Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2017

Η εφαρμογή καινοτομιών στην εκπαίδευση και οι συνήθεις αντιστάσεις

Το ζήτημα του σχεδιασμού και της εφαρμογής καινοτομιών στην Εκπαίδευση βρίσκεται στο επίκεντρο του εκπαιδευτικού προβληματισμού την τελευταία εικοσαετία και έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών ερευνών και μελετών από την ακαδημαϊκή και εκπαιδευτική κοινότητα, καθώς και πεδίο άσκησης πολιτικής από τις εκάστοτε ηγεσίες του υπουργείου Παιδείας.

Στο πρόσφατο παρελθόν επιχειρήθηκαν να εφαρμοστούν στο δημόσιο σχολείο ποικίλες εκπαιδευτικές δράσεις με καινοτόμο περιεχόμενο. Ως τέτοιες δράσεις θεωρούνται τα προγράμματα ευέλικτης ζώνης στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο, τα ευρωπαϊκά προγράμματα ανταλλαγών, οι ερευνητικές εργασίες (projects) στο Λύκειο, το κοινωνικό σχολείο, τα προγράμματα αγωγής υγείας, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αγωγής σταδιοδρομίας και επαγγελματικού προσανατολισμού, πολιτιστικές δράσεις κ.λπ. Αυτές οι καινοτόμες δράσεις βρήκαν ποικιλότροπη υποδοχή από τους εμπλεκομένους στην εκπαιδευτική διαδικασία (εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές), οι οποίοι εξέφρασαν άλλοτε την επιφύλαξη και τον σκεπτικισμό τους και άλλοτε ενδιαφέρον, προθυμία και ενθουσιασμό.

Πρόσφατα, με απόφαση του υπουργείου Παιδείας, θα υλοποιηθεί στα γυμνάσια όλης της χώρας το καινοτόμο πρόγραμμα «θεματικής εβδομάδας» με τίτλο «Σώμα και Ταυτότητα», το οποίο αποσκοπεί στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μελών της σχολικής κοινότητας σε ζητήματα που άπτονται της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη και, κατά το τρέχον έτος, θα εστιαστεί σε τρεις βασικούς άξονες: α) τη διατροφή και την ποιότητα ζωής, β) την πρόληψη του εθισμού και των εξαρτήσεων και γ) τις έμφυλες ταυτότητες.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας αλλά και τις διευκρινιστικές παρατηρήσεις του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, η σημασία του προγράμματος αυτού έγκειται στα εξής:

 Επιδιώκεται όχι μόνον η απόκτηση πληροφοριών και γνώσεων, αλλά και η αλλαγή αντιλήψεων και συμπεριφορών.
 Οι βιωματικές προσεγγίσεις των θεμάτων μαζί με την πληροφόρηση επιτρέπουν την αναστοχαστική διαδικασία και διευκολύνουν την ανάπτυξη κριτικής στάσης.

 Η θεματολογία της εβδομάδας απευθύνεται σε εφήβους που βρίσκονται σε μια κρίσιμη ηλικιακή φάση και έχουν ανάγκη την υπεύθυνη και ειλικρινή ενημέρωση για ζητήματα που περιβάλλονται από «μύθους» και «στερεότυπα», που αναπαράγονται ανεξέλεγκτα στο διαδίκτυο και αλλού.

 Θέτει τον μαθητή και τη μαθήτρια στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, δημιουργώντας μαζί με τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς ένα «πλέγμα» προστασίας των εφήβων, το οποίο τους προετοιμάζει για το μέλλον ως σκεπτόμενα και ενεργά πολιτικά όντα.

Η εξαγγελία του προγράμματος αυτού, όμως, έχει προκαλέσει την αντίδραση μιας σημαντικής μερίδας συνδικαλιστικής εκπροσώπησης στον χώρο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ, ΕΛΜΕ κ.λπ.) και την ανάπτυξη μιας «αντιστασιακής» επιχειρηματολογίας με κεντρικά σημεία αναφοράς:

 Τον φόβο για την εισβολή και νομιμοποίηση των Μ.Κ.Ο. στα προγράμματα και το περιεχόμενο της λειτουργίας των σχολείων.

 Την επιβολή «άνωθεν» βούλησης στη μέση της σχολικής χρονιάς, δίχως οποιαδήποτε ενημέρωση ή προετοιμασία των εκπαιδευτικών.

 Την καλλιέργεια εντυπώσεων, την προχειρότητα, τις σκόρπιες πληροφορίες και τις κατακερματισμένες γνώσεις.
Η παραπάνω κριτική στάση δυστυχώς συσκοτίζει την πραγματικότητα και συγκαλύπτει παθογένειες που ενυπάρχουν στις σχολικές κοινότητες και συνδέονται με:

 Την έλλειψη κουλτούρας εκπαιδευτικών αλλαγών και εμβάθυνσης για θέματα παιδαγωγικής λειτουργίας του σχολείου.

 Την ανυπαρξία ουσιαστικού παιδαγωγικού διαλόγου και προσδιορισμού ξεκάθαρων και ρεαλιστικών παιδαγωγικών στόχων.

 Την αδυναμία διαμόρφωσης συλλογικού εκπαιδευτικού προγραμματισμού και δράσεων.

 Την έλλειψη μηχανισμών αναγνώρισης του θετικού έργου των εκπαιδευτικών.

 Την απουσία κοινών οραμάτων, ομαδικότητας και εσωτερικής συνοχής, μεταξύ των συντελεστών της σχολικής μονάδας.

 Την ελλιπή ενημέρωση, επιμόρφωση και στήριξη των εκπαιδευτικών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου