Οι γιορτές για τα άτομα με αυτισμό μπορεί να είναι μια πρόκληση. Είναι όμως ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση για τους γονείς τους. Η ρουτίνα και η δομή χάνονται. Οι μέρες των γιορτών είναι τελείως χαοτικές, γεγονός που κάνει τα παιδιά να νιώθουν αδύναμα, πιεσμένα και να έχουν έντονα ξεσπάσματα.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να τα βοηθήσουμε αυτές τις μέρες; Πώς μπορούμε να κάνουμε πιο προβλέψιμη και κατανοητή την καθημερινότητά τους;
1. Ξεκινήστε δημιουργώντας ένα οπτικό πρόγραμμα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε απλώς χαρτί και μολύβι ή ipad ή ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αν το παιδί ξέρει να διαβάζει μπορείτε να χρησιμοποιήσετε λέξεις. Σε περίπτωση που δεν ξέρει να διαβάζει ή δυσκολεύεται πολύ, χρησιμοποιήστε εικόνες/ φωτογραφίες των δραστηριοτήτων. Στο παράδειγμα χρησιμοποιούνται γραπτές λέξεις.
Πώς μπορείτε να φτιάξετε ένα οπτικό πρόγραμμα:
Υλικά: δύο διαφορετικά χρώματα χαρτονιού φύλλα μαγνήτη, ψαλίδι, μαρκαδόρους, ψυγείο ή οποιαδήποτε άλλη επιφάνεια που κολλάει επάνω της μαγνήτης.
Αρχικά κολλήστε τα δύο χαρτόνια πάνω στα λεπτά φύλλα μαγνήτη. Στη συνέχεια, κόψτε τα φύλλα σε λεπτές λωρίδες, κόβοντάς στα σημεία των διακεκομμένων γραμμών που φαίνονται στο διάγραμμα παρακάτω. Γράψτε στις λωρίδες του ενός χρώματος τις δραστηριότητες ρουτίνες που πραγματοποιούνται καθημερινά και στις λωρίδες του άλλου χρώματος τις δραστηριότητες που συμβαίνουν «εκτάκτως» λόγω των γιορτών.
2. Τοποθετήστε τις λωρίδες με τις δραστηριότητες πάνω σε μια μαγνητική επιφάνεια, όπως πχ στο ψυγείο, με την σειρά που πρόκειται να πραγματοποιηθούν. Αρχίστε τοποθετώντας τις σταθερές ρουτίνες του παιδιού, όπως το ντύσιμο, το βούρτσισμα των δοντιών, τα γεύματα, τις ρουτίνες πριν τον ύπνο και γενικά οτιδήποτε κάνετε κάθε μέρα. Αφήστε ανάμεσα στις «σταθερές» δραστηριότητες χώρο για να βάλετε τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα λόγω των γιορτών. Με αυτό τον τρόπο αφενός μπορεί το παιδί να δει τις σταθερές δραστηριότητες- ρουτίνες (εδώ είναι γραμμένες σε πράσινο χαρτόνι) που πραγματοποιούνται καθημερινά. Αφετέρου μπορεί να δει τις δραστηριότητες που συμβαίνουν λόγω των γιορτών.
3. Χρησιμοποιήστε ένα οπτικό πρόγραμμα βάζοντας τις δραστηριότητες ρουτίνας, τις «έκτακτες»/ εορταστικές δραστηριότητες και αφήνοντας κενά στην αλυσίδα αυτή για να προσθέσετε δραστηριότητες που δεν μπορείτε να προβλέψετε εκ των προτέρων. Για παράδειγμα, κάποιες μέρες δεν μπορείτε από το πρωί να ξέρετε ποιες δραστηριότητες θα προκύψουν το απόγευμα (ανάμεσα στο μεσημεριανό και στο δείπνο), μπορείτε όμως στο πρόγραμμα να αφήσετε σε εκείνες τις ώρες κενό ώστε να βάλετε στη συνέχεια τις αντίστοιχες λωρίδες στη σωστή θέση. Άλλες φορές μπορεί να έχετε προγραμματίσει μια δραστηριότητα (πχ να κάνετε χιονάνθρωπο μαζί με το παιδί σας) αλλά τελικά να μην μπορεί να πραγματοποιηθεί (πχ ήρθε ένας συγγενής ξαφνικά επίσκεψη). Σε αυτή την περίπτωση μπορείτε να αλλάξετε θέση στη λωρίδα της δραστηριότητας και να την βάλετε σε κάποιο άλλο σημείο του προγράμματος ενώ στη θέση της να βάλετε το καρτελάκι με την επίσκεψη συγγενών.
4. Τυπικά, το πρόγραμμα μπορεί να γίνεται στην αρχή κάθε μέρας. Ωστόσο, κάποια παιδιά ωφελούνται όταν η δημιουργία του προγράμματος γίνεται το βράδυ, λίγο πριν κοιμηθούν, έτσι ώστε να ξέρουν τι πρόκειται να συμβεί την επόμενη μέρα. Χρησιμοποιήστε το οπτικό αυτό πρόγραμμα με τέτοιο τρόπο ώστε να ωφελείται το παιδί σας όσο γίνεται περισσότερο.
Σκεφτείτε προσεκτικά τη δημιουργία του γιατί πολλά παιδιά δεν θέλουν να αλλάξουν τον τρόπο που το οπτικό πρόγραμμα λειτουργεί μόλις αρχίσουν να το χρησιμοποιούν. Με το οπτικό πρόγραμμα, τις ρουτίνες και τη δομή οι νέες δραστηριότητες μπορούν να γίνουν ευκολότερα αποδεκτές και να μειωθούν τα ξεσπάσματα. Έτσι, όλη η οικογένεια μπορεί να έχει χαρούμενες διακοπές.
Απόδοση του άρθρου Autism and Holiday Schedules
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου