως και να εμπνεύσει, αλλά σίγουρα συχνά προβληματική τεχνολογία έχει εμφανιστεί και οργανώνει με διαφορετικό τρόπο τη διαδικτυακή ζωή.
Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν Τεχνητή Νοημοσύνη σε πολλά μέρη. Εταιρείες όπως η Google, η Apple και η Meta ενσωματώνουν δημιουργικά μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης σε προϊόντα όπως η αναζήτηση στη Google, iOS και Instagram. Το Snapchat, μια εφαρμογή που χρησιμοποιείται από το 60% των εφήβων στην Αμερική, αλλά και ένα μικρό ποσοστό ενηλίκων, διαθέτει ένα chatbot, το My AI, μια παραλλαγή του ChatGPT, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί από περισσότερα από 150 εκατομμύρια ανθρώπους από τον περασμένο Ιούνιο. Τα Chromebooks, οι σχετικά οικονομικοί φορητοί υπολογιστές που χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια μαθητές γυμνασίου στα σχολεία των ΗΠΑ εμπλουτίζονται με αναβαθμίσεις Τεχνητής Νοημοσύνης. Τα άτομα που πλουτίζουν γρήγορα χρησιμοποιούν ήδη τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργήσουν και να δημοσιεύσουν συνθετικά βίντεο για παιδιά στο YouTube, τα οποία στη συνέχεια τους δημιουργούν έσοδα.
Εάν και κατά πόσο είναι καλή η Τεχνητή Νοημοσύνη για τα παιδιά, πιθανότατα θα το ανακαλύψουν μόνα τους. Τα παιδιά θα είναι, επίσης, εκείνα που θα βιώσουν κάποιες από τις χειρότερες πτυχές της. “Είναι ένα είδος κοινωνικής αλήθειας στη φύση ότι τα παιδιά πειραματίζονται περισσότερο και οδηγούν σε μεγάλο βαθμό την καινοτομία» στον τρόπο με τον οποίο η νέα τεχνολογία χρησιμοποιείται πολιτιστικά, ανέφερε η Mizuko Ito, ερευνήτρια της σχέσης παιδιών και τεχνολογίας στο UC Irvine. “Εξίσου κοινωνική αλήθεια στη φύση ότι οι ενήλικες θα πανικοβληθούν και θα είναι επικριτικοί και θα προσπαθήσουν να θέσουν περιορισμούς”.
Και αυτό είναι αναμενόμενο και κατανοητό. Τόσο οι γονείς, όσο και οι εκπαιδευτικοί ανησυχούν ότι τα παιδιά θα εκμεταλλευτούν αυτά τα εργαλεία για τις σχολικές τους εργασίες στο σπίτι. Έρευνα έδειξε τα παιδιά που χρησιμοποιούν το OpenAi του ChatGPT δηλώνουν ότι είναι τρεις φορές πιθανότερο να το χρησιμοποιήσουν για τις σχολικές εργασίες, αντί για κάποια μηχανή αναζήτησης, όπως η Google. Εάν μπορεί ένα chatbot να γράψει ολόκληρες μελέτες σε λίγα δευτερόλεπτα, ποιο είναι το νόημα της ανάθεσης συγγραφής σύντομων δοκιμίων στο σπίτι; Πώς θα μάθουν τα σημερινά παιδιά να γράφουν; Και τι γίνεται με τις κακές πληροφορίες που μπορεί να δώσει ένα bot; Γιατί τα bot τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να προσφέρουν προκατειλημμένες αποκρίσεις ή ακόμα και υλικό με λάθος πληροφορίες. Σημαντικό είναι και το ζήτημα του απορρήτου: τα μοντέλα αυτά χρειάζονται πολλά δεδομένα για να λειτουργήσουν και, ήδη, πολλά δεδομένα παιδιών έχουν χρησιμοποιηθεί χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Ταυτόχρονα, η Τεχνητή Νοημοσύνη επιτρέπει στα έφηβα άτομα νέες σκληρές πράξεις. Τον Μάρτιο, πέντε μαθητές αποβλήθηκαν από ένα λύκειο στο Μπέβερλι Χιλς , επειδή διακινούσαν (πλαστές) γυμνές φωτογραφίες συμμαθητριών τους, κατασκευασμένες από πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης. Οι New York Times ανέφεραν ότι έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης από μαθητές για να δημιουργήσουν παρόμοια πολυμέσα με συμμαθήτριές τους. Τον Απρίλιο, κορυφαίες εταιρείες -μεταξύ των οποίων και η Google, η Meta και η OpenAI- δεσμεύθηκαν σε νέα πρότυπα, με σκοπό να αποτραπεί η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών, μεταξύ των οποίων ήταν και η υπεύθυνη προμήθεια εκπαιδευτικού υλικού της τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να αποφεύγονται δεδομένα που θα μπορούσαν να περιέχουν υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.
Τα παιδιά, φυσικά, δεν αποτελούν μία ομοιογενή κατηγορία. Ανάλογα με την ηλικία, η εμπειρία της τεχνητής νοημοσύνης διαφοροποιείται. Ακόμα, κάθε παιδί είναι μοναδικό. Σε πρόσφατη έρευνα της οργάνωσης Common Sense που αποσκοπούσε να καταγράψει τις απόψεις της δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες, άτομα ηλικίας από 14 ετών έως 22 ετών- κατέληξε σε μικτά αποτελέσματα: περίπου το 40% δήλωσε την πεποίθηση ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει θετικές και αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή τους την επόμενη δεκαετία. Η αισιόδοξη άποψη ήταν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα βοηθήσει σε εργασία, σχολείο και κοινότητα, καθώς και θα εκτινάξει τη δημιουργικότητα, ενώ η απαισιόδοξη αφορούσε τις θέσεις εργασίας που θα χαθούν εξαιτίας της, τις παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων, την παραπληροφόρηση και ότι “η τεχνολογία θα εξουσιάσει τον κόσμο”.
Για τα πολύ μικρά παιδιά, ωστόσο, τα οποία έρχονται σε επαφή με την τεχνητή νοημοσύνη χωρίς να έχουν ξεκάθαρη εικόνα για το τι είναι, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Για εκείνα, τα όρια στα (πολυ)Μέσα τι είναι πραγματικότητα και τι όχι. Για παράδειγμα, στα έξυπνα ηχεία, “κάποια πολύ μικρά παιδιά ενδεχομένως να σκεφτούν ότι υπάρχει κάποιο μικροσκοπικό άτομο μέσα στο κουτί”, λέει η Heather Kirkorian, διευθύντρια του Cognitive Development and Media Lab στο University of Wisconsin. Και αυτά τα όρια γίνονται ακόμα πιο δυσδιάκριτα, όσο η τεχνητή νοημοσύνη αποκτά πιο ανθρώπινα χαρακτηριστικά, υποστηρίζει η Ying Xu, καθηγήτρια παιδαγωγικών στο University of Michigan, σε βαθμό που θα οδηγήσει κάποια άτομα να απευθύνονται σε ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο που μιλάνε με τεχνολογικούς βοηθούς, όπως η Alexa: αυταρχικά και με αγένεια.
Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι έφηβοι μπορούν να σκεφτούν περισσότερο, αλλά πάλι θα δυσκολευτούν να ξεχωρίσουν την πραγματικότητα από τα deepfakes, επεσήμανε η Kirkorian. Ακόμα και ενήλικες δυσκολεύονται με προϊόντα που έχουν δημιουργηθεί με τεχνητή νοημοσύνη. Πόσο μάλλον παιδιά γυμνασίου και λυκείου. “Θα είναι ακόμα πιο δύσκολο για τα παιδιά να μάθουν και αυτό” λέει η Kirkorian, τονίζοντας την ανάγκη για περισσότερο πολυμεσικό και ψηφιακό γραμματισμό. Ειδικά οι έφηβοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις πιο άσχημες πτυχές της τεχνητής νοημοσύνης, δεδομένου ότι αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των χρηστών της.
Για περισσότερο από μία δεκαετία, οι ενήλικες εξακολουθούν να αναζητούν τις επιπτώσεις των smartphones και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα νεαρά άτομα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το άγχος τους για τις επιπτώσεις στην παιδική ηλικία και την ψυχική υγεία έχει αυξηθεί. Η είσοδος της τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητα αυξάνει τους παράγοντες που πρέπει να προσέχουν οι γονείς (χρόνος στις οθόνες, εκφοβισμός μέσω διαδικτύου κλπ, και τώρα και το ChatGPT). Οι ειδικοί προτρέπουν τους γονείς να μιλούν ανοιχτά με τα παιδιά τους για κάθε νέα τεχνολογία, για να αποτελέσουν έμπιστο σύντροφό τους στην εξερεύνησή της. Άλλωστε, τα παιδιά μπορούν επίσης να βοηθήσουν σε αυτήν την πλοήγηση. “Υπάρχει πολλή δουλειά για τη διακυβέρνηση της τεχνητής νοημοσύνης και είναι πραγματικά υπέροχο. Αλλά πού είναι τα παιδιά;” αναρωτιέται ο Steven Vosloo, ειδικός σε θέματα πολιτικής στη UNICEF και μέρος της ομάδας που επιμελήθηκε τις οδηγίες της οργάνωσης αναφορικά με την τεχνητή νοημοσύνη. Ο Vosloo υποστηρίζει ότι πρέπει τα παιδιά να συμμετέχουν στη διαδικασία κατασκευής των κανόνων για την τεχνητή νοημοσύνη. Η UNICEF, μάλιστα, έχει δημιουργήσει τη δική της λίστα με εννέα απαιτούμενα για παιδοκεντρική τεχνητή νοημοσύνη.
Η Ito επεσήμανε μία σημαντική διαφορά σε σχέση με τις προηγούμενες περιπτώσεις που η τεχνολογία προκαλούσε άγχος: “Υπάρχει περισσότερος αναμενόμενος τρόμος από αυτό που έχω δει σε προηγούμενα κύματα τεχνολογίας”. Οι νέοι πρωτοστάτησαν με τα τηλέφωνα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αφήνοντας τους ενήλικες στάσιμους να προσπαθούν να τους προλάβουν ρυθμίζοντας το περιβάλλον.. “Νομίζω ότι, με την τεχνητή νοημοσύνη, είναι σχεδόν το αντίθετο”, είπε. «Δεν έχουν συμβεί πολλά. Αλλά όλοι έχουν ήδη πανικοβληθεί”.
Απόδοση του άρθρου A Generation of AI Guinea Pigs
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου